nam dao

 

 

Bờ Kia

Là liệu pháp chống lại cái nỗi sợ truyền kiếp, chuyện lên đồng tập thể có thật  nên tác giả truyện theo thể loại phóng sự này buộc phải đổi danh tính nhân vật, tên địa phương, nhằm tránh những hậu quả không cần thiết. Dĩ nhiên tác giả giữ trách nhiệm trước mọi thẩm quyền, có hay không có chính danh.

 

 

 

 

 MỘT

 

 

 

Đúng ngọ,  ô Quan Chưởng  im ĺm trong cơn ngái ngủ bỗng ầm ầm tiếng tùng tùng tùng. Lại ông đánh trống mồm, bà cụ bán nước chè lề đường lẩm bẩm. Nhô ra từ góc phố nơi hàng quán hạ cửa xuống che nắng, người đàn ông râu ria, quần áo dơ dáy, tay giơ hai chiếc đũa lên đập vào khoảng không trước mặt, miệng ngoác ra hét tùng tùng tùng, thỉnh thoảng lại kêu ‘’ Bớ bà con thiên hạ, hăy nghe tiếng trống Đăng Văn...’’.  Trống do vua Lê Thánh Tôn cho đặt để hàng dân ai có điều oán thán báo cho chính quyền biết.  Một anh dân pḥng áo lơ quần mầu cứt ngựa ở cổng ô bước  ra, đi sau là một anh công an, trang phục xanh lá cây, đầu cát- két gắn huy hiệu cờ đỏ sao vàng. Người đàn ông râu ria tiến lại, cúi rạp người xuống:

         - Chào hai vị thượng quan, hạ dân tôi xin kính bẩm...

Anh dân pḥng quay về phía anh công an:

         - Vẫn cái nhà ông khùng khùng này, cứ ḥ hét từ mấy tháng nay... Đem đến nhà thương xét nghiệm th́ bên y tế xác nhận là hắn có bệnh tâm thần! Anh mới về đây công tác nên chưa biết...

Người râu ria giơ tay, nói chen vào:

         - Hừm, ǵ mà quan Chưởng binh không biết cơ chứ. Quan chỉ huy đội Trung Kính phủ Chúa, Nội mật viện bá cáo hàng ngày hàng giờ, chẳng có cái chi qua mắt được...hà hà!

         - Thường th́ các anh đối phó thế nào? Anh công an hỏi.

         - Thường th́ đuổi, bắt im. Chống đối người thi hành công vụ th́ - anh giơ cao cây gậy - quật  cho một hèo...

         - Ấy quan ơi, đừng đánh tôi...Người đàn ông râu ria lùi lại, qú gối khom lưng nhưng miệng tiếp tục hét tùng tùng tùng.

Th́nh ĺnh, bật ngồi dậy, người râu ria cắm đầu chạy thục mạng, miệng la ‘’ Cướp, hàng dân ơi, có cướp!’’ Ngoái lại nh́n không thấy ai đuổi, hắn cười ằng ặc rồi thủng thỉnh bước, tay vuốt ria mép, tay mở  quạt giấy giơ lên đầu che nắng.

Cao lớn, mắt trũng sâu dưới cặp lông mày chổi xể, miệng khi cười nh́n như mếu, người râu ria gốc Tuy Ḥa nhưng rêu rao ḿnh là dân Bắc Hà đặc sệt. Trong những cơn cuồng, hắn kể theo cha ra Thăng Long từ thuở  kiêu binh lập Trịnh Cán lên ngôi Chúa, khoe chứng minh nhân dân,  xưng là Triều, chức Đô úy trong đội Trung Kính lính Tam Phủ.  Thời giặc mới đây với vết tích bom đạn chưa kịp xóa, Triều là lính. Như mọi thanh niên cùng lứa tuổi, phía bên này th́ bên kia bắt ở tù, nhưng riêng Triều ở tù cả hai phía, và nhiều lần. Đến thời b́nh, nghĩa là  sau 1975 nếu quên đi cuộc chiến tranh biên giới phía cực bắc, Triều kết thân với Sư chùa Lọ. Chùa  không xa g̣ Ai Ơi, nơi Triều tin kiếp trước ḿnh đă chết ở đó.  Với cách thế để quá khứ chen lấn vào hiện tại, thứ quá khứ lưng chừng giữa hư thực, Triều  lắm lúc  hoảng loạn lẫn lộn thời gian. Hàng dân gọi Triều là Triều cuồng. Nhưng cuồng chỉ có lúc. B́nh thường, Triều nh́n sự đời khá sáng suốt, từng nhiều lần dự báo tương lai thế sự sâu sát, nhất là trước những kỳ Đại Hội Đảng . Những dự báo này Triều đều làm như chuyện xảy dưới thời vua Lê chúa Trịnh. Người ta cho là Triều cố t́nh nói lái v́ lo cho an ninh bản thân, thứ lư do chẳng mấy người  không  hiểu ở cái thời đầy những ŕnh rập nghi kị tŕnh báo này.

Thuở niên thiếu, Triều nhút nhát, nghe nhiều nói ít, khéo tay nên vẽ rất đẹp. Năm 15 tuổi, một chuyện không đâu đổi đời Triều. Gặp một đoàn GI trên quốc lộ 1, Triều thấy dân khom ḿnh trước  lính Mỹ,  thưa bẩm người  thông dịch viên cầu khẩn anh nói thế nào để cứu mạng cho họ. Trong trí óc non nớt của ḿnh, Triều hiểu tiếng Anh  quan trọng. Nó đánh cắp một quyển Từ điển Việt-Anh, và học từ A, đến B,C...và Z. Trí nhớ nó khi đó khủng khiếp, mỗi ngày học được trăm chữ, thuộc nằm ḷng.  Bắt đầu vần A...a-dua, a-phiến, a-ṭng...Vần Z, tiếng ḿnh không có, kết thúc với Y, như yêu, yêu đương, yêu quái, yêu sách...Nhưng nói tiếng Anh th́ phát âm và lắp chữ thế nào? Triều bỏ nhà ra Đà Nẵng, đi vẽ chân dung cho lính tráng ở mấy cái ba rượu, vừa kiếm ăn vừa học nói tiếng Mỹ. Chỉ vài tháng, nói khá lưu loát, và mua một cuốn văn phạm Anh văn về tự học. Một tối, ba rượu bị VC quăng lựu đạn, Triều lănh một miểng đạn và khi vào nhà thương th́ Quân Cảnh điều tra, biết Triều vị thành niên nên họ chỉ đuổi về quê. Năm 18 tuổi, Triều bị bắt lính, đóng ở Quảng Ngăi. Mấy tháng sau th́ Triều bị quân Cách Mạng bắt đem giam một  nơi trong rừng không rơ là đâu. Máy bay Mỹ ném bom. Lửa bùng lên cuồn cuộn như sóng biển. Chết, chết cả người coi lẫn kẻ bị tù, chỉ một số rất ít  c̣n sống tứ tán. Triều chạy rồi lạc trong rừng, đầu ù, tai gần như điếc, hai ngày sau gặp quân Cách Mạng. Triều kể lại chuyện bị đánh bom, và lấy tên một  cán bộ quản giáo cùng quê mà Triều biết. Thế là Triều thành cán bộ, được đưa vào vùng giải phóng, và nhờ biết tiếng Anh, Triều phiên dịch cho lính Mỹ bị bắt làm tù binh. Cán bộ Triều vốn thông minh nên học bài bản chống Mỹ cứu Nước rất nhanh, thuộc ḷng cả luận cương Lê-nin lẫn Hồng thư Mao Chủ tịch. Khéo léo lấy ḷng lănh đạo, Triều được họ đề cử làm công tác điệp vụ, ra Bắc học ít lâu rồi chuyển vào Sài G̣n qua một đường dây nội tuyến. Lại dưới một cái tên khác, Triều  thành hạ sĩ trong cơ quan  Chiến tranh Chính Trị của chế độ cũ năm 74, chung đụng với những  nhà văn nhà thơ tầm cỡ như Thanh Tâm Tuyền, Du Tử Lê... Bị lộ, người ta bắt giam Triều nhưng chẳng bao lâu sau là ngày Giải Phóng 30 tháng 4.

Người nào về địa phương ấy nên ‘’điệp viên’’ Triều  không được địa phương chứng nhận, khai báo đâu nửa năm th́ lộ tẩy. A, giải phóng ai chứ Triều lại bị bắt và đưa vào trại học tập cải tạo tận Thanh Hóa. May mà  chưa có chứng cớ ǵ buộc Triều vào tội bức hại cán bộ Cách Mạng. Mặt khác, những kẻ đă đề cử Triều vào công tác điệp vụ xác minh là Triều có ít nhiều đóng góp vào công cuộc Giải Phóng nên thời gian học tập chỉ 3 năm. Chính trong thời gian đó Triều quen sư cụ chùa Lọ, và cũng qua vị này Triều học chữ Hán, rồi chữ Nôm, sau một ḿnh dám viết lại cả Tự Điển Việt-Hán-Nôm trên những khuôn giấy khổ to bằng cái bàn chữ nhật   60 x 100  phân phải hai người mới  khiêng nổi. Triều cuồng chơi tṛ giả điên rất hợp vai, lâu lâu diễn xuất một lần, riết thành tṛ giải trí công cộng cho mọi người ḥ hét vỗ tay, đặc biệt là khi Triều giả đánh trống Đăng Văn, vừa chạy vừa la, đôi khi lại vừa ḅ vừa sủa gâu gâu như chó dại.

*

Đẩy cổng chùa Lọ, Triều đi lối sau chánh điện ra bờ ao. Chùa lẩn dưới những lùm cây mọc cạnh g̣ Ai Ơi, sân lát gạch nay long lở, trên bệ thờ tượng Bồ Đề Đạt Ma miệng như cười nh́n xuống hiền từ. Sư trụ tŕ thủng thỉnh bước ra cửa thềm, đậm người, mắt xệ xuống dưới cặp lông mày h́nh cung thon thả. Sư vẫy Triều  rồi trầm giọng:

-         Lại đi làm sô về hả? Diễn mà giả quá, người ta chẳng ai tin nữa đâu. Cái ǵ cũng cứ quá là hỏng. Đi tắm rửa đi, vào ḿnh có chuyện bàn!

Mùa này giữa hè, ve kêu inh ỏi trên những tàn cây cao. Gió im, không  khí nóng như sắp bốc lửa, hai con chó nằm cạnh cổng lim dim ngủ. Tiếng nước ao b́ bơm, rồi tiếng nước giếng xối trên sân gạch. Lát sau, người râu ria bước vào trai pḥng nơi sư tiếp khách. Sư nhổm lên, tay chỉ một người ngồi dựa vào vách:

-         Đây  là người đến muốn gặp ḿnh xin qua Bờ Kia! 

Người đàn bà tuổi trạc ngũ tuần, mặt hoa da phấn, khẽ nghiêng ḿnh kiểu cách:

-         Xin chào ông, Sư đây có nói nhiều về ông, nay hân hạnh được diện kiến!

Giọng nửa nam nửa bắc, trang phục hơi loè loẹt, bà ta không có vẻ những  thiện nam tín nữ thường lui tới chùa. Ngạc nhiên, Triều giữ thái độ thăm ḍ, mắt nh́n Sư có chiều trách móc. Triều lấy giọng từ tốn, bâng quơ buông một câu hỏi :

-         Bà có biết Bờ Kia ở đâu không? Có ai biết thêm ǵ về dự định của chúng tôi không?

-         Không...Sư mới chỉ nói qua loa nhưng tôi th́ bám vào như phao cứu độ. Tôi không biết Bờ Kia ra sao, ở đâu...Nhưng tôi chắc nó khác bờ này. Và càng xa cái bờ này tôi càng muốn đi! Ở đây tôi ngột ngạt lắm rồi, lắm lúc không thể thở được nữa!

Triều nh́n kỹ người đàn bà. Bà mang cái dáng mệnh phụ, phúng phính trong bộ đồ kiểu người Nam bộ. Triều hỏi lai lịch, giả như hỏi để hỏi thôi chứ chẳng có ǵ quan trọng. Bà đáp, giọng thật thà. Bà vốn là vợ một ông quan tam phẩm, thời nay chức vụ ngang cấp Vụ Trưởng. Bà gặp ông trước Giải Phóng, giấu ông dưới hầm ở Củ Chi, và đêm hôm khuya khoắt ông đă xử dụng bạo lực cách mạng, tặng cho bà một cái thai nhưng xử lư khá tốt bằng cách lấy bà làm vợ. Chửng giỡn, ông bảo tiền trảm hậu tấu, cấp trên ban hành nghị quyết miệng như vậy. Đâu khoảng 10 năm trong thời kỳ hậu chiến, ông bà sống đời sống viên chức nhà Nước, khá vất vả, nhưng vẫn thêm 2 đứa, một  trai một  gái. Bà tảo tần chạy chợ, giúp ông thu vén kinh tế gia đ́nh. Khá lanh lợi ông cứ thế thăng quan tiến chức, được điều ra Thành Phố nhận những nhiệm vụ phức tạp. Từng bước, văn hoá phong b́ được phổ biến và chẳng lạ ǵ nó cám dỗ kể cả những  người  tử tế nhất. Ấy, cái nước ḿnh nó vậy, ông thi thoảng than  cho người  ta  nghe thấy, làm như ông không để tiền bẩn dính nhơ tay.  Nhưng c̣n cái vụ t́nh tang th́ ông hơi bị đào hoa. Khi  th́ cô trợ lư, lúc th́ người em nuôi mang giấc mơ người mẫu, ông dẫu cố che giấu nhưng rồi có lúc hầm bí mật cũng bị lộ. Ông lại dùng  cái quyền tiền trảm hậu tấu, nhưng phu  nhân không chịu được nữa. Bà buộc ông thanh toán ân xưa nghĩa cũ bằng cách đưa bà một số kim ngân, ông dùng dằng th́ bà kêu than với những anh Ba anh Tư  trong Thành ủy. Đi xa hơn một bước, bà bắt chước cô Quờn miền Nam thành đồng tổ chức đốt sống cô bé người mẫu. Vụ việc bất thành, cô người mẫu được báo nên tông cửa chạy tuốt luốt. Nhà Nghỉ 60,000 đồng một giờ ở Tân Định tŕnh báo công an khu vực và đ̣i bồi thường. Bà bị bắt, ông phải bịt miệng công quyền bằng khí giới phong b́. Tai tiếng, ông được đánh lên Trung Ương, lănh hàm tam phẩm, nhưng được xếp đặt vào một vị trí khá nhiều lợi nhuận. Ông ăn rất nên, làm rất ra, mua hẳn một  cái vila ở hồ Tây. Mệnh phụ đi theo, quản lư khá chặt, nhưng chỉ quản lư được tài sản chứ bó tay với cái tật tiền trảm hậu có cần mới tấu. Một tối nổi cơn tam bành, bà nắm lấy chú tiểu yêu thủ phạm tḥ dao ra cắt. Ông vùng chạy được, vào bệnh viện 108 giành cho cán bộ gốc quân đội nhân dân, máu me tùm lum như trong thời chiến. Thế là, thế là chị ơi, rụng bông hoa gạo.... Đầu tiên, người ta tái thiết tiểu yêu cho ông, loan báo cho cơ quan ông bị tai nạn... lao động. Bà tự nguyện chia ngay đống tiền giấy cho các đồng chí, chỉ bị cơ quan điều tra kết vào cái tội vô ư đả thương tiểu yêu khi bà cạo lông làm đẹp cho ông. Sau, hệt như hành xử của những  nhóm lợi ích trong nền kinh tế  thị  trường, nền cạnh tranh quan chức có định hướng phong b́ khiến ông bị tạm ngưng công tác chăn dân, và công quyền tiến hành điều tra tài sản khiến bà phải chuyển tiền thành vàng mang đi chôn ở một nơi tuyệt mật. Giai đoạn này gay go, bà thôi thoa son trát phấn, ăn nói mềm mỏng nhưng rất thận trọng, có dịp lại kể lại những ngày chiến đấu chống Mỹ dưới địa đạo Củ Chi. Bà chăm đi Chùa, đến những nơi linh thiêng xin được Thánh gia ân, và tuyên bố ăn chay trường ḥng giải sạch nghiệp trần gian. Phần ông, ông mím môi lập danh sách  những kẻ đă bày kế lập mưu đẩy ông về hưu non, hạ giọng rủa họ là bọn chó đẻ chứ không c̣n đồng chí đồng choé ǵ nữa.

Nghe Bà mệnh phụ  kể, Triều thót dạ, tự nhủ ḿnh phải cảnh giác tuyệt đối. Đối tượng này khá phức tạp và hẳn trong tầm ngắm của đám kiêu binh Lam-y, cách Triều chỉ bọn lính Tam Phủ trong Nội mật viện thời này. Triều cười hề hề:

-         Ai bảo bà chị đến đây nhỉ? Bọn chúng em chỉ định tổ chức một  buổi du ngoạn dă ngoại trên phố Hiến, thăm mấy cái làng dệt lụa và đ́nh chùa cổ qua  hợp tác với SaiGon-Tourism để moi ít bạc vụn thôi...

-         Dzậy mà cô Đồng phán, cứ đi đến chùa Lọ, ắt có quí nhơn phù trợ sang được bên kia, Bà mệnh phụ thốt lên, giọng ngờ vực.

-         Không có thế đâu, bà chị. Triều găi đầu, mà cô Đồng  là ai chứ?

-         Cô là nhà ngoại cảm nổi tiếng đền bà Chúa Ngọc Trần, từng t́m ra hàng ngàn mộ xác liệt sĩ ở Quảng Trị, báo chí nói ầm ầm, ông không biết à?

-         Dạ có, Triều lại găi đầu. Nhưng thôi, bà chị định đi dă ngoại phố Hiến th́ cứ bảo em và để lại số phôn tay, hiện nay em chỉ mới bắt đầu gọi khách, bà chị là ưu tiên số một. Quay sang nhà Sư, Triều  tiếp - Bạch thày, đệ tử phải trẩy Kinh lo thu xếp chuyện thuê xe Sinh Ca-phê, thày tiếp khách nhé!

Nói xong, Triều đứng dậy bước ra,  ngoái lại thấy cái nh́n ê chề thất vọng của Bà mệnh phụ.

*

Ú ớ khi có ai đó lay nhẹ vào tay, Triểu mắt nhắm mắt mở, thấy Án đô Vương Trịnh Bồng đang cúi xuống, nhỏ nhẹ như ngày Vương bị Bằng trung công Nguyễn Hữu Chỉnh truy bức:

-         Trưa mai khi họ bắt ta, mi  nhớ đừng manh động bằng vơ lực mà tạo nghiệp dữ. Chớ nói ǵ,  chỉ nghe và mỉm cười là đúng như ta nguyện ước. Dặn đám tùy tùng thuộc hạ  cũng hành xử như vậy, may mới sống...

Thời đó, Trịnh Bồng trốn khỏi Thăng Long để tránh phải kế nghiệp Chúa thay Trịnh Tông.  Khi cái cuộc lập Cán phế Tông nhà Chúa kết thúc bằng loạn Kiêu Binh th́ Bồng được triệu về  kế nghiệp, tiếng có nhưng thực quyền th́ không.  Bằng trung công Nguyễn Hữu Chỉnh được vua Lê vời về dẹp nạn tiếm quyền, Bồng chạy đi lánh nạn.  Giữ chức  Chưởng quản Vệ quân, Triều tuân lời Bồng ra lệnh buông khí giới, nhất nhất ai nói ǵ hay chửi sao cũng chỉ một mực mỉm miệng cười. 

Trịnh Bồng nhỏ nhẹ: 

-         Thời này khó hơn cả thời Lê tàn Trịnh mạt khi xưa! Trước c̣n có cái đạo lư phong kiến nó làm rào cản cho sự vô nhân. Ngày nay hiện đại nên tiền và quyền thế chỗ tất tật, vô cảm là khí giới pḥng thân cho mọi sinh linh. Khôn ắt không sống, dại tất nhiên chết, bọn thứ dân biết th́ ngắc ngoải, sống không ra sống, chết chẳng ra chết! Mi phải đánh cược đời ḿnh, t́m cái sống trong cơi chết này, nghe rơ chưa!

Nói xong, Bồng vẫy tay như đánh thức Triều, rồi biến mất.

Ngồi bật dậy,Triều ngước mắt nh́n ra mảnh phên có ai vừa mở. Bên ngoài, trời đầy sao. Sao giăng khắp  cây cỏ, nhấp nhánh đánh nhịp cho  côn trùng rỉ rả, chốc chốc có tiếng ộp oạc ễnh ương điểm vào như đại hồ cầm trong một tấu khúc jazz. Châm đèn, Triều loay hoay  đun nước pha trà. Sư dậy, ra ngồi cạnh.

-         Tôi đă đi đề nghị hợp đồng với Saigon-Tourism và Sinh-Caphê. Nếu cái Bà mệnh phụ có báo cáo bọn an ninh, ḿnh có thể khai là Chùa Lọ định làm công tác du lịch văn hóa. Tiện, tôi cũng t́m địa điểm chùa Tàu và chùa Nhật  trên phố Hiến...Văn hóa Việt mà!

-         Thí chủ  khéo nghĩ thật...Sư đáp, trầm ngâm.

-         Phải thủ thân cho kỹ, trong khi ta vẫn cứ thúc đẩy chuyện sang bờ...Duy  một điều tôi thưa với thày, chỉ tiền công đức của chùa th́ hụt, hụt nhiều lắm. Tôi đi khảo giá tre đực dài 10 thước đến 20 thước, hiếm nên đắt vô cùng... Đúng là có thực mới vực được đạo.  Không tiền  th́ chẳng làm chi được!

Sư trầm ngâm, tay lần tràng.

-         Tôi nghĩ Bà mệnh phụ th́ có vẻ có khả năng, nhưng thực chưa biết bà ấy là ai và mưu tính ǵ...Có lẽ cái nút gỡ đầu tiên là hỏi cô đồng đền Ngọc Trần!

Sư vẫn  gật gù không đáp. Triều bực ḿnh, thốt:

-         Nh́n sư cứ ba phải như Đạt Hải thiền sư Trịnh Bồng khi xưa...

Sư nói, giọng như dỗi:

-         Eo ôi, ta chẳng có cái gốc gác nhà Chúa đâu! Cha mẹ ta nghèo nên ta bị bỏ đói, sắp chết  th́ sư ông chùa Thày cứu cho sống. Ta qui y trước tiên v́ đói bụng, sau dần dần ngộ ra, đúng hạ tầng dạ dày là cơ sở xây dựng thượng tầng  tâm linh, hà hà...

-         Thày dạy tôi nay nên thế nào?

-         Nhà Phật có ba chữ  Bi – Trí – Dũng thôi...Sư lại cười. Thí chủ thừa Dũng, c̣n Trí thế nào th́ chưa thấy nói ra trong công việc sang Bờ Kia...

Triều ngần ngừ, sau quyết định thổ lộ những ǵ Triều chưa biết làm thế nào cho thoả đáng. Bờ Kia  là dương bản của Bên Này, thứ âm bản tăm tối không c̣n chút ánh sáng hy vọng. Nhưng Bờ Kia là sao, sinh hoạt thế nào, môi trường thiên nhiên cho cả sinh lẫn thảo vật có phù hợp với cư dân Bên Này không? Tất cả là những ẩn số Triều cố t́m hiểu nhưng thực hư thế nào th́ chẳng có cơ sở ǵ để xác quyết.

Sư bảo:

-         Cứ cho điều kiện thiên nhiên của Bờ Kia cũng chẳng khác xa Bên Này, ta dự trù khả năng vật chất  tương tự như ta biết,  Cái chính là tuyển chọn cho Bờ Kia những con  người bản chất khác với những con người Bên Này...

-         Chẳng hạn khác th́ khác ra sao? Triều hỏi.

Sư ngẫm nghĩ một lát rồi nhỏ nhẹ:

-         Chẳng hạn có sao nói vậy, không ngậm miệng ăn tiền, cầu an...Tệ hơn thế, nói một đàng, nghĩ một  nẻo, như con tḥ ḷ hai mặt nói vậy mà chẳng phải vậy, hành xử nghịch ngôn, việc làm không khớp lời nói, thậm chí ngược lại khi chuốc được lợi...Một xă hội như vậy chẳng c̣n ai tin được ai!

Sư thở ra, miệng lẩm bẩm Nam Mô, nói như chỉ cho ḿnh nghe:

- Ngôn ngữ thành ra khí giới dùng để lươn lẹo đánh lừa, không c̣n là công cụ nhân loại xưa nay xử dụng để giao hảo và hợp quần! Một xă hội như vậy tất sẽ tan ră...  

Triều nh́n sư, gặng:

-         Như thế là chỉ v́ bất tín, chẳng  ai tin ai...Như khi xửa khi xưa, cụ Ức Trai dạy, Tín là chữ hàng đầu để bảo quốc hộ dân!

Sư khà một tiếng, chậm răi:

-         Đúng thế, nhưng tại sao lại lươn lẹo bất tín. Thứ nhất là để cá nhân tự vệ, tức  có cái ǵ đó đe dọa khiến họ khiếp sợ... Sợ ǵ? Thánh thần  không dạy dối trá, tức không phải sợ thánh thần. Vậy dối trá v́ sợ là sợ những  thế lực ma quỉ.   Lắm khi chính con người dựng ra những thế lực này! Và rồi những thế lực này lại khai sinh ra những con người  bất tín, cứ thế loanh quanh ḷng ṿng...Thí chủ không tin Bà mệnh phụ chính là v́ sợ bọn Nội mật viên, chuyện   tất nhiên thôi! Bất tín v́ sợ, sợ người, và v́ không tin ở ḿnh nên càng ngày càng sợ!

Triều giơ tay lên găi đầu:

-         Hừm, ai là người không sợ? Nhưng sợ mà tê liệt th́ là chết như con giun bị xéo, chỉ biết quằn lên !

 

Sư im bặt, mắt nhắm lại, thầm nhủ  ‘’ Thiện tai! ta lại phạm khẩu nghiệp rao giảng mất rồi !’’.  Đứng phắt dậy, Triều rủ sư đến đền Ngọc Trần miệt kế cận Ba V́ thăm ḍ tin Bà mệnh phụ. Và nhất là t́m hiểu làm sao cô Đồng lại bảo bà ta đến chùa Lọ xin cứu hộ là có quí nhơn pḥ trợ.

Sư khoác tay từ chối.

*

T́m suốt nửa ngày Triều mới đến được đền Ngọc Trần.  Đền nằm trên một  quả đồi tṛn như nậm rượu tráng men xanh.  Dưới chân đồi, hơn chục  nhà mái ngói đỏ bao quanh một cái hồ nước trong văn vắt lung linh dưới nắng.  Lúc nào cũng tấp nập, tiếng nhạc bát âm lẫn trong tiếng xênh phách trống chiêng khiến cảnh giới trần gian này cứ như lúc nào cũng là lễ hội. Và thế giới ngoài kia, với những  con người  vật lộn kiếm cái ăn cái mặc, chỉ là ảo ảnh.

Đi qua tiền sảnh giữa hai hàng lư cắm những cây nhang đường kính to bằng ngón tay út đang nghi ngút khói mới đến  điện thờ lừng lững ở trên cao, chính giữa là tượng Mẫu, bên trái tượng bà Liễu Hạnh và bên phải, bà Ngọc Trần, tất cả đều  trang phục mầu sắc, môi tô son đỏ ḷm, má phấn trắng toát, mắt đều được kẻ lông mày lông mi. Đặc biệt,   thẳng góc với  ban thờ Mẫu là bàn thờ Đức Thánh Trần  một bên, bàn thờ bác Hồ bên kia. Thánh tay vẫn lăm lăm cây đại đao, mắt xếch, một chân co lên dẵm trên một giải mây. C̣n bác, bác vẫn mỉm cười hiền từ,  râu tóc vẫn dài nay tráng bạc sáng lấp lánh, áo đại cán 4 túi  được thếp vàng. Tuy có giảm khí thế cách mạng nhưng bù lại là tăng phẩm chất đại gia nh́n khá bắt mắt, vị cha già dân tộc nh́n thật là hoành tráng.

Đền mang tên bà thứ phi của Lê Lợi, người đuổi giặc Minh rồi lên ngôi hiệu là Lê Thái Tổ. Truyện đồn Ngọc Trần là mẹ thế tử Nguyên Long, tức vua Lê Thái Tôn sau này kế nghiệp. Khi qua sông Chu, thuyền quân không sao sang được, Thủy thần hiện ra đ̣i phải tế sống một phụ nữ có nhan sắc th́ mới cho qua sông. Khi đó, Nguyên Long mới đầy năm, nhưng Ngọc Trần đă có thai. Bà bắt Lê Lợi hứa trước mặt tướng lĩnh ba quân rằng bà tự nguyện hy sinh nếu Lợi hứa để Nguyên Long kế vị khi công cuộc kháng giặc xâm lăng thành công.  Lợi hứa sau khi văng tục liên hồi. Ngọc Trần quyên sinh, nhẩy xuống nước chết nhưng lạ là xác không bao giờ nổi lên, chẳng biết trôi giạt về đâu. Thuyền quân sang sông thuận buồm mát mái,  tiếp viện cho nghĩa quân đang bị vây khổn. Kháng chiến thành công, Lợi lên ngôi trị v́, giữ lời hứa phế con trưởng lập con thứ. Nguyên Long kế vị và cuối cùng chết ở vườn Vải nhà Nguyễn Trăi khiến vị này bị bọn quyền thần kết tội thí quân, mang ra tru di tam tộc.

Vào đền trong, Triều đến đúng giá Ông hoàng Mười cưỡi ngựa qui Nam. Trên bàn thờ Tam Ṭa, có tượng Đức Thánh , dưới là nhị vị Vương Cô.  Xung quanh, vô số tượng, từ ngũ vị tôn quan đến thập nhị vị quan hoàng. Cô Đồng cô đứng lên, xoay ṿng ṿng, vạt áo xanh cuốn thành một giải lượn lờ.  Mắt cô long lanh, liếc trái, liếc phải, tay giơ lên uốn lượn như hai con rắn lục, năm ngón tay chĩa nhọn trông tựa đầu rắn...  Cưỡi con ngựa giấy, tay cầm quạt phát vào đít, cô eo éo hát  nhong nhong  ngựa ông mới về/ chiến công đă lập lời thề đă xong / ông về cho thoả ước mong/ cái ngày đoàn tụ ngóng trông một  đời. Những người hầu đồng cùng nhau xướng  ông về, ông về. Ban nhạc bát âm ngừng đàn, và chiêng trống cất lên, hương khói bay mờ mắt.  Cung văn hát, tiếng ê a nhừa nhựa như ru :

Bốn phương mưa móc (ư ư) mượng mầu

Bồ đào mỹ tửu thanh tâm đủ mùi... (ư... ư)

Câu thơ bách lư

Thế sự vô thường

Có quan Hoàng Mười (a à) như có cả mùa xuân

Nhớ người v́ nước v́ dân v́ đời.... (a à ơi)...

*

Triều bước ra sân, bắt chước hàng dân đốt nhang, cắm vào những chiếc lư to một người ôm, giả lầm rầm nghiêm trang khấn vái. Chán, Triều đến hàng hiên ở ŕa đền, nhắm mắt ngổi giả thiền định, nhưng mục đích là đánh một giấc.

Khi tỉnh, Triều vẫn thấy người đi hầu Mẫu tuy có thưa đi nhưng c̣n tấp nập. Triều quanh quẩn cho đến lúc thưa người  mới xin yết kiến vị chủ tŕ. Cô Đồng không  tỏ vẻ ngạc nhiên, cười cợt:

-         Em đoán anh giai đến, nhưng sai mất một khắc, tưởng là muộn hơn...Phép  đoán bằng cuống lá cây thế là hơi lệch, em sẽ ‘’ chỉnh đốn’’, sau chính xác hơn để nghênh tiếp anh giai cho đúng lễ.

Cô Đồng nh́n kỹ là một trung niên khó xác định là trai hay gái. Da bôi phấn trắng, môi thoa chút son nhạt, viền mi kẻ phấn đen, cô cười phô ra một hàm răng đều đặn trắng nhởn. Bối rối, Triều cám ơn rồi kể chuyện Bà mệnh phụ đến viếng chùa Lọ. Cô vui vẻ:

-         Anh giai chẳng cần nói, em cũng biết rồi...

-         Nhưng khi bà ta bảo là sẽ được cứu độ th́...

-         Th́...cô Đồng ngắt lời Triều - th́ ...  thiên cơ bất khả lậu! Anh giai đừng nôn nóng. Anh giai ngồi lên ngai  Bạch hổ, cho em vái một vái, sau ta chuyện tṛ!

Cô vái, tay chân uốn éo, yểu điệu. Và cô kể, thánh thương nên cô mới được bà chúa Liễu Hạnh cho làm thị nữ, rồi sau giao hẳn đền Ngọc Trần cho cô chủ tŕ.  Xưa, cô mơ màng, ngày xửa ngày xưa cơ, cô là bộ binh sư đoàn 313, đóng ở Hà Tuyên dối đầu với quân Tàu và tham gia vào trận đánh cao điểm 1509 núi Bạc - tức Lăo Sơn – năm 1984. Pháo ta dập xuống trận địa địch cả ngày, sau bộ binh tiến lên, nhưng trong những công sự đổ nát không có bóng dáng một tên địch nào. Chúng nó rút đi  trước lúc pháo ta  đổ xuống, thế là pháo ta đổ vào chỗ không người. C̣n đang loay hoay tính rút th́ pháo địch nă xuống. Công sự hầm hố ta phá rồi, không có nơi trú ẩn, lính ta thành những cái bia sống. Cô đồng chép miệng:

- Toàn quân 800 mạng chỉ có 19 người sống sót, trong số đó có em. Nhưng về đến nơi an toàn ở chân núi th́ em choáng váng, đầu như bị búa tạ nện  vào nghe choang choảng. Sau nằm viện mê man liền ba tháng mới tỉnh. Xuất viện, em được  xếp vào thương binh loại 2/5, năm sau th́ cho giải ngũ, chắc lúc đó Nhà Nước ta túng tiền. Em th́ thỉnh thoảng đầu vẫn choáng nhưng rất sợ khi phát hiện ra dăm ba chuyện chẳng  b́nh thường. Thuở đó, tự nhiên em nghe được  những tiếng động không ai nghe thấy. Chim  bay cao mắt không nh́n thấy, em vẫn nghe chúng ríu rít gọi nhau. Giun dế dưới đất sâu chẳng ai biết, em nghe chúng nó rỉ rả chuyện tṛ. Nhưng sợ nhất là em nh́n ra và cảm thấy cái ḷng dạ của con người ta. Chỉ nh́n một người, em đoán người ấy dự định ǵ, sẽ ăn nói làm sao...và gần như đúng trăm phần trăm. Eo ôi, hăi lắm, lắm lúc em sợ không muốn sống nữa cơ! Rồi tối tối, em thấy người âm về chơi, rủ rê em đi, hứa dạy em phép nh́n xuyên thời gian, về phía sau cũng như phía trước...

Cô Đồng đưa tay lên day day thái dương. Nh́n Triều, cô cười,  giọng tỉ tê:

-          Cuộc sống dân sự là không công ăn việc làm, ngày đă dài mà  đêm đêm em cứ nằm mơ thấy một người đội khăn vàng đến bên, chẳng ra nam mà chẳng ra nữ, bảo em phải đội bát hương hầu bà Chúa Ngọc Trần. Em không biết bà là ai, ḷng lúc nào cũng nóng nảy bồn chồn, nhưng chẳng hiểu sao trước em là đàn ông mà nay em lại phải ḷng thằng Báu, dân quân tự vệ, gặp em đâu là nhăn nhở cười ở đó. Bu em thấy em quái  quá, đưa em lên Phủ Giày, làm lễ cầu xin chư Thánh chư Tiên giải trừ nghiệp dĩ. Một người đồng bóng có cốt bà Chúa Liễu vạch ba ṿng khói trên đỉnh đầu em rồi phán rằng em căn cơ là t́ thiếp của bà Ngọc Trần, xưa là thứ phi của vua Lê Thái Tổ, chết trên ḍng sông Chu. Đấy, mất mấy tháng em mới  t́m ra nơi này, và từ đó, em cũng hết bồn chồn, không c̣n mê thằng Báu, không c̣n thấy người  âm, nhưng em chẳng ra nam mà cũng chẳng ra nữ. Nghĩa là ǵ em cũng thích cũng kham tất...Nhưng em thiên về bên nữ hơn, cô đồng khúc khích, v́...em thích thế đấy!

Sợ cô Đồng lan man những chuyện không đâu, Triều hỏi về chuyện Bà mệnh phụ đến chùa Lọ:

-         Bà ấy nói cô bảo ở chùa sẽ có quí nhơn phù trợ cho bà ấy qua Bờ Kia. Phải thế không?

-         À, à...cô Đồng lim dim. Vâng ạ, đúng, em nhớ ra  rồi. Bà đó là cái bà có chồng Vụ Trưởng mới mất chức ấy mà! Nh́n Triều gật đầu, cô tiếp, chắc  bà ấy  muốn t́m chỗ giấu của  chứ ǵ, he he...Anh giai với bà ấy xứng đấy! Vào đi, món bở  mà! Trăm năm một thuở, bà ấy c̣n xuân chán...

Triều ngắt, giọng có chiều gắt gỏng:

-          Nhưng c̣n Bờ Kia?

Nuốt nước bọt, Triều lấy lại trầm tĩnh, nhỏ nhẹ:

-         Cô nhầm rồi, chùa định tổ chức đi dă ngoại ở phố Hiến, chỉ qua cầu Chương Dương chứ có đi đâu mà bờ này với  bờ nọ...

Cô Đồng giơ tay chặn Triều, miệng lầm rầm khấn vái, rồi tung ba đồng chinh lên mặt một cái  đĩa sứ. Hai lần như vậy, cô ngừng gieo quẻ, một  tay với  nhánh hoa lan, tay kia ngắt một chiếc lá. Nh́n chăm chú, cô reo:

-         Quẻ Lữ, anh giai ạ! Hạ Sơn Lữ, xuống núi sau một trận gió lớn, thế là đi xa đấy, chắc xa hơn phố Hiến nhiều. Muốn em xem tiếp, anh giai phải đặt tiền chứ! Cô cười như nắc nẻ, tiếp, là thánh là tiên cũng phải có cái mà ăn, anh giai ạ!

Nh́n Triều quần áo lếch thếch, cô chép miệng, ngần ngừ :

-         Hay là anh giai cho em đi với, khỏi phải trả tiền quẻ...

Không đợi Triều đáp, cô tiếp, giọng mơ màng:

-         Quẻ Lữ này tốt, đi xa làm khách phải giữ hai điều là Trung và Nhu.... Cùng thông đắp đổi, họa phúc cặp kè, cần nhất là chữ Minh, lấy đó mà phán đoán khi biến, khi thường!

-         Vâng th́ xin mời cô đi phố Hiến, đoàn chưa đủ người nên cô đợi dăm bữa nửa tháng tôi sẽ báo lại.

Cô nh́n Triều, ánh mắt tinh quái, giọng giễu cợt:

-         Anh giai ơi, em sang bên Bờ Kia cơ, anh bảo cho em nó ở đâu, em  bói thêm cho quẻ địa cát...C̣n cái Bà mệnh phụ, nứt đố đổ vách đấy, có cho đi th́ bán vé ngoại hạng giành cho VIP  nhé!

*

Chỉ mấy hôm sau khi đi đăng kư tua du ngoạn văn hóa phố Hiến th́ một phân đội Lam-y đến chùa Lọ. Đồng chí Chưởng quản hỏi, chùa có bao giờ đăng kư dịch vụ du lịch đâu mà dám tự tiện đứng ra tổ chức. Sư đáp, đây là do thiện nam tí nữ đến yêu cầu thăm chùa cổ ở phố Hiến, nhằm phát huy văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc chứ không trục lợi bu-zi-nét kiếm tiền lẻ, nên chùa chỉ tŕnh báo với chủ quản công tác văn hoá xóm Gà. Triều chen vào:

-         Báo cáo đồng chí, chúng tôi  liên hệ với Saigon Tourism và Sinh-caphê th́ ắt là an ninh nắm rơ, không có chi phải giấu diếm cơ quan công quyền...

-         Hừm... - đồng chí Chưởng quản lừ lừ - phải có phép tắc chứ. Cấp văn hóa xóm không thẩm quyền. Phải lên Phường, rồi sau Phường chuyển lên Huyện, Huyện lên Thành Phố, từ đó lên Bộ, giấy phép là do Bộ cấp sau khi điều tra về nhân thân những người  đứng ra tổ chức. Đoàn ‘’ta’’ cứ trên 5  người  là phải theo nguyên tắc đúng qui  định!

Câu chuyện nguyên tắc lằng nhằng chấm dứt khi Sư hiểu ra thủ tục ‘’đầu tiên’’, vào mở khóa ḥm công đức lấy ra 2 triệu, rón rén đưa cho các đồng chí để bồi dưỡng, và thế là thủ tục có châm chế ngừng ở cấp Phường. Tiễn các đồng chí đến cổng chùa, Sư quay vào, buột miệng: ‘’ Bá ngọ cái thời thế, thuế chính thức rồi  bồi dưỡng thông cảm, đến đau  đầu nhức óc!’’

Sư vô tâm nhưng Triều bắt đầu lo. Thủ tục hẳn không một mà là nhiều lần ‘’đầu tiên’’, vậy th́ gay, cơ sở hạ tầng không cho phép. Triều bực bội, ra quán thịt chó khá xa chùa, mua một cút rượu và cái món rựa mận Triều cứ ăn là quên những  phiền toái nhân sinh. Cẩn thận tránh Sư rầy la, Triều ra bờ ao, nhậu với hai con chó canh chùa. Gặm cho sạch thịt, Triều vứt xương xuống đất, hai con chó nhẩy xổ lại tranh ăn, gầm gừ nhe nanh nhọn hoắt như đầu mũi kiếm, cứ như là sắp một mất một c̣n. Triều liệng thêm một mẩu xương, quát nhỏ: ‘’ Đừng cắn cấu như loài người chúng tao, chia nhau mà gặm! ‘’

Hai con chó mỗi con một mẩu xương, thôi gầm gừ. Triều thở ra: ‘’ Xương là xương loài chúng mày, thế mà chúng mày gặm ngon lành....Th́ chúng tao cũng ăn lẫn nhau, nhưng biết chùi mép, và tin lên báo Dân Trí th́ làm như chỉ một  thiểu số vô cảm chứ phần đông th́ chúng tao chỉ...vô  can. Ấy, cái nước chúng tao giờ nó dzậy! ‘’.

Sư không biết ra đứng sau cây sung tự lúc nào, nhỏ nhẹ :

- Có đủ mà ăn th́ mới chia nhau được! Đừng trách người! Khẩu nghiệp đấy!

Triều thầm nhủ, Sư cứ như là mật thám thời Tây thực dân. Sư tiếp:

- Xúc miệng cho sạch thịt chó th́ mới vào Chùa đấy nhé! Tập ăn rau ăn dưa chay tịnh đi. Cho bớt cái liều luợng súc sanh trong máu!

*

Triều châm ngọn đèn dầu hoả, trải giấy khổ lớn lên sàn, pha mực rồi chép kinh. Đây là phương pháp Triều hoàn hồn sau những biến  động gây xáo trộn tâm can. Định thần một  lát, Triều viết:

Quán-Tự-Tại Bồ-Tát hành thâm Bát-nhă Ba-la-mật-đa thời , chiếu kiến ngũ-uẩn giai không , độ nhất thiết khổ ách .

"Xá-Lợi-Tử, sắc bất dị không, không bất dị sắc, sắc tức thị không, không tức thị sắc. Thọ, tưởng, hành, thức diệc phục như thị.

Xá-Lợi-Tử! thị chư pháp không tướng, bất sinh, bất diệt, bất cấu, bất tịnh, bất tăng, bất giảm.

Thị cố không trung vô sắc, thọ, tưởng, hành, thức.

Vô nhăn, nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ư; vô sắc, hương, thanh, vị, xúc, pháp; vô nhăn giới, năi chí vô ư thức giới.

Vô vô minh, diệc vô vô minh tận, năi chí vô lăo tử, diệc vô lăo tử tận.

Vô khổ, tập, diệt, đạo, vô trí diệc vô đắc, dĩ vô sở đắc cố, Bồ-đề-tát-đỏa y Bát-nhă Ba-la-mật-đa cố, tâm vô quái ngại, vô quái ngại cố, vô hữu khủng bố, viễn ly điên đảo mộng tưởng, cứu cánh Niết-bàn.

Tam thế chư Phật, y Bát-nhă Ba-la-mật-đa cố, đắc A-nậu-đa-la Tam-miệu Tam bồ-đề.

Cố tri Bát-nhă Ba-la-mật-đa, thị đại thần chú, thị đại minh chú, thị vô thượng chú, thị vô đẳng đẳng chú, năng trừ nhất thiết khổ, chân thật bất hư.

Cố thuyết Bát-nhă Ba-la-mật-đa chú .

Tức thuyết chú viết:

Yết-đế , yết-đế , Ba-la yết-đế . Ba-la-tăng yết-đế Bồ-đề tát-bà-ha."[1]

 

tức là

         Vượt qua, vượt qua, vượt qua bên kia, hoàn toàn vượt qua, t́m thấy giác ngộ.

Triều tự nhủ, vượt qua Bờ Kia th́ để làm ǵ nè? Không có khổ, tập, diệt, đạo; không có trí tuệ, cũng không có chứng đắc, v́ vốn không có chỗ chứng đắc. Để tất cả là...hư vô?

Rút trong lưng cút rượu chưa uống hết, Triều thốt lên một  tiếng ĐM.. rồi tu ừng ực. Triều lơ mơ, ngủ không ra ngủ, thức không ra  thức. Trong cái cơi hư thực, Triều nhận ra    tên Kỳ, một phiên thần đến chùa Tam Giáo lậy Án đô vương Trịnh Bồng năm lậy, khi Bồng trốn Thăng Long đi t́m nơi tu tập. Bồng kêu các vị nhầm rồi, nhưng bọn Kỳ khóc, đ̣i dựng lại cơ nghiệp nhà Chúa. Khi ấy quân Nguyễn Hữu Chỉnh đă phá tan đạo binh phù Chúa của Đinh Tích Nhưỡng, nay chỉ Kỳ c̣n giữ được một ít quân binh. Tưởng công danh đă đến tay, Kỳ xin Bồng phong tước. Biết cái bóng danh lợi mới là động cơ chính, Bồng  trốn nhưng bị đám thổ hào bắt để lấy thưởng. Đích thân Chỉnh ra vùng Kinh Bắc, ra lệnh chém sạch bọn Kỳ, đầu bêu ở Thuận Thành chỉ một ngày là thịt ră, đầu chỉ c̣n có xương, mắt mở hoác ra đe dọa. Chỉnh bắt được Bồng, hỏi: ‘’ Thượng công có muốn về Kinh  nối nghiệp nhà Chúa không?’’. Bồng giẫy nẩy kêu: ‘’ Eo ôi, cho tôi xin ...Cái nghiệp quyền lực nó ghê lắm, tôi  đă phát nguyện lánh cho xa, nay chỉ mong dạo chỗ cửa thiền, ê a  kinh kệ cho đến hết đời thôi!’’

Chỉnh tha Bồng và đám hộ vệ mà Triều là Chưởng quản.  Ai đó động vào vai Triều, cao giọng hầm hè,  trách : ‘’ Tao là Kỳ ngày xưa đây. Nếu mi không đưa Bồng đi trốn th́ khi Chỉnh tới tao sẽ đem nộp, đâu đến nổi bị chém bêu đầu’’ Nói xong, Kỳ lè lưỡi đỏ hỏn ra cuốn lấy cổ Triều, thịt  trên mặt ră dần, lưỡng quyền trắng hếu nhô cao, và hốc mắt phát ra một ánh lân tinh xanh lè. Triều thét rống, vùng vẫy như con cá kẹt trong nơm, vô vọng. Rồi Triều ngổi nhổm lên, nhác thấy ai đó đang chồm lên người  ḿnh. Chao ôi, làm sao thoát được đây. Triều lại hét tướng lên, cứu tôi,  cứu tôi... Kẻ chồm lên người Triều chính là cái bóng Triều lung linh trên vách dưới ánh đèn dầu.

 Sợ....sợ.

 Sợ cái bóng của chính ḿnh.

Cái sợ đầu tiên là sợ đau đớn.  Trong những trại cải tạo Triều đă dầy kinh  nghiệm, thượng cẳng chân hạ cẳng tay của đám quản giáo ngay những ngày đầu ‘’ cho chúng mày biết tay’’ là chính sách.  Bạo lực, rất chi cách mạng. Đau thể xác, đến khi hết chịu đựng được th́ kẻ không có cũng nhận tội để thôi bị đ̣n.  Nhận xong, ít lâu tội phạm nhập tâm cái tội quản giáo áp đặt, lắm khi thêm hoa hè hoa sói tô vẽ vào cho nó ‘’ thực’’, và thành khẩn xin được giáo dục cải tạo. Không c̣n là ḿnh, tội phạm mất dần cá tính, luân hồi hiển lộng tức khắc, từ  một con hùm biến thành chó nhà, và từ chó hóa thân ra con giun, con sán.  Cứ đánh cho nhiều, ắt lượng thành phẩm là vậy.  Lúc đó, là lúc tội phạm sợ chính cái bóng của ḿnh. Nh́n quanh, bạn tù cũng thế, sợ đau thân xác, mất dần trí năng, và chẳng c̣n ai chắc ai  là người. Xu nịnh, dối trá, lươn lẹo, lập công lắm lúc chỉ v́ dăm hạt đường, chút tóp mỡ.  Lại càng thêm sợ.  Sợ đến thế, sợ đồng loại là chuyện dĩ nhiên.

Ứa nước mắt, Triều nhớ lời Sư giảng về cái sự Sợ của một xă hội  bất tín có cái nếp nói dzậy mà không  phải dzậy đến từ đâu? Từ một cái nhà tù khồng lồ với một số quản giáo tay dao tay thớt hằm hè đám đông tù nhân tay không, mắt bịt, họng chẹt, bụng đói.

Nghe Triều la hét, Sư ở trái bên bước vào, cất tiếng gọi.  Giụi mắt, Triều xoa mặt, tự nhủ, thôi, chỉ c̣n cách vượt sông qua Bờ Kia. Nằm ngửa đón ánh trăng xanh dịu lách qua kẽ liếp, Triều dỗ  một giấc ngủ dở dang như chính cuộc đời ḿnh.

*

Sư chùa Lọ sinh năm Giáp Thân, được vài tháng th́ miền Bắc bị nạn đói Ất Dậu. Cha mẹ Sư bỏ con ở cửa chùa, chắc sau đó th́ lang thang rồi chết đói như hàng trăm hàng ngàn người. Tuổi thơ ấu của Sư gắn liền với tiếng mơ, tiếng chuông, và tiếng kinh kệ ê a. Như một kẻ xuất gia, Sư tránh được cái thân phận lính tráng suốt cuộc chiến chống Mỹ cứu nước, lư do là v́ người tu hành không thuộc thành phần cơ bản. Tự nguyện đầu đơn vào đội thanh niên xung phong huyện, Sư tưởng thoát được kiếp kư sinh xă hội, nhưng ngay sau hiệp định Paris th́ Sư bị trả về chùa.  Thế là Sư lại tu, cười hềnh hệch bảo, ‘’ cái số ḿnh là đi hầu cửa Phật! ‘’

Phật độ, nhưng đôi khi có người lọt sổ từ bi. Sư chùa Lọ đi ở tù v́ cách sắp chữ, chuyện vớ vẩn đến mức khó tin. Số là khi người ta hỏi lư lịch, Sư xưng ḿnh là tăng thống trong Giáo Hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất. Lẽ ra Sư phải nói, như giới tăng ni ở miền Bắc trước 75, ai nấy đều thuộc Giáo hội Thống Nhất Phật giáo Việt Nam, tổ chức được chính quyền Việt Nam Dân Chủ Cộng Ḥa chính thức công nhận. C̣n  Phật giáo Việt Nam thống nhất  là cái hội ở miền Nam thời Mỹ-Ngụy, và  dĩ nhiên không  c̣n lư do tồn tại. Ôi, thiện tai thiện tai, thế là chỉ sai vị trí có hai chữ thống nhất, Sư bị triệu lên công an tỉnh Thanh Hoá, bị gán ghép là thành viên một tổ chức tôn giáo phản động bỏ thuốc phiện gây mê giai cấp vô sản. Cơ quan an ninh  tỉnh lùa ông vào trại cải tạo để ... điều tra. Ba năm sau, nhân dịp Tết, Sư được tạm tha và chỉ đến khi đó Sư mới biết Phật giáo Việt Nam thống nhất là ǵ và Thượng tọa Thích Quảng Độ là ai. Sư khiếu kiện, và để tránh oan sai kiểu này, Giáo hội Phật giáo được Nhà Nước kiểm kê bỏ hẳn hai từ thống nhất trong tên gọi. Nhưng Sư không thể ở Thanh Hóa v́ cứ bị triệu lên triệu xuống, đành bỏ lên Thăng Long, đến cư ngụ chùa Lọ với một vị sư huynh luống tuổi. Mấy năm sau vị này qui tiên, Sư trở thành sư trụ tŕ. Nhưng v́ cái lư lịch cải tạo, cứ mỗi 6 tháng Sư lại phải ra tŕnh diện, khai báo thu nhập của ‘dịch vụ tâm linh’, và dĩ nhiên là phải đóng thuế như mọi hoạt động kinh doanh trong xă hội.

Sư gặp Triều trong trại cải tạo, quen khi Triều giúp Sư gánh nước tưới rau trồng trên lưng đồi. Sư yếu, nhưng Triều vạm vỡ, sức mạnh hơn người thường. Chuyện văn nhưng giữ chừng mực, cả hai chỉ thực sự hiểu hoàn cảnh của nhau sau mấy tháng trời so đo xét nét cách ứng xử và thái độ đối với đám quản giáo. Từ đó, Sư không c̣n bị bắt nạt, bị bạn tù cướp phần ăn, và buộc phải phục dịch chuyện vệ sinh bếp núc và quét dọn nhà cầu tập thể. Khi không phải lao động trồng rau tưới nước, Sư giảng kinh Phật cho Triều, rồi dạy cho Triều chữ Hán, bảo muốn hiểu sâu th́ phải có khả năng đọc những trước tác của Lục tổ Huệ Năng. Triều xin học. Sư ngày ngày dạy cho Triều hai, ba chục chữ bằng cách lấy ngón tay chấm vào nước trà rồi viết lên mặt bàn. Dạy hết vốn chữ Hán, Sư chuyển qua Nôm. Vận tốc  học của Triều tăng gấp ba. Sẵn khéo tay, Triều viết, chữ quả như rồng bay phượng múa, nét khi sắc th́ như đẽo bằng dao bằng kiếm, khi mềm th́ chẳng khác chi gấm vóc lụa là. Triều nổi tiếng, cả cán bộ lẫn bạn tù đều nhờ Triều viết bằng Hán tự những cặp chữ  như Trường Phúc,  Trường Thịnh... để treo lên bàn thờ  Từ đường.

Đêm qua, khi Sư vào đánh thức Triều, Sư ghé mắt xem bản Tâm kinh Triều mới chép. Chữ Triều viết run rẩy, thiếu độ trầm tĩnh sâu lắng, và hẳn đó là tâm trạng một người đang hoang mang. Nhưng đến ḍng cuối, vượt qua, vượt qua bên kia, hoàn toàn vượt qua th́ chữ Triều lại trở nên cứng cỏi khác thường. 

Triều không nói đi đâu, sớm bảnh mắt đă ra khỏi chùa. Không phải rằm hay ngày mồng một, chùa vắng teo. Sư vào tụng kinh, rồi thiền định, thỉnh thoảng nghe tiếng chó sủa. Xế trưa, Sư lững thững bước ra sân chùa. Ngay cạnh cổng, Sư thấy hai đứa bé đang đùa nghịch với con Vằn và con Vện. Sợ chó cắn bậy, Sư quát gọi, hai con chó cúp đuôi chạy vào. Bước ra, Sư thấy một đứa con trai chắc chừng lên mười, và một đứa con gái chắc chừng lên sáu. Sư hỏi: 

         - Hai đứa chúng mày làm ǵ ở cổng chùa tao?

Đứa con trai ấp úng:

         - Chúng cháu chờ bố mẹ đến đón!

Sư hừ một tiếng rồi nhẩn nha:

         - Chơi với chó đừng đánh chúng nó, coi chừng nó cắn,  nghe không!

Mặt trời lặn nhanh như đi trốn, thoắt một cái cảnh vật nhuộm màu sám lúc một  sậm lại. Nh́n ra, hai đứa bé vẫn ngồi dựa cổng. Sư ra, hỏi:

         - Bố mẹ chúng mày chưa đến à?

         -  Dạ chưa, con bé sụt sịt khóc, níu lấy tay anh.

         - Chúng mày có đói không?

Thằng bé gật đầu, mếu máo. Nh́n nó, Sư thấy chính ḿnh năm Ất Dậu. Lắng ḿnh vào vùng kư ức tưởng quên được đă lâu, Sư thần người một lát rồi mở cổng chùa, lẫm bẩm: ‘’ chẳng lẽ bây giờ năm nào cũng đói lê đói la kiểu tháng ba năm ấy à! ‘’

*

Lại vào vai cuồng, Triều suôi sông xuống hạ lưu, t́m mối đẵn tre đóng bè. Việc này cần tài khéo léo ngoại giao, trao dổi có điều kiện chứ không chỉ là v́ chuyện nhân đạo như kiểu các thứ viện trợ không hoàn lại trên chính trường quốc tế. Lại nữa, trong một xă hội đứa nào không nghi kị đứa kia thời buổi này quá ư là hiếm, chuyện ‘đầu tiên’ mà không có ắt t́m đượcsự đồng thuận c̣n khó hơn vụ việc thầy Huyền Trang thỉnh kinh trong Tây du phiêu lưu kư đi t́m chân lư.

Triều nhủ ḿnh (cho hăng lên), ‘ khó khăn nào chẳng vượt qua, kẻ thù nào chẳng đánh thắng’ thời ḿnh như hoa lạc giữa rừng gươm Cách Mạng năm nào nằm ḷng khẩu hiệu Mác-Lê rồi cứ thế oẹ thành lời. Nói riết Triều đâm mắc tật u mê, chỉ khi về nằm vùng chơi tṛ điệp viên Z28  nơi đất địch mới mở mắt ra từng bước, và thật lạ,  bắt đầu biết yêu thơ, đặc biệt thơ điên Bùi Giáng hiếm người thưởng ngoạn. Thi thoảng, Triều ư ử  một ḿnh: ‘’ Em về mấy thế kỷ sau/ Hỏi trăng c̣n có nguyên mầu ấy không?’’.

Hai tuần nằm bờ ngủ bụi với cuộn tiền bác Hồ giấu trong bụng mà Triều trộm từ ḥm công đức chùa Lọ, có lúc nản ḷng muốn bỏ hết th́ một hôm Triều nghe tiếng hát văng vẳng  ‘’ Một mùa thu năm qua Cách Mạng tiến ra, đất Việt rộn ràng tiếng, thanh niên vung gươm phá xiềng...’’ Lại gần, Triều thấy một người tuổi sấp xỉ sáu mươi có lẻ, chắc cũng trạc Sư chùa Lọ, khuơ chèo một chiếc thuyền rách, tay chểnh mảng thả câu. Phong thái bất cần như họ Lă trong chuyện Tầu mà ảnh hưởng  trên văn hoá Việt nằm lù lù ở phố cổ Hà Nội mang tên Lă Vọng, Nhà-chài vẫy chào Triều, tiếp tục hát ‘’ đoàn người  trai ra đi miệng hô lớn, quyết chiến, quyết thắng, quyết hy sinh tuổi xanh... Đường ta, ta cứ đi, nhà ta ta cứ xây....’’

 Triều vẫy lại, miệng réo:

-         Có giấy phép của sở nhà đất địa phương th́ hẵng xây nhà , không, nó đến rỡ th́ rách việc đấy!

Nhà-chài ngừng hát, cười khẹc khẹc:

-         Hát thế thôi, chứ suốt đời tôi có đâu được một cái nhà...

Quơ chèo tắp vào bờ, Nhà-chài móm mém:

-         Nhà bác đi đâu mà tới nơi hẻo lánh này....

Triều bịa ḿnh làm việc cho một hăng du lịch ở TP Hồ Chí Minh, đang điều nghiên chặng đường sông ra Quảng Ninh, và hỏi chuyện đóng bè. Nhà-chài nh́n Triều ngờ vực, hỏi thẳng, giọng chắc nịch:

-         Nếu bác định vượt biên lối đó th́ khó đấy chứ chẳng như những năm 80  đâu. Với lại, đi Nam Hải th́ lạc vào Hải Nam, đất Tầu cũng như đất Ta, là dân th́ cứ nghèo khổ như nhau, đi làm ǵ!

Truyện tṛ nửa ngày, hai người kết bạn. Nhà-chài khi trước ngụ trong một cái làng nổi ven sông Hồng, sống bằng nghề lưới, cá ngày càng hiếm, và có bán th́ phải bán với giá thu mua, mỗi lúc một khó khăn. Thế mà, thế mà không biết thế nào vợ lại chửa, và theo lời Nhà-chài, cả nhà đă theo đúng chính sách sinh đẻ có kế hoạch, nhận được  bao  cao su  phát không là nấu lên uống như kiểu ta uống thuốc bắc. Chép miệng, Nhà-chài kết luận:

-         Âu  cũng là cái số! Đă có một th́ sợ ǵ mà không  hai. Vợ tớ đẻ thêm, nhưng  ở thuyền th́ làm ǵ có hộ khẩu, con cái lớn lên lêu lổng, đành cho chúng nó ra Hà Nội bụi đời kiếm ăn. Thằng cả bảo nó nay có quyền chức trong xă hội đen một huyện, kinh tế khá. Thằng hai th́ đang cải tạo, tội x́-ke ma túy, rồi lại tống tiền một thằng Mỹ lại cái... Vợ tớ năm kia đi chầu ông bà, tớ thế là cũng lêu lổng như hai thằng con nhưng sợ mà tránh xa chốn kinh kỳ, câu cá tự cung tự cấp, thừa th́ đổi ngô khoai, thỉnh thoảng có chút gạo nấu khi thèm cơm!

Triều lên thuyền, sông nước phất phơ, chuyện đông chuyện tây, có thêm chai rượu Làng Vân góp men say nên ở với nhau hai ngày.  Khi rơ Nhà-chài bản chất là người ngay, Triều mới thổ lộ dự định vượt sông sang Bờ Kia. Nhà-chài hỏi ở đâu, Triều mập mờ, bảo sau sẽ rơ. Triều tự nhủ, sang sông th́ phải lụy đ̣, không có kẻ biết sông nước lèo lái  chắc là dễ toi. Nhắm rủ rê Nhà-chài, Triều kể Bờ Kia khác Bên Này nhiều, ai nghĩ ǵ nói nấy, không lươn lẹo kiếm chác, sống ḥa thuận với nhau, chẳng ai phải sợ bất cứ một ai khác hay bất cứ một cái ǵ.

-         Thế th́, Nhà-chài reo, sống thoải mái nhỉ...Nhưng cái ăn cái ở làm sao mà có?

-         Tay làm hàm nhai, làm ǵ là theo sở thích và khả năng mỗi người...Làm thừa th́ trao đổi lấy những cái ḿnh thiếu hoặc ḿnh không có,  nhất là chẳng ai có quyền thu mua ép giá...

Nhà-chài mơ màng:

-         Nếp sống thế là quá văn minh...Bác nói hộ với cấp trên cho tớ theo...

Triều khoát tay cắt ngang:

-         Không có ai cấp trên, không có ai cấp dưới...Tất cả đều đến từ sự đồng thuận của mọi thành viên. Ai không muốn, tự do rút ḿnh ra khỏi cộng đồng cộng ḥa...

Nhà-chài gật gù:

-         Ờ ờ...Tớ nhất trí...Theo th́ phải làm thế nào cho đủ điều kiện?

-         Thứ nhất, phải thành tâm thảnh người tử tế. Thứ nh́, phải góp công góp sức vượt sông...

Lúc đó Triều mới nói đến chuyện đóng bè. Nhà-chài hỏi kỹ và tính ra số tre cần đẵn. Chao ôi, phải thuê người, và tính ra số tiền phải chi trả là một số tiền không nhỏ. Triều trấn an, nói đi nói lại, đừng lo. Lo chuyện này là Triều lo, Nhà-chài cứ đi bắt mối đẵn tre. Về tiền đặt cọc, đây. Triều rút cuộn giấy bạc giúi vào tay Nhà-chài. Đếm tiền xong, Nhà-chài rưng rưng nước mắt:

-         Em  chưa bao giờ được cầm một món tiền lớn thế này đâu. Nhà bác trao cho em mà không sợ em trốn mất à?

-         Không! Món tiền này thấm ǵ với cái may mắn đến được Bờ Kia...

*

Quay về chùa Lọ vào buổi chớm thu, Triều t́m cách nói để Sư không  trách chuyện lấy tiền ḥm công đức mà không hỏi. Nhưng tự thâm sâu, một tiếng nói nào đó cất lên: ‘’ đă bảo không lươn lẹo cơ mà’’ khiến Triều đỏ mặt. Lúc đó, hai đứa trẻ con xô ra chạy theo con Vằn chúng nó gọi là Bố, con Vện chúng nó gọi là Mẹ. Vằn cứ lồng lên lưng Vện, gừ gừ nhe nanh ra dọa. Đứa bé gái kêu:

-         Lêu lêu là xấu, bố cậy khoẻ cứ nhè mẹ mà đè!

-         Chứ lại...Thế  mày đ̣i mẹ đè lên bố à - đứa bé trai hét oang oang - Mẹ mà đè th́ bố mày ḷi phèo ra đấy.

Sư trong chánh điện chạy ra, quát:

-         Thôi, đừng nghịch như thế với chó nữa.  Mô Phật - Sư lầm bầm - ai lại gọi chó là bố với mẹ! 

Nh́n ra Triều đang mở cổng, Sư vẫy. Bước đến, Triều nghe Sư nói:

-         Chùa ḿnh có thêm hai nhân mạng. Tay chỉ hai đứa bé, Sư tiếp - bố mẹ chúng nó bỏ ở cổng chùa, rồi biến đi như ma...A, cái thời buổi tà mị này! Đến là khổ!

Thủng thỉnh bước vào trong chánh điện, Sư nói với lại:

-         Hôm nay mồng một, chắc khách thập phương tới cúng Phật nhiều đấy. Phiền ông  trưa nay giúp một tay nhé!

Đến trưa, thiện nam tín nữ tấp nập, khói nhang ngút ngát lắm lúc phải ra sân đứng một lát để khỏi chết ngạt.  Những ngày chùa tiếp khách, Triều cạo râu, choàng một mảnh cà sa, rót nước, và khi Sư dứt lời tụng kinh th́ thỉnh chuông. Có thêm hai đứa bé, Sư đă tập cho chúng rót nước,  nhất là nhốt Vằn và Vện không cho  chúng nó phiền hà những người đến cúng kiếng.

Hôm nay, Sư giảng kinh Kim Cang, ê a:

         Cúi đầu sát đất mà lậy chư Phật ba cơi

         nương ḿnh theo chư Phật mười phương

         nay tôi phát nguyện rộng lớn nguyện tŕ Kinh Kim Cang ...

         ...Bởi thế nào mà đượcTrường thọ

         được  cái thân Kim Cang chẳng hoại

Lại bởi duyên cớ nào mà được cái oai lực kiên cố

Bởi thế nào mà tŕ Kinh này đến được Bờ Giác bên kia, đến Niết Bàn trọn vẹn

         ...

Mổi lần Sư ngắt giọng ngừng tiếng mơ, Triều thỉnh chuông rồi thiện nam tín nữ đồng thanh niệm Nam mô Phật, Nam mô Pháp, Nam mô Tăng. Thật kỳ diệu, trong khói hương mịt mù, khuôn mặt người bỗng thư thái dường như được tẩy rửa khỏi thứ bụi trần ô nhiễm hơi xăng đủ loại xe có động cơ. Nét thư thái tuy vậy có giảm đi đôi chút khi đến lúc cúng dường, nhưng chư Phật có xá ǵ, chỉ Triều là lo v́ cái khoản chi trả  cho  chuyện đóng bè.

Khi mặt trời xế bóng, khách thưa dần, con bé con thả Vằn và Vện ra, ném cho chúng nắm xôi nhưng chó chỉ ngửi, không chịu ăn chay. Thằng bé chửi, tiên sư chúng mày, kén ăn thế rồi nhặt xôi, phủi đất, cắn một miếng, nhai trệu trạo.  Khách về hết, trừ hai vị. Một vị nh́n Triều, hỏi:

-         Anh giai quên em rồi à?

A, th́ ra cô Đồng đền Ngọc Trần. Cô chỉ người đàn bà bên cạnh, miệng dẻo như kẹo:

-         Thế c̣n ai đây, quên cố nhân rồi ư?

A, lại a, th́ đó là Bà mệnh phụ đến chùa Lọ mấy tháng trước, và Triều nhớ, cô Đồng đă gợi ư, nói ‘’ ...anh giai với bà ấy xứng đấy! Vào đi, món bở  mà! Trăm năm một thuở, bà ấy c̣n xuân chán...’’

Bà mệnh phụ bước về phía Sư, miệng cười:

-         Thưa Thày, khách đông nên bây giờ đệ tử mới có dịp đến chào Thày!

Sư nghiêng ḿnh, niệm Nam mô Phật rồi cám ơn. Triều nhớ lại mẩu đối thoại ngày Mệnh phụ viếng chùa  khi xưa, chen vào:

-         Chắc bà chị quyết định đi dă ngoại phố Hiến?

Cô Đồng hừ một tiếng, giọng chua như khế xanh mới hái:

-         Phố Hiến phố hiếc ǵ!  Đi là sang Bờ Kia cơ, ai du lịch nội địa cho phí công phí của!

Sư nh́n ra ngoài trời, lẩm bẩm tối rồi. Triều vội vă ngắt:

-         Nhà Chùa xin mời hai vị một bữa chay tịnh nếu không chê rau dưa nhà quê nhà mùa...Ta  vừa ăn, vừa chuyện tṛ cho vui!

Chuyện ‘đầu tiên’’ để đóng bè ám ảnh, Nhà-chài nhắc đi nhắc lại là món tiền Triều đưa chỉ đâu 10%  giá thành, và muốn hoàn thành hợp đồng Triều phải chi trả ít ra là 50%  cuối tháng này. Không đợi Sư thuận hay không, Triều tiếp:

-         Mời hai vị ngồi...

Tất tả xuống bếp dọn một mâm có xôi, oản và một bát canh dưa, Triều cười hềnh hệch, thôi không nhắc chuyện Phố Hiến với mấy cái chùa cổ từ thời Chúa Trịnh Vua Lê nay chỉ c̣n chút vết tích. Bà mệnh phụ  nhường lời cho cô Đồng, tay vẫn mân mê tràng hạt, thỉnh thoảng lại ngước nh́n Triều, chớp mắt, mỉm cười.

*

Cô Đồng nói liên hồi, giọng uất hận. ‘Chúng nó’ (khỏi nói rơ là ai) mưu tính cướp đền từ hai năm nay, tiếng là để có đất xây dựng khu du lịch sinh thái, có sân gôn và khách sạn 5 sao, làm suối nước nóng nhân tạo, cho khách ngoại quốc (không phải Tây-balô đâu nhé) tắm bùn dưỡng da, và các loại dịch vụ nhất dạ đế vương cóp-pi  theo phong cách bên Bắc Kinh. Em đây (cô Đồng lấy ngón tay trỏ gí vào ngực, vênh váo) phản đối, dĩ nhiên là thế, bảo đền là nơi thờ phụng tiền nhân, là văn hóa phi vật thể, không có cái lư ǵ để cho phép làm thế. Chúng bảo, đất  đai là sở hữu toàn dân, dân muốn thế. Em hỏi, dân nào, ở đâu, ai biết dân muốn thế. Chúng bảo, dân bầu Quốc Hội, c̣n Quốc Hội th́ đồng t́nh với Chính Phủ, đẩy mạnh dịch vụ du lịch hầu hội nhập với thế giới. Em hỏi, thế Quốc Hội có bảo phải giải thể đền Ngọc Trần này không? Chúng đáp, đền này nằm trong chính sách chung, không cần phải thông qua những qui định cụ thể. Em hét, tổ sư cha chúng mày, luật với chẳng lệ, tao biết tỏng bọn Tỉnh ủy đứng sau giật dây tính cướp đất. Chúng nó c̣n rủ bọn Tư Bản quốc tế ở Thái ở Sing hứa hẹn bỏ vốn hợp tác kinh doanh, đút lên Trung Ương, chẹn họng những ai c̣n có ḷng có dạ với văn hoá ông bà ta. Nhưng em xuất thân là bộ đội, thú thật chỉ có tí ti văn hóa, nên em phải đi cầu viện. Và em gặp Anh-giáo!

-         Ai vậy?

Cô Đồng ỏn ẻn, anh ấy trẻ lắm, kém em cả chục tuổi, cũng con nhà danh giáo, bố dạy trường Đảng đào tạo một lô các ngài Bộ Trưởng,Thứ Trưởng từ thời Đại Hội 6. Anh-giáo em học Đại Học Kinh Tế nhưng thấy chán, bỏ rồi qua học khoa Văn ở Đại Học Sư Phạm.  Học xong, anh ấy không chịu đi xa, ở lại Hà Nội dạy văn cấp 2 rồi hợp đồng với mấy tờ báo, và viết blốc. Sau, anh ấy khá dở hơi,  trở thành người chuyên viết đơn tŕnh lên các vụ dân oan khiếu kiện với Nhà Nước.

Chuyên gia khiếu kiện nhận lời giúp cô Đồng, liên tiếp làm 4  bức đơn trong  6 tháng gửi lên ‘ bề trên’, không có hồi âm ngoại trừ có lần ông bố quát ‘’ Thằng gàn, mày nhiễu sự, chỉ rách việc! ‘’. Nhưng ông con kiên quyết  trước sau như một, cao giọng bảo muốn chế độ này trường tồn th́ phải giữ được ḷng dân, và phải biết tôn trọng những giá trị phi vật thể trong truyền thống văn hóa cha ông. Ông bố  chỉ tay ra ngoài cửa, phán ‘’ Thế th́ mày đi đi!’’. Ông con hiên ngang đứng dậy, mẹ giúi cho ít tiền, yên chí lên đường, ngâm nga một đi không trở lại kiểu Kinh Kha qua sông Dịch.

Anh-giáo lên đền Ngọc Trần, hội ư với cô Đồng về khả năng chống trả với đám Thường Vụ huyện được sai phái làm chuyện thu hồi đất. Đầu tiên, Anh-giáo đề nghị cô Đồng  điện thoại cho tất cả những thiện nam tín nữ có bề thế, tức hoặc là phu nhân những  vị quyền chức từ Thứ Trưởng trở lên, hoặc là những  đại gia có tiếng. Hai tháng trôi qua, cuộc vận động với thượng tầng kiến trúc không  mấy khả quan. Anh-giáo nghiên cứu khả năng của hạ tầng cơ sở.  Với kinh  nghiệm Tiên Lăng, Anh-giáo đề nghị phải vận động quần chúng mà không để rơi vào nguy cơ bọn ‘khiêu khích’ bày tṛ súng hoa cải, vừa làm tṛ vô ích, vừa để nhà cầm quyền có cớ khủng bố, và mang ra ṭa kết tội cho có vẻ đất nước ta  đây cũng có luật pháp chứ chẳng không. Cô Đồng nghe lọt tai, và với kinh  nghiệm một bộ đội từng trải chiến trận rồi mang thương tích đến phải băn khoăn giới tính, cô ôn lại những kinh  nghiệm về tổ chức, chia quần chúng ủng hộ làm ba tuyến bảo vệ đền. Tuyến đầu, ở chân đồi dẫn lên đền, gồm các thành viên U-70 trở lên, làm nút chặn những đoạn đường giao thông chính, chăng biểu ngữ và chửi như hợp xướng, mục đích đầu là làm sao để giới truyền thông truyền h́nh chớp được âm thanh và h́nh ảnh để phổ biến.  Tuyến này tuyển được vài chục cụ, có những cụ đảng viên trên 60 tuổi đảng, từng đi qua hai cuộc kháng chiến thần thánh, và là hàng bố mẹ bọn quan chức tỉnh, huyện hiện nay. Khẩu hiệu chữ vàng trên nền đỏ rất đúng tiêu chuẩn. Có cái viết ‘’ Đừng đụng hộ khẩu của thần thánh’’, cái th́ ‘’ V́ tâm linh tối thượng, quyết bảo vệ đền Ngọc Trần’’, cái lại nêu cao ‘’ Tinh thần hoà hợp ḥa giải với cơi trên muôn năm’’. Có cụ ăn trầu, nhả bă, nhổ đỏ ḷm trên đường. RFViệt ngữ, rơ là đài địch diễn biến ḥa b́nh, chụp ảnh một  cụ bà mồm đỏ loét, rêu rao  máu đă đổ trên quảng trường đền Ngọc Trần. Đối phó lời kêu gọi  thế giới hăy lên tiếng ủng hộ Tự do Tôn Giáo có ghi trong Hiến Pháp 1982, rồi 1990 ở Việt Nam, Bộ Ngoại Giao lên tiếng, khẳng định là quết trầu mầu đỏ, nhưng những thế lực thù địch lớn tiếng dọa có những chiến sĩ dân chủ ở hải ngoại sẽ tự thiêu. T́nh h́nh phức tạp kéo dài cả tuần. Xe tăng, xe ủi đất, xe xúc đá...nằm ́, lính Lam-y uể oải nằm chây, và nắng hè không là yếu tố thiên thời khi trời im gió. Một vị sĩ quan  an ninh góp kế, và xung quanh tuyến đầu, đường vận tải lương thực bị ách lại. thế là...các cụ dẫu ăn ít lại so với thời trẻ nhưng vẫn đói. Được hai, ba ngày, tuyến đầu vỡ.

Tuyến hai, cũng đói, nhưng phần lớn là loại U-18 trở lên U-60 nên vẫn đương cự, nêu khẩu hiệu ‘’ Chết đói chứ không đầu hàng’’ và trương h́nh Đức Thánh Trần, bác Hồ làm bùa dọa. Xe cơ giới vẫn lừng lững tiến vào, bọn đầu gấu xă hội  đen đi sau yểm trợ lính Lam-y dàn thành hàng, đầu súng lắp lưỡi lê, thỉnh thoảng lại lọp bọp bắn chỉ thiên. Đồng chí Đại Tá chỉ huy đeo kính đen, uy nghi trên xe bọc thép, nói với trợ lư ‘’  Chú ra lệnh hạ h́nh hai cha già đó xuống, ghi cho anh mọi diễn biến! Trận này phối hợp nhịp nhàng, chắc chắn sẽ thành tài liệu quân sử  đấy!’’. Dân nằm xuống đường, hét ‘’ Có giỏi th́ cán chết  chúng tao  đi ’’.  Đầu gấu xông vào, tay thước tay dao, nhưng không  đông nên bị đẩy lùi. Đồng chí chỉ huy quai hàm bạnh ra như rắn hổ, miệng phun ph́ ph́, điện về Hà Nội, vâng vâng dạ dạ. Ba giờ sau, xe ṿi rồng cứu hỏa hàng chục chiếc vào hiện trường. Trời sẩm tối, xe phun nước trắng xoá, dân ướt như chuột, nhưng chửi không phải là cách hữu hiệu chống lại những chiếc ṿi rồng vô cảm. Đêm xuống, lạnh quá, có một người hào hển lên cơn suyễn, thở ra như sắp chết. Dân kêu, nhưng xe cứu thương không có phép lên. Đến sáng, trận địa vỡ, ướt nhẹp, chắc có cả những giọt nước mắt chảy ra, v́ vô vọng. Nhân dân lúc nào cũng bị cái đói và cái lạnh đánh cho oải ra nằm đứ đừ. Chuyện này, là yếu tính lịch sử, cho đến lúc, theo Anh-giáo, có những kẻ châm ḿnh  cháy thành lửa.

Tuyến ba, toàn U-7 đến U-15, mất phương hướng khi xe ủi nhào lên sát cổng đền sáng hôm sau. Đồng chí chỉ huy hạ kính đen xuống, bắc loa trơ vào:

         ‘’ Các cháu thân mến, các cháu là tinh hoa  dân tộc, là tương lai của đất Việt anh linh, các cháu phải cảnh giác, đừng nghe  lời bọn xấu chống lại chính sách của Đảng, của Nhà Nước. Đền thờ Mẫu, thờ ông Hoàng này, bà Chúa nọ, tổ chức lên đồng, thu tiền nhân dân đều là chuyện mê tín dị đoan, ta phải bài trừ triệt để, lấy đất xây dựng những công viên xanh, những khu du lịch sinh  thái, đúng chỉ tiêu quốc tế. Bây giờ, cháu nào đứng lên đi ra, sẽ được phát một lon coca, một miếng hambớcgơ, và 50 ngàn đồng ăn quà. Nào...’’.

Ùn ùn, tuyến ba vỡ khá dễ dàng. Thèm ăn, các cháu tranh nhau ra trước, có đứa bị dẵm ngă vật xuống đất, những đứa kia cứ thế xông lên, hô muôn năm, muôn năm! May đứa bị ngă chỉ bất tỉnh, không chết.

‘Chúng nó’ theo sau xe ủi  xông vào đập phá tất tần tật. Tượng Mẫu, bị lột xiêm y, lơa lồ, trắng hếu. Tượng bà Ngọc Trần th́ chúng để tượng Đức Thánh Trần đè lên như thể...rồi cùng nhau cười hô hố. C̣n tượng Bác, chúng nó vặt râu vặt ria, cởi quần cởi áo thếp vàng mốt Đại Cán bốn túi,  Bác trần truồng trông tội nghiệp vô cùng...

-         Bây giờ, chúng cướp sạch, em chẳng c̣n ǵ...Xin đi ăn mày chúng cũng không cho...

Kể đến đó, cô Đồng nghẹn lời, măi sau mới nói được thành tiếng:

-         Đấy, thế là em mất nơi thờ tự, nay tay trắng đến đây nương nhờ cửa Phật! Phục xuống lạy Sư, cô tiếp - Xin thày thương  mà cho sang Bờ Kia...

Nh́n Triều, rồi nh́n Mệnh phụ, Sư ngập ngừng:

-         Thí chủ cứ...yên tâm, chuyện đâu có đó! Thân nghiệp ai rồi cũng an bài...

Cô Đồng thút thít như không nghe, đầu gục xuống kẹp giữa gối, bóng in lên vách một khối sần ś không định được h́nh dạng.

*

Đêm hôm đó, Mệnh phụ và cô Đồng xin ngủ lại. Sư thấy bất tiện nhưng chùa xa, đi lại không phải không nguy hiểm nên đành ưng chịu, xếp khách ở với hai đứa trẻ. Đêm đầu tháng không trăng sao, trời đông đặc đen kịt như miếng thạch ăn cho mát miệng bán ở chợ . Vào thu, gió lạnh xào xạc thổi qua những tàn cây rụng lá, sương hiu hắt mơ hồ trải lên vạn vật, lâu lâu lập loè dăm con đom đóm xà xuống mặt ao.

Vắt tay lên trán, Triều ngẫm nghĩ đến cách giải quyết chuyện ‘đầu tiên’. Mệnh phụ hẳn là loại có tiền, nhưng chịu chi trả bao nhiêu? Lời cô Đồng lại văng vẳng, món bở đấy, vào đi! Nhưng vào là thế nào? Ngẫm lại đời ḿnh, mới lớn lên là long đong, Triều xưa nay chưa dám thả ḷng ḿnh để thực sự yêu một người con gái nào. Đàn bà, Triều biết ít nhiều qua những mối t́nh đầu sông cuối chợ, nhưng chưa một lần Triều gắn bó với ai để ru ḿnh vào giấc mơ làm cha làm chồng. Hừm, dễ ǵ, Triều tự nhủ. Nhưng tán tỉnh, không phải là Triều không biết. Mệnh phụ dân Nam bộ, chắc hẳn theo Cách Mạng trước giải phóng. Đối tượng như vậy học hành qua loa, nếu có là cán bộ th́ chủ yếu là được học tại chỗ, chẳng thi cử cũng tốt nghiệp như ai. Một điều chắc như một cộng một là hai, dân Nam bộ chẳng  mấy ai mà không  thích ca cải lương, chêm tân nhạc vào th́ gọi là đờn ca tài tử. Món này, Triều biết nhưng ở đây thiếu mất cây đàn. Không sao, Triều cười trong bóng đêm, khó khăn nào cũng vượt qua mà!

Đẩy cửa ra ngoài, Vện và Vằn nhẩy cẫng lên, đuôi vẫy, khụt khịt như sắp được Triều cho  ăn. Gạt chúng, Triều ra dựa gốc cây xung ven bờ ao, nhấp giọng rồi thả một câu :

          Mai này đám cưới người ta

         Tại sao sơn nữ Phà Ca lại buồn...

Triều ca hết bài nhưng tuyệt nhiên không một động tịnh nào. Nhớ bài Chuyện t́nh Lan và Điệp, Triều tiếp tục tỉ tê. Vẫn thế, chỉ Vằn và Vện nằm thiu thiu. Bực ḿnh, Triều chuyển qua ca kiếm hiệp, xuống một câu mùi về chuyện Tạ Tốn ra đảo t́m Kiếm Ỷ Thiên:

          Thúc phụ ơi, người ta  đă  rạch mặt nàng Hân Ly và xẻo tai Chu Chỉ Nhược

C̣n Đồ Long đao và kiếm Ỷ Thiên th́  Minh quận chúa đă mang ra khơi đảo Linh Sà....

 Đúng lúc Triều ngân nga chữ cuối th́ có tiếng kẹt cửa.

-         Cha chả, nghe mùi dữ ha...

Triều giả như mắc cở, đằng hắng:

-         Xin lỗi phá giấc ngủ nghen, ca bậy bạ chơi cho đỡ buồn, không ngờ làm phiền cô ...

-         Hổng phiền chi đâu anh, em lâu cũng thèm nghe đờn ca tài tử miền Nam, anh à!

Chữ em phát âm mới ngọt làm sao.  Giọng tự tin, Triều xưng anh rất vô tư:

-         Phải có cây đờn, anh đệm cho em hát...         Giọng em chắc là tuyệt vời đấy!

Mệnh phụ cười hinh hích. Triều chỉ xuống bên cạnh, tay vẫy mời. Mệnh phụ  ngồi xuống, giữ một khoảng cách, giọng e thẹn:

-         Tối trời ghê...Khi xưa, trời tối là em sợ!

-         Sợ chi?

-         Sợ chết anh à!

Nhớ một câu danh ngôn do một văn sĩ mà Triều quên mất tên có nói, đại khái,  khi phụ nữ sợ chết là lúc nàng thèm sống nhất, Triều mạnh dạn ngồi sát vào Mệnh phụ,  miệng hạ một câu rất thiếu sáng tạo:

-         Phải sao đêm nay cứ măi thế này, không bao giờ  sáng nửa...

Tuy vừa sáo vừa rẻ như vậy, Mệnh phụ vẫn run lẩy bẩy như lên cơn sốt rét ác tính khiến Triều chẳng thể hành xử khác hơn là choàng tay ôm lấy vai và xiết nàng vào ḷng.

Chuyện t́nh kể trước rạng đông thường lắm cái nhàm, kể sợ mắc vào cái tội kích dục. Sáng ra, ai nấy mặt mũi tươi tỉnh, nh́n nhau hơi có chút bẽn lẽn, kể cả cô Đồng thỉnh thoảng nháy mắt cười duyên với hai nhân vật chính. Sau t́nh, hẳn lại là chuyện tiền, như thường lệ. Nghe Triều tŕnh bày ‘ kế hoạch’ và những dự trù kinh phí, cô Đồng bảo rẻ nhưng Bà mệnh phụ cứ trợn mắt lên. Sư chùa Lọ không tham dự, niệm nam mô rồi gọi hai đứa bé ra quét sân chùa đầy rác rưởi sau ngày mồng một.

Mệnh phụ hỏi Triều:

-         Bờ Kia dùng tiền ǵ? Em có vàng và một ít tiền đô.  Tiền Bác nh́n thẳng hai trăm ngàn th́ nhiều, có sài được không hay cần tiền lẻ...

-         Loại tiền này dễ mất giá...Ta dùng tiền đó Bên Này. C̣n ở Bờ Kia, cứ đô với vàng cho chắc ăn, Triều đáp.

-         Nhiêu để em trả. Em đặt cọc thôi, phần c̣n lại th́ khi lên bè qua Bờ Kia em thanh toán nốt!

Thế là nổ ra chuyện ai tin ai, ai không tin ai. Nhưng phải nói, t́nh bôi trơn tiền, phần nào. Sau khi đạt được thỏa thuận cả hai bên cùng có lợi, Triều hân hoan ra mặt. Bảo mai sẽ lên đường đến chỗ hẹn với Nhà-chài, người lo chuyện đóng bè và một trăm thứ vặt vănh linh tinh có quan hệ với sông nước, Triều huưt sáo, tay kín đáo bấu vào chỗ đàng sau người  yêu, nơi cấm kỵ sờ vào nơi thanh thiên bạch nhật. Mệnh phụ đập nhẹ vào tay Triều, hỏi Nhà-chài ở đâu th́ Triều đưa tay lên miệng suỵt suỵt. Thiên cơ mà, bất khả lậu.

*

Đừng trách Triều. Bổ xung câu nói bất hủ ‘’ Tổ chức, tổ chức, và tổ chức ‘’ của cái vị   ở Nga LaTư mà nay sang gác ‘’ vườn hoa nước ḿnh’’, Triều giữ phương châm ‘’ Bí mật, bí mật, và bí mật’’, phần bởi cái máu điệp viên  phá lưới, phần v́ sợ, và sợ nhất vẫn là cái sợ những trại cải tạo mà Triều đă được hưởng mùi vị hơn một  lần. Suốt hai tháng, Triều nghiên cứu giờ giấc của đoàn Tuần Giang ngày ngày qua lại trên khúc sông mà Bờ Kia là nơi đến. Cứ hai tuần một lần, Triều đi đốc thúc và kiểm tra những công đoạn đóng bè. Bè sẽ có bốn sào chống, độ dài ngắn khác nhau. Hai bên bè, trồng bốn cột, buộc bốn mái chèo dài 2 thước, xử dụng khi nước sâu không thể dùng sào chống đẩy bè đi. Và với Nhà-chài, việc cuối cùng là tuyển được 4, 5 thanh niên trai tráng lo chuyện chống sào, chèo bè qua sông. Khi Nhà-chài hỏi điều Triều chưa nghĩ đến, Triều ngẫm nghĩ rồi đáp:

-         Ḿnh hợp đồng trả công cho chúng nó. Qua được Bờ Kia,  đứa nào muốn ở lại th́ cho ở, đứa nào muốn về lại Bên Này th́ để chúng lên bè chống về... Đơn giản thôi!

Nói xong , Triều chột dạ. Muốn xây dựng một cộng đồng con người cho ra  con  người ở Bờ Kia th́ phải có chế độ tuyển chọn thành viên, không thể bạ ai nấy nhận được. Suy nghĩ rất lung, khi ăn tối với Nhà-chài, Triều nói về nỗi lo lắng của ḿnh. Nhà-chài đáp:

-         Ḿnh tuyển bọn thanh niên mạnh khoẻ, ăn chắc mặc bền. Nghề chính của chúng nó là nghề nông, chỗ nào ta cũng phải sản xuất lương thực mà. Tôi th́ tiếp tục nghề cá, cần  sẽ tiếp tay nuôi gà nuôi lợn, phục vụ miếng ăn tươm tất...

-         Thế cái phần tâm linh và văn hoá th́ sao? Chuyện với Sư chùa Lọ, người cùng tôi lo toan phi vụ này, Sư và tôi đồng ư cho rằng phải khôi phục chữ Tín, ai nghĩ chi nói nấy, thôi cái kiểu nói dzậy mà không phải dzậy. Muốn thế, phải chống lại cái Sợ...Nhà bác có ư kiến khắc phục ǵ không?

Nhà-chài cắn tay, rồi reo:

-         Dễ...Bờ Kia không có Nhà Nước, thế là hết sợ. Cái ông ngáo ộp này chuyên  nhân danh an ninh làm cho mọi người mất hết cả an ninh...

Triều hồi tưởng những cuốn kinh Mác-Lê đọc khi xưa, vỗ đùi:

-         Đúng thế,  Nhà Nước tiêu vong, giai đoạn cuối cùng khi xă hội bước vào giai đoạn cộng sản. Khi đó, không ai tha hoá, mọi người đều tự do, t́m lại ḿnh, và tự tại chứ không sống dưới bất cứ một  áp lực nào, và có quyền chọn lựa  một xă hội do chính ḿnh đồng thuận tạo ra... Loài người sống chung với nhau là do điều kiện sinh tồn bắt buộc, nhưng phẩm giá mỗi con người tự do trong cộng đồng đó phải là giá trị nền tảng cho tất cả... 

Triều bắt tay Nhà-chài, và không  hiểu sao bật nói tiếng ngoại, giọng rất Mỹ kiều ta thường nghe tiếng chào khách trong mấy cái ba rượu giành cho người nước ngoài:

-         You are welcome, my friend, my comrade[2]!

Ngớ người ra v́ không hiểu Triều nói ǵ, Nhà-chài đáp bằng mấy chữ tiếng Anh  độc nhất ḿnh biết:

 -  Ô-kê, đô-la! Gút...

Tối hôm đó, Triều loay hoay với  những liệu pháp chống lại cái sợ, nguyên nhân chính tạo ra sự vô cảm trước bất công, áp bức. Lan man, Triều  mơ màng đến Bờ Kia, một miền đất hứa Triều sẽ góp tay vào xây nền tảng. Nhân sự, có Sư lo chuyện tâm linh tuyên huấn. Triều đảm đương chuyện dậy cho bọn trẻ những kiến thức Nhân văn và  Ngoại ngữ. Về Kinh Tế, Bà mệnh phụ xưa nay tay ḥm ch́a khóa, lại có một tài sản không  nhỏ, có thể làm cái chuyện định hướng kinh tế nhưng chớ rêu rao xă hội  chủ nghĩa rồi  cứ  đường lên mạn ngược mà đi. Cô Đồng? Khá gay go. Ừ,  có thể để cô lo khâu Ngoại Giao, với khả năng ngoại cảm cô có thể thương thảo với cả thế giới bên kia cơ mà. Nông nghiệp và ngư nghiệp tạm ổn với Nhà-chài, nhưng c̣n Khoa học Kỹ Thuật, Công nghệ, và vấn đề Hiện đại hoá th́ để cho ai lo đây? Triều kẹt, thở dài liên tục, măi chán rồi chuyển sang suy nghĩ về những vấn đề dễ quyết hơn. Chẳng hạn như Quốc hiệu. Ta là dân Việt ở miền Nam sông Dương Tử, bị Hán tộc đánh đuổi, ta theo đường   bay chim Lạc di về phương Nam, nên bộ tộc ta có tên là Lạc Việt. Vậy chẳng phải là hồi cổ mà nay ta hoàn nguyên, Bờ Kia mang quốc hiệu Lạc Việt, nghe suôi tai đấy chứ. C̣n Quốc huy, Triều mường tượng ra mặt trống Ngọc Lũ  trên có h́nh chim Lạc, vừa đẹp, vừa truyền thống , lại có ư nghĩa từ buổi tạo sinh ra dân tộc. Đến Quốc kỳ, khá dễ. Chọn nền xanh biểu dương ḥa b́nh, ta chỉ cần in quốc huy  mầu trắng, cánh chim tráng bạc lóng lánh, chẳngxích xiềng liềm búa ǵ cả. Quốc ca th́ hơi có vấn đề. A, chim là quốc huy, phải có chi gắn với chim một cách tự nhiên. Triều lẩm nhẩm một điệu hát quen thuộc trong thởi Mặt Trận Giải Phóng miền Nam trước75: Nếu là chim tôi sẽ là loài bồ câu trắng.  Ối giời, nghe sao mà ướt át thế, và toàn mơ mộng vớ vẩn, thảo nào! Hay là, Triều ngân nga: Em, như cánh chim biển hiền ḥa/ Chỉ c̣n gió trời để tiễn bước em đi...Chỉ c̣n....Thôi, quốc ca chẳng nhẽ  kết bằng cái câu hỏi bi thiết  đất trời rộng sao em không bến đỗ trong bài hát đó à!

Triều chưa biết chọn Quốc ca thế nào, nhưng bụng bảo dạ,  nhất định thay bài ‘Tiến Quân ca’  toàn là  thề phanh thây xé xác quân thù, đầy máu đầy lửa, cứ mỗi lần nghe ớn lạnh đến nổi gai ốc.

( xem tiếp kỳ 2)