CHÍNH TRỊ XỨ GÀ
Một trong những biểu tượng của Pháp là con gà, gà đá, bởi vậy hai ứng cử viên tổng thống đang đá nhau bất phân thắng bại. Mặc dù Sarko đang đuổi sát Hollande sau khi lên truyền h́nh TF1 ngày 12-3 trong chương tŕnh “Lời ứng viên” (Parole de candidat), hứa hẹn thêm là sẽ cải thiện những ngày cuối đời của dân chúng. Nhưng ṿng 2 th́ vẫn lẹt đẹt đằng sau đến nỗi hậu trường đă bắt đầu sốt ruột. Riêng ông vẫn tự tin cho rằng ở Pháp, vấn đề bầu bán luôn luôn có bất ngờ. Trong quá khứ Balladur và Jospin đă chẳng được thăm ḍ dư luận tiên tri sẽ thắng à. Pháp là dân ưa chống đối, rất ghét người ta bảo phải làm cái ǵ. Năm 2007 ngay cả đảng UMP cũng cho là ông sẽ chẳng thể nào đánh bại một người đàn bà kia mà. Rồi ông nêu con số khán thính giả qua những lần ông xuất hiện trên truyền h́nh, hơn là điểm được ḷng dân. Mà trên truyền h́nh th́ thông thường ông được chấm thông minh, tài năng và tận lực, như ngày 6 vừa qua trên France 2 trong chương tŕnh “Lời nói và hành động” (Des paroles et des actes), điểm hẹn chính trị giai đoạn đầu, đă trở thành lối qua bắt buộc cho mọi ứng viên. Như thường lệ, Sarko thể hiện sức thuyết phục và Alain Juppé Bộ trưởng ngoại giao tin rằng Sarko có cơ hội thắng.
Từ khi chính thức ra mặt ứng viên, Sarko bị xem là săn bắn trên mảnh đất cực hữu, về vấn đề nhập cư hay vị trí đạo Hồi trong xă hội Pháp. Dù sao Marine Le Pen cũng có 15% số phiếu . Ông cũng xác định mũi ḿnh hướng về phía đó bằng tuyên bố «Chúng ta có quá nhiều người ngoại quốc trên lănh thổ». Nên ngoài công kích việc nhập cư lậu, chính phủ hữu sẽ hạn chế nhập cư hợp pháp 180 ngh́n hiện tại xuống c̣n 100 ngh́n, để bảo đảm điều kiện hội nhập tốt. Dù vậy, Pháp có truyền thống nhân đạo là khi một người bị bịnh hay tai nạn, phải cứu cái đă dù quốc tịch nào, có giấy nhập cư hay không hoặc có bảo hiểm hay không, Sarko tuyên bố không muốn đặt lại điều kiện với ḷng bao dung rất Pháp đó. Ngoài ra ông cũng muốn xét lại thoả hiệp Schengen về việc di chuyển tự do của mọi người trong liên minh Âu châu, điều đang gây tranh căi dữ dội. Thiên hạ cho rằng Sarko đang muốn đánh lạc hướng để tránh phải bàn về những vấn đề then chốt dân Pháp luôn lo âu là việc làm và măi lực. Hollande th́ nói Sarko đă chọn Âu châu làm con dê tế thần.
Bị xem là «tổng thống của nhà giàu» từ chính sách thuế khoá, Sarko cũng bị chỉ trích tư cách, ví dụ đă ăn mừng chiến thắng năm 2007 với các sếp xí nghiệp lớn tại nhà hàng Fouquet’s xa hoa trên đại lộ Champs Élysées. Ông khôn khéo trả lời rằng hồi đó do khó khăn t́nh cảm gia đ́nh khiến đầu óc ông lo âu chuyện khác (Cécilia rục rịch chia tay và 5 tháng sau ngày thắng cử th́ ly dị). Lần này có gia đ́nh vững chắc, chỉ sẽ ăn mừng chiến thắng với những người ông thương yêu : vợ và các con, có thể thêm một ít bạn hữu. Về điểm này nên mở cái ngoặc : Carla Bruni-Sarkozy không c̣n là một ma-nơ-canh chỉ biết nhởn nhơ nữa, mà là một người đàn bà có con với tổng thống Pháp, và thời gian qua bà đă gây được ít nhiều h́nh ảnh đẹp. Ai biết đâu được là bà chẳng bồng con xuất hiện bên cạnh Sarko trong kỳ tranh cử th́ chắc chắn là ẵm phiếu về nhiều hơn các lời hứa hẹn. Hollande công kích là ông tôn trọng đời tư kẻ khác, kể cả đời tư tổng thống, nhưng không cần phải phô bày như vậy khi giải thích lỗi lầm hồi mới nhậm chức.
Sarko cũng bị hạch hỏi về những phản ứng có khi quá thân mật với thường dân Pháp hay với các vị tai to mặt lớn thế giới, như đă vọt ra câu trứ danh “Cút đi thằng khốn” năm 2008, (khi “thằng khốn” từ chối bắt tay tổng thống và kêu lên “Ô không, đừng chạm vào tôi. Ông làm bẩn tôi”). Sarko tỏ vẻ hối tiếc, cho rằng lẽ ra ông không nên trả lời. C̣n việc gọi các nguyên thủ quốc gia bằng tên như “Silvio”, “Angela”, “hé Barrack!”, lời giải thích là nghi thức quá nặng nề đối với các nguyên thủ quốc gia, ông cố tiến tới giải pháp các vấn đề bằng cách tiếp xúc trực tiếp, giản dị. (Khi đă cho ông cơ hội giải thích là cho ông cơ hội chiếm lại cảm t́nh rồi !).
Để hàm ư rằng Hollande kém cỏi, Sarko vuốt một phát rằng “đó là người thông minh” xong tát ngay một cái “Điều duy nhất làm tôi ngạc nhiên là ông ta chưa bao giờ đảm nhiệm chức vụ nào ở mức độ nhà nước. Francois Mitterrand không bao giờ giao cho ông bất cứ nhiệm vụ ǵ. Tôi lấy làm lạ là đảng Xă hội lại giao trọng trách ứng viên cho người chưa bao giờ lănh đạo”. Và để chê Hollande yếu đuối thiếu lập trường, Sarko chẳng ngần ngại gán cho đối thủ nhăn hiệu “người không biết nói KHÔNG”, luôn chọn Wùy với mọi người đối thoại.
Thịt vào chiến dịch
Hồi giữa tháng 2, Marine Le Pen xác quyết rằng 100% thịt tiêu thụ vùng Ile-de-France là thịt halal (là thịt xẻ kiểu đạo Do Thái hay Hồi, con vật bị giết khi c̣n tỉnh táo, c̣n ư thức, đầu hướng về La Mecque đợi vốc hết máu ra), rằng như vậy th́ súc vật bị đau đớn, người tiêu thụ bị lừa không biết đang dùng thịt ǵ, vấn đề vệ sinh... và dân Pháp vô t́nh phải đóng thuế cho sự giết chóc theo nghi lễ tôn giáo không phải của ḿnh. Sau đó Thủ tướng Francois Fillon đă khơi phẫn nộ của cộng đồng Do Thái khi gợi ư rằng người Do Thái và tín đồ Hồi giáo nên xét lại việc duy tŕ “truyền thống tổ tiên” trong cách giết súc vật, v́ nó chẳng c̣n tương ứng với t́nh trạng khoa học kỹ thuật hiện nay hay yêu cầu sức khoẻ nữa. Đại diện Hồi giáo dù chưa lên tiếng, cho rằng đây là h́nh thức lên án dân Hồi ở Pháp (6 triệu). Sarko cũng nói về chuyện thịt khiến Hollande ngơ ngác, bảo có quá nhiều chuyện quan trọng mà người ta lại muốn làm chiến dịch về cách cắt tiết con ḅ con cừu, trong khi có hàng triệu trẻ con sống trong nghèo đói và nhiều triệu người Pháp không có việc làm. Francois Bayrou th́ cho rằng tổng thống ứng viên muốn đổ dầu vào lửa.
Quư bà cũng vào
Trong chiến dịch vận động, chẳng c̣n ǵ mới mẻ để ba hoa nữa nên nhân dịp này dịp nọ tán tỉnh chút chơi. Như ngày quốc tế phụ nữ vừa qua, trong khi bên ḿnh các bà được giám đốc tặng hoa hay phu quân đưa đi ăn tiệm, th́ các bà đầm vây quanh ông Hollande ṿi vĩnh. Ông đă từng bị húyt sáo phản đối khi “thưa quư Pháp nam” mà quên thưa quư Pháp nữ, và gợi ra sự b́nh đẳng giới tính mà nói “nam-nữ” chớ không “nữ-nam” ! (Ôi các bà !) Ngày 8-3 vừa rồi ông không dám vấp lỗi đó nữa và hứa hẹn nhiều điều, trong đó đề cập cho trẻ gái được hưởng cách thức ngừa thai cao cấp, nặc danh và miễn phí. C̣n bị chồng bạo hành hả, th́ ông sẽ có cách giúp đỡ và tiếp đón nồng hậu quư bà. Ngoài ra ông cũng nhắc lại đề nghị là sẽ thiết lập tỉ số ngang nhau giữa nam nữ trong chính phủ của ông, khôi phục lại Bộ Nữ Quyền (Ministère des Droits des femmes) được tạo dựng từ thời Mitterrand. Hoặc găi găi dân ăn cực rằng hiện tại sổ tiết kiệm Livret A (mà hầu như người Pháp nào cũng gửi) giới hạn tối đa 15 000 euros, Hollande muốn tăng lên gấp đôi để có thể thu về khoảng 15-20 tỉ euros, số tiền này sẽ cho phép xây cất thêm 2,5 triệu công tŕnh xă hội, cho sinh viên và người nghèo.
Chẳng ai tiếp đón Hollande ?
Buồn là, cho tới hôm nay mà Hollande vẫn chưa được các nhà lănh tụ Âu châu (Đức, Ư, Anh, Tây Ban Nha) tiếp đón, như thông lệ, bởi v́ những nhà bảo thủ này rất hăi hùng khi nghe Hollande đe là nếu thắng cử, ông sẽ thương thuyết lại hiệp ước thuế khoá, mục trung tâm cứu nguy vùng euro. Nghe đâu họ có giao ước miệng là sẽ không đón tiếp Hollande. Hơn nữa là tháng 2 vừa rồi, bà Merkel đă công khai lên tiếng ủng hộ Sarko trên mọi b́nh diện, v́ cùng một phe bồ bịch. Dám bà c̣n có thể xuất hiện bên cạnh Sarko trong chiến dịch tranh cử lắm. Pierre Moscovici, giám đốc tranh cử của Hollande nói đây là áp lực chưa từng thấy trong lịch sử Âu châu. Chớ ǵ nữa, năm 2007 Angela Merkel đă tiếp Sarko rồi Ségolène Royal; năm 2002 Gerhard Schroder tiếp Jacques Chirac và Lionel Jospin; năm 1995 Helmut Kohl đă tiếp Edouard Balladur, Chirac và Jospin. Tháng 12 năm ngoái Hollande đă sang Berlin, La Mă và Luân Đôn, mà chẳng được gặp vị chủ chốt nào. Phe tả cho đây không phải là thái độ của nguyên thủ quốc gia, mà của “chiến binh chính trị”. Nathalie Kosciusko-Morizet, phát ngôn viên của Sarko trong chiến dịch th́ cho đây là dấu hiệu về “tính đáng tin cậy” của Hollande ở vùng Europe. Bà này, nguyên là bộ trưởng giao thông và môi trường, mà hỏi vé tàu điện ngầm giá bao nhiêu th́... ngọng !
Điều duy nhất hai ứng viên tả hữu cùng nh́n về một hướng, là mức lương cho nam nữ như nhau, khác với hiện tại là cùng một chức vụ, công việc, quư bà lại đếm xu ít hơn quư ông một chút.
Sarko tuyên bố sẽ rút lui khỏi chính trường nếu thất cử, trước khi nói chắc như bắp là sẽ đưa phe ta tới đỉnh vinh quang vào ngày 6 tháng 5, sẽ xả thân hết ḿnh. Lời ông kêu gọi “Hăy giúp tôi” bị phe chống đối khịt mũi sửa lại là “Hăy cứu tôi”. Câu hỏi sẽ đặt ra cho Sarko trên diễn đàn sắp tới là những ǵ hứa hẹn hôm nay, sao hồi giờ không làm ?
Xuân Sương