NƯỚC PHÁP VÀ BURQA

 

Dân Tây nói nhiều và thích tranh căi. Chính nói nhiều nên việc ǵ cũng bàn luận xôn xao khiến mọi cái bé xé thành to. Như bên Thụy Sĩ cuộc trưng cầu dân ư cuối tháng 11-2009 cấm xây thêm nhà thờ Hồi giáo đă làm mồi cho các ông Tây bàn ra tán vào, rơi đúng lúc cuộc tranh luận về bản sắc dân tộc tại Pháp cả tháng ấy rồi. Cộng vào việc tháng sáu năm ngoái, tổng thống Sarkozy tuyên bố tại điện Versailles trước đại hội quốc hội, rằng “Tấm khăn burqa (*) không được hoan nghinh trong lănh thổ Cộng ḥa. Không phải là vấn đề tôn giáo mà là sự tự do và phẩm giá của người phụ nữ”. Tháng bảy, ông Jean-Francois Copé, số một đảng UMP tuyên bố ngay sẽ ra một đạo luật vào giữa tháng giêng năm 2010, cấm đàn bà che mặt bằng burqa ở nơi công cộng, trừ lễ hội hoặc trời rất lạnh, vi phạm sẽ bị phạt 750 euros.

Từ đó mọi việc cứ trộn lẫn rối tung lên, nào bản sắc dân tộc, vấn đề dân nhập cư, đền thờ Hồi giáo, khăn trùm, đạo Hồi… Người ta xác nhận rằng trong ṿng 20 năm trở lại đây, người Pháp có vẻ cởi mở hơn, khoan hồng hơn, nên theo cuộc thăm ḍ đặc biệt th́ 54% dân Pháp cho rằng đạo Hồi tương hợp với đời sống xă hội Pháp, dầu vậy tỏ ra dè dặt khi hỏi ư kiến về việc xây thêm nhà thờ Hồi giáo; trong khi đó 82% tin rằng đạo Công giáo và Do Thái giáo không đặt ra vấn đề ǵ cả, chứng tỏ đạo Hồi chưa có chỗ đứng vững vàng ở Pháp như Do Thái giáo. Đạo Hồi bắt rễ ở Pháp chưa lâu và việc giới truyền thông nói nhiều về đạo Hồi toàn thống cùng các sự bạo hành, đă nuôi dưỡng nỗi sợ hăi. Đối với người Pháp th́ việc thực hành đạo Hồi ở nơi riêng tư chẳng có vần đề ǵ, chỉ khi đạo này có vẻ lồ lộ quá nơi công cộng, như tấm voan che hay các tháp nhà thờ Hồi, th́ dư luận hơi bối rối.

Ông Copé giải thích đây không phải đạo luật đặc biệt về burqa, mà chỉ là một luật mới nhắc lại việc cấm phô bày h́nh thái tôn giáo quá lộ liễu, như đă cấm nữ sinh Hồi giáo mang voan ở trường mấy năm trước. Ông nêu hai lư do: tấm voan đánh vào phẩm giá của phụ nữ, nó xúc phạm đến bản sắc, họ phải tuân phục sự phân biệt ngu xuẩn, cắt đứt họ với xă hội và thế giới bên ngoài; mang khăn che liên tục ở nơi công cộng không phải là sự diễn tả sự tự do cá nhân mà là sự chối bỏ chính ḿnh, chối bỏ tha nhân, chối bỏ đời sống trong xă hội. Lư do thứ hai là an ninh xă hội. Thử ví dụ cả tỉnh mang tấm voan trùm kín và có một đứa con nít bị bắt cóc th́ biết ai là thủ phạm? Hoàn toàn đúng! Mà nh́n người trùm kín từ đầu tới chân, thấy sợ lắm kia. Họ có thể quan sát ḿnh mà ḿnh chẳng thể thấy mặt mũi họ ra sao. Hoàn toàn bí hiểm. Khi được hỏi, giới trẻ đạo Hồi cho rằng nếu việc mang voan không là điều kiện của giới luật Hồi giáo th́ luật Copé có thể chấp nhận. Tất cả  chuyên gia đạo Hồi khẳng định rằng việc mang burqa không được viết trong kinh Coran.

Tổng thống Sarkozy vừa tuyên bố chờ quyết định của quốc hội vào ngày 26-01, và muốn có đạo luật về việc mang burqa ở Pháp. Người bênh vực khăn trùm cho rằng với cái luật đó, nhiều phụ nữ sẽ không dám ra khỏi nhà, lư do “muốn giữ nhan sắc cho riêng đức lang quân”. “Nhiều” đây khoảng từ 300 đến 2000 người trên toàn lănh thổ Pháp. Dù sao cùng với cuộc tranh luận về bản sắc dân tộc, cộng động Ả rập ít nhiều cũng cảm thấy bị nhắm đến, nhất là các vùng ngoại ô nhạy cảm.

 

Phe Xă hội th́ hoàn toàn đồng ư chuyện cấm trùm khăn, nhưng không thống nhất về điểm làm luật v́ e sẽ có nhiều hậu quả khó lường. Phe cực hữu chống lại luật v́ không mấy tin vào hiệu quả, cho rằng chỉ cần áp dụng quy tắc cảnh sát và duy tŕ trật tự, cấm ra đường mà trùm mặt dù v́ lư do tôn giáo, sắc tộc hay tính cách văn nghệ dân gian. Hơn một trăm nghị sĩ c̣n đ̣i cấm treo cờ ngoại quốc trong các lễ cưới ở ṭa thị chính. Marine Le Pen, số hai của phe cực hữu Front National c̣n tuyên bố nên có cuộc trưng cầu như bên Thụy Sĩ, bà cho là ngày nào tháp giáo đường Hồi giáo nhiều như giáo đường Thiên Chúa giáo th́ nước Pháp không c̣n là nước Pháp nữa.

 

Sôi nổi, chẳng qua chỉ v́ càng lúc người dân Pháp càng có cảm ứng bất lợi hơn cho cộng đồng Hồi giáo. Ngày 20 vừa qua, Đoàn công tác quốc hội cho biết là việc mang burqa sẽ bị cấm v́ nó ngược lại các giá trị Cộng ḥa là tự do, huynh đệ và phẩm giá con người. Ngay hôm sau đảng Xă hội tuyên bố không bầu về việc này v́ không có sự đồng thuận trong kết luận của Đoàn công tác về sự cần thiết cũng như cơ hội làm luật cho việc ngăn cấm burqa.

 

Xuân Sương

Paris, janv. 2010

 

(*) Burqa đến từ đâu ? Không một đoạn nào trong kinh Coran khuyên đàn bà phải mang burqa. Kinh chỉ nói giản dị là đàn bà phải che tóc, che hai cánh tay tận khuỷu, và hai chận tận mắt cá. Burqa là trang phục truyền thống các bộ lạc nhánh Iran ở Afghanistan. Việc đàn bà mang burqa đă có từ trước khi  đạo Hồi bành trướng.

Có 3 kiểu khăn trùm khác nhau trong cộng đồng Hồi giáo. Thông dụng nhất là hijab che tóc và cổ. Burqa là tấm voan che từ đầu tới chân, có một khoảnh vải lưới nhỏ chỗ mắt để nh́n. Niqab cũng trùm từ đầu xuống chân, chừa khe hở nhỏ chỗ mắt.