BẤT CHÍNH

Đáng lẽ tôi không nên dính vào những cái người đời thường gọi là bất chính. Nói "đáng lẽ" bởi v́ tôi thường dính vào.  Và thường dính vào bởi không biết phân biệt thế nào là bất chính.  Tôi vẫn được cái nhà Phật gọi là vô minh, tiếng dân gian nôm na là dốt.

Cái dốt đó, tôi đổ thừa tại mắt kém.  (Ai chẳng biết người sành sơi nh́n đời với con mắt tinh tường ? Mắt không tinh, sao tường được ?)  Việt Nam ḿnh mới bảy tuổi  đă phải mang kính là chuyện cổ kim hiếm cực kỳ.  Chuyện bắt đầu từ một chiều đi học về, tôi ra vườn chơi với con ḅ đang gặm cỏ, vừa lúc nó phất cái đuôi.  Ḅ mà, muốn phất đuôi lúc nào th́ phất.  Có phải người ta phất cờ khởi nghĩa đâu mà phải lựa thời cơ.  Hậu quả là sáng hôm sau, cả nhà kinh hoàng tưởng đêm qua tôi hoá thân làm con gái qủy  :  hai hồ thu trở thành hai hồ máu.  Hai hồ máu tṛng trành chắc chắn hăi lắm !

Thôi th́ hết thỉnh bác sĩ này tới thày thuốc kia.  Ai cũng cho vài ba món rồi chuồn.  Bố mẹ phải cầu tới tiên tới thánh.  Tiên thánh nhập vào cái ông ngồi giữa chiếu trước bàn thờ, đầu trùm khăn đỏ ủ khăn đóng bên trong.  Áo dài the đen phần dưới nổi bật khăn đỏ phủ xuống ngang lưng lắc lư nghiêng ngả, đũa cầm tay gơ gơ viết viết lên chiếc mâm đồng, ồn ào nhộn nhịp tạo cơ man hy vọng ! Bằng giọng lơ lớ âm dương, ông phán tôi lạy tất cả mọi người chễm chệ trên bàn thờ.  Nào ông Tổ ông Tằng ông Cao ông Cố...  Ai cũng nụ cười nửa miệng, khinh khỉnh, thách thức sao sao.  Và cái nh́n các cụ trông khiếp lắm  :  bước sang phải sang trái ǵ các cụ cũng trừng trừng rơi theo, ư muốn thấu suốt coi ḷng ḿnh có thực sự thành kính hay không. Xong tôi ực chén nước lạnh mà ông tiên ông thánh đă huơ huơ đũa thần vào đấy.  Rồi tiên thánh cũng chịu thua, vất đũa, thăng.  Thường trước khi thăng, tiên thánh hay cười khanh khách, ta đây lắm, hất  ông trùm khăn đỏ ngă lăn quay, chỏng trơ bất động hồi lâu.  Nhưng lần này tiên thánh chỉ cười khúc khích (bởi v́ không cười th́ bớt vẻ "tiên" đi), không quên hất nhào cái xác phàm ḿnh đă nhập vào,  đủ hiểu tiên thánh cũng "tri bỉ tri kỷ" lắm, biết chắc lần này ḿnh không thể biến hai hồ máu kia thành hai hồ thu trở lại.  Ông Cao ông Cố vẫn tủm tỉm, nhưng có phần tẽn ṭ, ngại con cháu coi thường thực sự (rồi chúng nó chẳng thèm hoá vàng hoá bạc cho th́ có mà... khất thực !).  Bố mẹ héo hon. Tôi th́ không nói ra chớ chẳng tơ hào buồn, tự nhiên được miễn ngày hai buổi tới trường, lại được chăm chút đặc biệt. 

Anh con cậu, biết bố ghét dị đoan.  Nhưng tới nước này cũng đành thủ thỉ thôi th́ rước thử ông thầy pháp thầy ǵ ǵ đó.  Cùng đường rồi, bố gật.  Vừa bước vô sân, thầy phán "có ǵ đâu, anh em nó gặp nhau mừng nhau đó mà", rồi đặt bàn cúng ngoài sân bảo phải làm cây cung với bốn mũi tên.  Chị tôi lấy len cho bố làm dây cung..  Ông rầm ŕ dụ dỗ anh tôi ǵ ǵ đó (thầy pháp dụ ma như trai dụ gái) , xong bảo tôi bắn bốn mũi tên đi bốn hướng.  Chẳng là anh Ba tôi chết non, chưa đầy tuổi.  Chết non yểu thiêng lắm. V́ đứng hạng nh́ sau qủy nên có kiểu mừng của thế giới bên kia, thế giới bên này hơi bất măn.  Và dây cung bằng len th́ bắn xa vạn dặm, hiệu nghiệm như một viên đạn du kích bắn chết một hơi bảy tên GI  :  sáng hôm sau thức dậy, mắt tôi xanh như mắt đầm.  Cả nhà mừng hơn bắt được của (dĩ nhiên c̣n tùy của ǵ). Tôi th́ cũng chẳng nói ra nhưng tiếc, biết là sắp tới sẽ ngày ngày ôm cặp, cũng chẳng c̣n lư do để cứ đôi mắt máu liếc tới đâu là y như toại nguyện cái ấy nữa.  Sáu tháng sau, tôi bắt đầu mang mục kỉnh.  Người ta thường gọi quê tôi khỉ ho c̣ gáy, nếu tỉnh thành chắc chắn tên tôi được thượng vào danh sách chuyện lạ bốn phương rồi !

Để góp phần vào thị lực mong manh ấy, tôi rất ít nói, mà hễ mở miệng th́ văn hoa bí hiểm.  Người cho tôi tàng tàng (bố lờ đi, không nghe).  Người (chắc tàng tàng) th́ cho tôi có máu thi sĩ (bố tủm tỉm, bảo con nhà tông không giống lông cũng giống cánh. Và không nghi ngờ ǵ ḷng thủy chung của mẹ, bố nhứt định tôi mang máu bố, chính thống).  Ví dụ vào năm lên mười, đang ăn cơm, bất chợt tôi nhăn nhó với mẹ  :

- Có người quyên sinh !

Cả nhà ngưng đũa, trợn mắt nh́n. Mắt bố cú vọ xả lửa. Mắt tôi xịt nước vào bố,  gật gù tiếp  :

- Trên sông.  (Các đôi mắt vẫn không chớp) Bên đám rong rêu.

Bố thở dài.  Con gái đă mang tật mắt lại c̣n dở hơi th́ dù có đại tiện trên đống vàng cha mẹ cũng chẳng vui nào.  Nhưng bố quên là tôi con nhà tông, mang máu bố, chính thống.  Mẹ buông đũa ôm vai tôi  :

- Ăn đi con.  Chuyện thiên hạ ở đâu mà nói làm ǵ.

Tôi lắc đầu suưt văng cả kính  (mẹ vội vàng đưa tay hứng dù nó chưa văng,  chuyện, cái kính là cả gia tài)  :

- Nhưng nó muốn chui vào bụng con  !

Có đứa con như vậy th́ phải biết ḷng kiên tŕ của mẹ.  Những sợi tóc mai chân hạc nghiêng xuống bên tôi  :

- Ai mà chướng vậy, nói mẹ nghe.

Tôi chỉ vào chén cơm, có cái ǵ lênh đênh.  Bố sửa mục kỉnh, liếc, nhướng mày nh́n mẹ  :

- Con ruồi, mẹ nó à !

Bối rối, mẹ vội cầm chén cơm tôi lên săm soi rồi kêu  :

- Ruồi muỗi ǵ đâu, nấm hương đó con.  C̣n một cái bỏ th́ tiếc, mẹ xắt bỏ vô canh.  (Chép miệng)  Con nhỏ mắt mũi đă vậy mà ông th́ cũng chẳng hơn ǵ ! Thôi ăn đi con, có ai quyên sinh đâu !

Tôi thích ngồi trầm ngâm hằng giờ chẳng cục cựa, tịnh khẩu, mắt nh́n xuống.  Hễ nh́n ai th́ cứ chăm bẳm không chớp khiến thiên hạ rờn rợn với ư nghĩ dù tội tổ tông, dưới mắt tôi cũng phơi phới chưng ra.  Người ta ơn ớn, muốn t́m mà chẳng hiểu nổi trong cái đầu tóc bum-bê kia chứa đựng phù phép ǵ.  Họ cho tôi giống bà già.  Th́ mới nứt mắt đă mang mục kỉnh, đă "nói chữ" ra ǵ có muốn trẻ e cũng khó.  Ở trường tôi không có bạn gái.  Không thích bọn con gái chớ không phải mới nứt mắt đă ham trai.  Vô lớp đầu giờ hay sau giờ chơi, ông cai luôn luôn dành cho tôi cái vinh dự đánh trống.  Tôi cho đó là cách cảnh tỉnh chúng sinh, nhắc nhở tới lúc phải trở về thực tại, với trách nhiệm, đừng lao măi vào vũng lầy nhân loại (tôi ưa dùng chữ này lắm !).  Giải thích vậy mà bọn con gái vẫn không hiểu tại sao tôi ưa đánh trống ! Và tôi hỏi tại sao bọn con gái thích chơi tṛ cút kiếm.  Bởi lần nào tôi kiếm cũng chẳng ra ai, mà trốn th́ cứ bị bọn nó bắt gặp liền, lại bị úp mặt vào tường đếm tới trăm xong dáo dác đi kiếm, lại cũng chẳng ra ma nào, lại úp mặt vào tường đếm trăm... có ǵ thú vị ?

Trở lại, năm đầu tiên tôi lên trung học, chị tôi xin mẹ cho bạn là chị Điểm ở trọ, v́ nhà chị Điểm măi trong quê.  Nhà lại quen chú Đạm, chẳng biết bạn ai.  Bố lớn hơn chú nhiều, anh Hai th́ đàn em quá trẻ, và chị em tôi gọi bằng chú.  Chú Đạm tốt lắm, thường tới nhà chơi và chỉ trời mới biết từ bao giờ, chú hay giúp chị Điểm làm bài.  Tính t́nh ba hoa mà kín đáo, chú hay đưa cho tôi bao thư, dặn không nên nói ai nghe, chị Điểm sẽ mắc cỡ không tự ḿnh làm bài được.  Bài làm của ḿnh c̣n lười huống chi bài làm của người khác th́ xem làm ǵ, tôi chỉ nhận và đưa.  Chú Đạm có nhiều cách giải bài khác nhau, mỗi lần chị Điểm đưa cho tôi một đề bài, chú Đạm giải đáp những ba bốn lần.  Vậy mà chú không dạy học, cũng tiếc.  Có khi chú hỏi ǵ chẳng rơ ràng mà chị Điểm trả lời bằng mắt là chú hiểu ngay.  Thông minh dễ sợ !

Hơn một năm trôi qua như vậy, kể cũng êm đềm.  Nhưng sau hè năm đó chị Điểm bỏ học, ít có tin tức.  Chú Đạm không c̣n ai để giải bài, cũng thưa lui tới. 

Bỗng vào ngày gần Tết, chị Điểm tới thăm.  Sau khi tṛ chuyện cùng mẹ và chị tôi, chị Điểm vuốt lưng chỉ chỗ bài làm sai.  Công lao chú Đạm chẳng phí.  Công lao phát thư của ḿnh cũng lợi.  Chị kể nhiều thứ lắm về đời sống thôn dă.  Chị đem hết gia phả nhà chị ra vẽ trước mắt tôi  bức họa đồng quê vô cùng ngoạn mục.  Nào con chó Mực ngày ngày đóng vai vú em khi chị đi vắng.  Nào những con heo đực heo cái thả rông trong vườn, ủn ỉn chán lại thênh thang vào nhà cạ lưng vào cột.  Nào đàn gà mẹ gà con tíu tít trong sân, trẻ con nhà quê  ăn cứt gà như con nít phố ăn kẹo mù u .   Nào mấy con ḅ... tới đó th́ tôi khựng.  Kỷ niệm không may với ḅ vẫn c̣n rành rành.  Nh́n ḅ đâu đâu tôi cũng thấy anh ḿnh núp bóng tính "mừng" -  kiểu mừng của thế giới bên kia, thế giới bên này hơi bất măn.  Chị kể phải tảo tần ra sao để nuôi đứa con sinh non thiếu sữa...  Tôi ngạc nhiên  :

- Xuất giá... ?

- Không, chị không xuất giá.  Chị có người thương mà cha mẹ chị không chịu.  Chị có bầu, phải ra riêng nên mới cực.

- Chị là cá không ăn muối  ?

Chị Điểm cười ḍn tan  :

- Ờ th́ cá ươn, con cưỡng cha mẹ trăm đường con hư. (Ngẩng cao mặt lên) Mà chị có cưỡng cha mẹ đâu, chị chỉ làm theo ư chị !

Sửa lại mục kỉnh tôi chăm chú nh́n, lần đầu tiên khám phá chị có cái giống ḿnh.  Tôi chép miệng lắc đầu  :

- Vũng lầy nhân loại !

Chị cũng lắc đầu, thở dài  :

- Chị cực như con chó.

Bất giác tôi đưa mắt nh́n con KiKi ngủ dưới bàn, đang tủm tỉm với chó cái trong mơ.  Chắc chị Điểm nói con chó nào ở nhà quê, chớ con KiKi ngày hai bữa, rong chơi rồi ngủ, không bị đi học, lại được cả nhà cưng.  Chị Điểm tỉ tê nhiều thứ lắm, thứ nào nghe cũng ngồ ngộ lạ tai.  Và chị cần tiền, cần lắm.  Rốt cuộc để cho kiếp sống của chị không phải kiếp chó, hay ít ra đỡ cực hơn chó, tôi đập bùng binh, tài sản tích trữ những dịp Tết, đưa hết cho chị.  Đâu được bốn trăm.  Tôi hài ḷng, ít ra đồng tiền ḿnh hữu ích.  Chớ có phải tiền bất chính đâu mà cứ trốn chui trốn nhũi măi trong hũ.

Gần Tết năm sau chị Điểm lại ra thăm, đúng hẹn.  Sau khi trả tiền cho tôi, chị Điểm bắt đầu kể chuyện.  Trong câu chuyện, tôi thấy đám chó vẫn c̣n ve văn truyền kiếp cho chị.  Và chị kết luận không kém phần sôi nổi duyên dáng  :

- V́ giữ lời hứa phải trả cho em, chớ nếu chị có số tiền này th́ đủ mua thuốc độc tự tử cho cả nhà, chị với hai đứa nhỏ.

Tôi trố mắt sau lớp kính sáu ṿng  :

- Song sinh ?

- Không phải song sinh, đứa lớn hơn một tuổi, đứa nhỏ mới hai tháng.  Chị mắn con, ảnh mà đụng tới chân giường là chị có bầu.

Tôi vẫn nh́n chị, ư hỏi vậy th́ ảnh phải tránh đụng cái giường ? Chẳng biết chị Điểm có hiểu thấu ư tôi không mà bật cười gật đầu.  Khổ vậy mà vẫn cười được th́ quả là người can đảm.  Rồi chị lại trở về câu chuyện thuốc độc.  Chị tả đường đi nước bước của thuốc độc vào thân thể chị và hai đứa nhỏ, ngon lành như đang ăn phở. Chị nói say sưa, nghe phát thèm.  Chị tả cái hậu quả kỳ diệu khi chất độc đă theo ḍng máu giang hồ khắp nơi rồi hăm hở chạy về tim....  Đến nỗi thuốc bắt đầu ngấm trong người,  tôi ṭ ṃ  :

- Quyên sinh ?

Chị gật đầu  :

- Chớ sống làm ǵ, chị cực như con chó !

Con chó nào được chị Điểm đem so sánh chắc chắn ở nhà quê.  Mà ở nhà quê th́ cả đời chó có đứa không biết tới công khó bác nông phu.  Thế chúng nó xơi ǵ ? Nó xơi... Thôi, đó là chuyện của chó.  Nhưng nếu đời không có chó, hoặc con người làm dồi hết để xuống âm phủ khỏi chép miệng tiếc hậm hụi, không biết chị Điểm sẽ so sánh với con ǵ.  Tôi nh́n chị với cách nh́n bẩm sinh và chị chịu nổi, cũng nh́n lại thẳng vào mắt tôi, không chớp.  Tôi nh́n tấm thân mảnh dẻ của chị.  Tôi nh́n đôi mắt tṛn vo với con mắt phải hơi le lé dễ thương của chị.  Tôi nh́n cặp môi rơ nét cong cong đang tủm tỉm của chị... Có lần mẹ nói con Điểm có cái đẹp gian truân.  (Bất giác tôi giật ḿnh khám phá cái đẹp của chị hao hao con... KiKi ! Thôi chết !)...  Tất cả cho tôi cảm giác chị đáng sống cuộc đời tốt đẹp hơn, xứng đáng hơn, đỡ khổ hơn, đỡ chó hơn.  Và nếu cần phải so sánh th́ phải so sánh với con người - một người nào đó bất kỳ, ví dụ với bà Chín bán rau muống ai cũng chê rau già như bà, không mua, cũng được đi, nhưng đừng với chó - dù đó là con KiKi ngày hai bữa, rong chơi rồi ngủ, không bị đi học, lại được cả nhà cưng.  Và tôi cảm thấy có bổn phận phải cứu chị khỏi kiếp này, khỏi những con chó cứ chờn vờn chung quanh.  Và tôi cảm thấy một lần nữa, những đồng tiền ḿnh không nên nằm uể oải vô ích trong bùng binh, mà phải tích cực giúp chị Điểm đầu thai một kiếp huy hoàng hơn, đỡ khổ hơn, đỡ chó hơn.  Và tôi cảm thấy ḷng lâng lâng, lần đầu tiên trong đời cảm thấy sự hiện diện của ḿnh hữu ích.  Và tôi đưa hết cho chị số tiền chị vừa trả...

Lạ, Tết năm đó nghe xôn xao có người uống thuốc độc tự tử, mà không phải chị Điểm.  Hoặc người bán thuốc mắt kém đưa nhầm thuốc bổ thay v́ thuốc độc cho chị.  Hoặc người bán thuốc đưa nhầm thuốc độc của chị cho ai vừa chết đó... Dù sao chị cũng bặt tăm.  Tới hè, tôi chuẩn bị khăn gói vào Sài G̣n du học th́ cũng là lúc nghe thím Đạm đ̣i ly dị v́ khám phá chú Đạm "tằng tịu" có hai con với chị Điểm.  Năm đó 1964, đă có bộ Luật Gia Đ́nh.  (Vậy mà khi nghe chị ấy nói về chồng, chẳng bao giờ tôi biết hỏi chồng chị là ai !).  Mẹ bảo  :  cái thằng bất chính ! Tôi hỏi  :  Mẹ mẹ, mẹ  nói "tằng tịu" là thương, vậy tại sao thương mà là bất chính hả mẹ ? Mẹ chỉ hứ.

Gần tết năm thứ hai ở Sài G̣n, tôi xuống bưu điện chính phôn về nhà.  Làm ǵ có điện thoại mà nghe, phải nhờ nhà hàng vàng bên cạnh  :

- Mẹ, con về sau Tết.

Giọng mẹ sôi nổi nồng nàn  :

- Sao lại về sau Tết ? Khoảng đưa ông Táo phải về chớ con ? Ở lại làm ǵ mà về trễ ?

- Con chờ toà xử.

- Xử ai ? Xử cái ǵ ?

- Tội ăn cắp.

Bên kia đầu giây h́nh như có ai chọc tiết mẹ (hy vọng không phải mẹ vừa chớp cái ǵ của bà hàng vàng và đang đính chính)   :

- Cái ǵ ? Ai ăn cắp ?

- Mẹ hỏi con hả mẹ ?

- Chớ tao hỏi ai bây giờ ? Ai ăn cắp ?

- Bạn con.

Giọng mẹ uất nghẹn  :

- Th́ cơn cớ ǵ mày mà mày về trễ ?

- Con... làm chứng !

Mẹ thở hắt ra nghe mới năo nùng ! Vừa réo Trời, vừa cằn nhằn hỏi bạn ăn cắp cái ǵ, của ai, mà sao con lại phải làm chứng, con ơi con dính vào những cái bất chính đó làm chi... Tôi làm thinh.  Điều bạn tôi làm không mảy may bất chính.  Đó là t́nh yêu.  Đó là cái đam mê của t́nh yêu.  Mẹ làm ǵ hiểu nổi v́ mẹ có biết t́nh yêu mặt mũi ra sao.  Ông Ngoại ông Nội bạn nhau, hứa hẹn làm sui.  Ngoại tới giờ trăn trối, cả nhà phải vắt gị lên cổ lo đám cưới chạy tang.  Lúc đó mẹ mười bảy, sợ phải chờ ba năm, thành gái già.  Về nhà chồng, tuổi "bẻ găy sừng trâu" không địch nổi cụ Khổng khắp nơi.  Không những cụ ngồi trên bàn thờ, mà c̣n trong pḥng khách, trên bàn ăn, ngoài sân, dưới bếp...  Ra đường sau bố một bước.  Tiếp khách sau bố một cái lưng.  Ăn cơm  sau bố một chén.  Tóm lại cái ǵ mẹ cũng phải nhường bố một bực.  Không nghe nói cụ Khổng có vào tận giường không.  Ừ, th́ chắc mẹ cũng phải... dưới bố.  Nhưng thôi, đó là chuyện pḥng the.  Và tóm lại, thường thường cái ǵ mẹ cũng cho là bất chính. 

Mẹ mà hỏi cái ǵ th́ tới cùng, như người ta hỏi cung.  Tiếc không làm pḥng nh́ công an mật vụ. Rốt cuộc phải khai ra.  Bồ thằng bạn thích cái ghế kiểu xưa của ông khoa trưởng. Thích mê, nói hoài.  Mỗi lần nhắc tới cái ghế như nhắc nem công chả phụng, nước dăi thập tḥ.  Thằng bạn đặc biệt khoái những giọt dăi e ấp bên khoé mép này, cho  con nhỏ ưa cái ǵ là "đam mê hết ḿnh", th́ nó cũng sẽ yêu tao tận cùng con tim.  Thằng bạn nhờ phụ một tay làm quà tết.  Nặng kể ǵ.  Đang h́ hục th́ ông gác trường bắt gặp. 

- Trời ơi, chẳng lẽ bồ nó ham cái hột xoàn, nó đập kính ăn cắp rồi mày cũng giúp nó hả ? Chết con ơi, mẹ chịu, không hiểu nổi con !

Tôi chợt nghĩ bố có thể hiểu.  Nhưng ư nghĩ vừa thoáng qua đầu là tiêu ngay.  Bố mà hiểu nổi ḷng đam mê của t́nh yêu th́ đă căi lời ông nội, không chịu cưới mẹ.  Bố đeo cô ả đào như sam phải nhả.  Nghe đâu "anh, ả" đối đáp toàn bằng thơ phú văn chương, kề vai lả gối, tâm ư ǵ cũng rất rất hợp.  Mẹ nói cưới về bố nh́n mẹ như nh́n hoa cứt lợn, trong khi bố chỉ tơ tưởng tới hoa hồng.

Anh lính nào đó thường rên rỉ  "Tết con không về chắc mẹ buồn lắm, mái tranh nghèo..." Tôi không là lính.  Nhà tôi không phải mái tranh.  Nên mẹ không buồn, chỉ bực bội kết án "Con lớn rồi, sao cứ dính vào những chuyện bất chính đó làm chi ?"

Không căi làm ǵ, mẹ lại trùm thêm cái mũ bất kính, bất hiếu, bất mục ǵ ǵ đó.  Tôi cứ làm thinh, mẹ cứ lải nhải.  Cuối cùng hai mẹ con cùng cúp máy, bất măn.  Chợt tôi chẳng muốn lớn lên, bởi v́ người lớn th́ chắc chắn lắm lúc phải sống dối ḷng để không mang tiếng là "bất chính".

MIÊNG

Paris, Février 2001