ĐIỆP VIÊN CÔNG NGHIỆP…

 

Giữa bao nhiêu tin thời sự giật gân như thường lệ, cả thế giới sững sờ trước việc các nhân viên cao cấp hăng xe Renault Pháp bán thông tin ra ngoài về loại xe 100% chạy bằng điện. Cái làm điên đầu mọi người chỉ là b́nh ác quy. Xe chạy điện là lănh vực mà Renault đầu tư nhiều hơn bất kỳ hăng xe nào khác, chưa nộp bằng sáng chế, chỉ c̣n trong ṿng bí mật của hăng. Trong các tiết lộ của WikiLeaks từ các ghi chép ngoại giao Âu châu, th́ một lănh đạo Đức cho rằng Pháp là “Đế quốc Xấu” trên phương diện ăn cắp kỹ thuật,  và hậu quả chính sách gián điệp công nghiệp của Pháp tai hại hơn cả Nga và Trung quốc.

Éric Besson, Bộ trưởng công nghiệp cho rằng việc này được xem như “chiến tranh kinh tế” và yêu cầu Bercy phải tăng cường  việc bảo đảm bí mật công  nghệ cho các xí nghiệp có dùng tiền dân chúng như trường hợp Renault, dù nhà nước chỉ c̣n 15%.  Bộ cũng mong rằng nếu xí nghiệp nào làm lộ bí mật th́ sẽ bị trừng phạt, có thể phải hoàn lại tiền trợ giúp của chính phủ. Bởi đây là một hồ sơ chiến lược và là nguy hiểm không chỉ riêng cho nhà sản xuất Pháp liên đới với Nissan Nhật, mà cho tất cả mọi xí nghiệp ô tô toàn thế giới. Renault và Nissan đă đầu tư 4 tỉ euros trong việc khai triển loại xe này,  là một thị trường 150 ngh́n xe mỗi năm. Giữa năm nay Renault sẽ tung ra thị trường 2 kiểu mẫu chạy điện là loại xe ḥm gia đ́nh tên Fluence và xe thực dụng Kangoo Express, cùng lúc giữa năm nay đến giữa 2012 có thêm 2 kiểu mẫu xe nhỏ khác là Twizy và xe ḥm Zoe (về tên Zoé này, dân Pháp cũng đă tranh căi nhiều, người ta cho rằng không muốn tên con gái ḿnh lại bị đặt cho một đống sắt!).

Cuối tháng 8-2010, một “báo động đạo đức” đă được Ủy ban “Đạo đức nghĩa vụ nghề nghiệp” (thành lập từ 2007) của Renault khởi động và sau khi điều tra đă đề nghị sa thải 3 nhân viên cao cấp. Từ đó tất cả điện thư của 3 nhân vật này bị theo dơi. 5 tháng sau ban điều hành đă có bằng chứng cụ thể.  Một trong  3 người này là nhân vật lănh đạo, hội viên ban giám đốc của Renault, chỉ gồm 30 người. Theo luật của Pháp, sa thải để bảo tồn là từ tạm thời đến vô hạn định, cho phép tách rời người đó khỏi xí nghiệp trong khi chờ đợi biện pháp trừng trị. Hợp đồng làm việc bị treo và không được trả lương. Ngày 3 vừa qua, 3 nhân viên cao cấp nói trên đă bị nhân viên an ninh của Technocentre viếng th́nh ĺnh và yêu cầu họ rời nhiệm sở tức khắc. Tất cả tài liệu vi tính bị tịch thu, treo lương và bị cấm đến sở cho tới khi có lịnh mới. Ban giám đốc đề nghị họ từ chức nhưng họ từ chối.

Dù được các nghiệp đoàn chất vấn, cho đên nay Renault vẫn chưa tuyên bố ǵ, ngoài việc điều tra nội bộ đang tiến hành : Có phải các nhân vật trên đă bán dữ liệu cho các nhà môi giới trong giới cạnh tranh không ? Trong nội bộ th́ đề tài chế tạo bộ ác quy được bàn tán sôi nổi. Riêng các kỹ sư nhận được điện thư cảnh cáo phải tăng gia cảnh giác khi chuyển đi các thông tin nhạy cảm  và không tuyên bố ǵ cả khi đi công tác về mà bị người ta hỏi thăm, và tuyệt đối phải giữ b́nh tĩnh. Trong giả thiết rằng nếu một bằng sáng chế bị lộ đến hăng cạnh tranh khác th́ hăng này có thể dùng và Renault mất lợi thế.  Bởi v́ nếu đâm đơn kiện là bí mật ḿnh bị bại lộ, Renault phải tŕnh rơ bản chất sự việc ra, th́ sẽ không c̣n là bí mật nữa, và Renault chỉ c̣n cách duy nhất là tiến hành nhanh công việc chế tạo.  Trên thị trường cạnh tranh cực mạnh với những xí nghiệp nặng kư như Volkswagen, Toyota hay PSA, th́ chỉ cần một chút sơ hở nhỏ cũng gây thiệt hại có khi nhiều chục triệu euros cho xí nghiệp Pháp. Cho xe chạy điện, Renault  đă nộp 56 bằng sáng chế và có tới 34 sắp được cầu chứng và 115 cái khác đang trong ṿng nghiên cứu.

Nhiều nguồn tin nghi ngờ rằng tin tức đă được bán cho Trung quốc. Hiện tại chưa có thông báo ǵ chính thức và cũng chưa khởi kiện, sự việc chỉ nổ ra sau khi Bộ trưởng Công nghiệp thăm Technocentre của Renault và tuyên bố trong buổi phỏng vấn trên radio RTL. Nhóm Renault bị sốc mạnh bởi đây chương tŕnh chính của họ, cùng với Nissan, họ hy vọng sẽ là số 1 trên thị trường.  Trong 4 tỉ euros đầu tư th́ riêng cho bộ ác quy đă là 1,5 tỉ. Các nhà sản xuất Trung quốc đă mon men nhóm này với 1, 36 tỉ cho bộ ác quy điện. Trung quốc đă lên tiếng có tham vọng phát triển xe chạy điện, tập hợp 16 nhà sản xuất, dự trù đầu tư khoảng 15 tỉ đô la trong ṿng 10 năm cho loại xe sạch này.

Renault đang dự định đưa ra toà, nhưng từ chối mọi lời b́nh luận. Thường người ta chỉ để ư nhân viên trẻ mới được tuyển dụng, để họ đừng nói xấu sếp trên Facebook, nhưng nếu cũng lưu ư đến các ông to trong ban điều hành thường khoảng tuổi 50 và lương rất cao th́ đâu đến nỗi !

 

Xuân Sương

Paris-NT, Janv. 2011