DÂN TÂY CHỊU LẠNH
Tưởng đâu những bông tuyết cuối tuần qua là những giọt lạnh cuối cùng gieo xuống và dân sẽ bớt mệt mỏi v́ giá rét. Nhưng nhà nước Pháp phải báo động cam trên toàn lănh thổ từ bắt đầu tuần này, bởi v́ dù tuyết ngừng rơi nhưng nhiệt độ quá thấp khiến tuyết không tan, đông lại, tạo nên sự trơn trợt rất nguy hiểm. Vừa qua nhiều vùng có mưa, nhưng khi mưa rơi xuống lại nhanh chóng chuyển thành tuyết, nhiều nơi cao đến 30 phân. Từ 30 năm nay chưa mùa đông nào khắc nghiệt như vậy.
Phi trường phải hủy nhiều chuyến bay, chuyến nào bay được th́ cũng bị trễ năi hơn dự kiến v́ cánh phi cơ bị đông đá. Phương tiện di chuyển đường sắt trên các tuyến đường xa như từ Paris-Marseille bằng tàu TGV cũng bị đ́nh trệ hoặc chạy rất chậm. Từ cái chậm này sinh ra cái chậm khác. Nhiều tàu phải đổi lộ tŕnh, mà như vậy th́ toàn bộ đường sắt phải thay đổi theo, lôi theo những sự trễ năi không tránh được. Đường bộ th́ nhiều vùng phải hạn chế việc di chuyển cam nhông và xe chở học sinh. Dù những trục chính đă có thể khai thông, nhưng trên nhiều trăm cây số đường phụ không thể nào cào hết tuyết được nên hầu như không thể dùng được. Riêng vùng bắc Pháp tuần qua không đủ muối để rải lên mặt tuyết cho khỏi trơn trợt. Vùng đông-nam, gần 30000 hộ đă bị không có điện từ thứ 6 tuần rồi, măi đến chiều chúa nhật mới c̣n khoảng vài trăm. Nhiều vùng phía nam mất điện nhưng Marseille tránh được nạn này dù năm ngoái nó đă bị tê liệt v́ tuyết. Ở Paris, cuối tuần qua đă có những trục trặc về phương tiện RER đường C khu Val de Marne. Sau 2 tuần do một tàu bị trật đường rầy việc di chuyển đă gặp nhiều trở ngại, cuối tuần rồi hệ thống điện lại bị đông lạnh nên suốt ngày chỉ c̣n hai đường trên bốn có thể hoạt động. Eurostar th́ chọn giải pháp chỉ chạy 50% thay v́ 100% mà máy bị đông đá, lại phải bồi thường cho khách.
Cái lạnh bất thường này đă gây thiệt hại nhiều, trước hết là một số cam nhông bị kẹt không thể giao hàng, mà không giao là hàng bị hư hại, nhiều nơi đă phải vất hàng đi. Cũng như sữa vùng Bretagne phải bỏ v́ xe không tới đem đi được. Những công tŕnh xây cất ngưng trệ v́ thợ không thể đổ xi măng hay leo lên những chỗ cao trơn trợt. Hăng sản xuất xe hơi ngưng việc đêm thư sáu vừa qua. Nông thôn th́ rau cỏ c̣n nằm trên đồng hay đă hái rồi, đều bị thiệt hại. V́ vậy sự ngưng trệ phương tiện di chuyển vô t́nh kéo theo sự ngưng trệ kinh tế. Vài Carrefour, hệ thống siêu thị lớn bên Pháp cho biết thương số bị giảm 60% so với giai đoạn này năm ngoái. Và các cửa hàng bán xôn cũng không thu nhập được ǵ. Ngược lại, nhà bán áo lạnh th́ sung sướng : thứ tư tuần rồi là ngày bán xôn đầu tiên, tiệm Printemps Haussmann ở Paris đă bán ra mỗi sáu-bảy giây một măng tô hoặc áo ấm dày.
Nhiều tỉnh đă hủy một số trận đấu. Các trận Saint-Etienne-Lorient và Grenoble-Montpellier, dự định vào thứ bảy, ṿng thứ 32 của Coupe de France de football, đă bị dời lại, đại diện FFF xác nhận là dù sân ở Stade des Alpes được che bạt và sưởi ấm, nhưng vẫn không thể dùng được.
Trong vùng núi Pyréneés nguy cơ tuyết lỡ rất cao ở mức độ 4/5, với gió mạnh, tuyết chồng chất có thể bị vỡ ra bất cứ lúc nào, v́ vậy người ta khuyên những tay mê trượt tuyết cố tôn trọng tránh những vùng ngoài phạm vi kiểm soát.
Dân chúng được kêu gọi hăy hạn chế tối đa việc di chuyển, trong khi đó lính cứu hỏa không ngưng tay về những thân cây đổ hay xe hơi bị kẹt chết trên đường. Người ta thức dậy trong màu trắng chung quanh vườn, đi làm và trở về cùng màu trắng. Ao hồ đóng băng. Không ai dám đi xe đạp từ nhà ra ga nữa v́ trơn trợt. Thân nhân không thể đến bịnh viện thăm người bịnh mỗi ngày v́ quá lạnh và không thể ngủ đêm tại bịnh viện. Chỉ con nít là thích thú v́ không có bus đưa tới trường nên trùm chăn nằm nhà rồi làm h́nh người tuyết trong vườn hay ngồi trên bục gỗ trượt chơi. Đường phố Paris th́ tuyết tan trộn với bụi bặm thành đen đúa nhớp nháp.
Thiên hạ ai cũng lắc đầu, cảm thấy toàn thể thế giới đă bị ảnh hưởng cái thay đổi bất thường của khí hậu, càng lúc càng tệ. Nhưng nhiều blogger nghe th́ cười, hỏi các anh than lạnh hả, vậy dân Mouthe làm sao mà sống? Đây là làng thuộc vùng Doubs, sát biên giới Thụy Sĩ, do 60% rừng bao bọc, chưa tới 1000 dân, là vùng lạnh nhất nước Pháp, c̣n được gọi là “Sibérie nhỏ”, có nhiệt độ 36 hoặc âm 36. Riêng năm 1985 xuống âm 41 độ.
V́ cái lạnh được loan báo sẽ kéo dài, người ta liệu cách tổ chức cho gia đ́nh. Đài khí tượng Pháp cảnh cáo việc dùng liên tục ḷ sưởi phụ bằng điện, và khuyến cáo nên dùng bếp nấu hay ḷ than để sưởi ấm. Tuyệt đối không được bít những nơi không khí có thể vào nhà và nên thường thường mở thoáng cửa ít phút. Và dù đi làm hay không th́ cũng ráng nhớ quét tuyết trước nhà, bởi nếu ai trượt chân ngă té trước nhà ḿnh là ḿnh bị mang tội với pháp luật.
Xuân Sương
Paris, janv. 2010