Thư ngỏ gửi nhà Toán học Ngô Bảo Châu

 

Vài ḍng ngày anh nhận được Fields Medal, tôi đă nhắc rằng nhớ bức thư anh gửi Quốc Hội về  dự án khai thác bauxite Tây Nguyên, tôi yên trí anh chẳng chỉ tư riêng vói nàng Toán mà c̣n đằng đẵng với vận mệnh chung của đất nước ḿnh. Và tôi reo vui thay.

Hôm qua, biết tin anh từ chối cái căn biệt thự  ở Tuần Châu mà một ’’đại gia’’ có ư hiến tặng, tôi mừng quá. Trước đó, tôi đă loay hoay viết thư mong anh đừng nhận, nhưng rồi không dám gửi: tự đặt vào địa vị anh (dĩ nhiên là chuyện không  bao giờ có), tôi sẽ nhận hay không? Và chẳng  chỉ một ḿnh, anh c̣n gia đ́nh, và c̣n cái quĩ khuyến học anh dự định xây dựng để động viên tuổi trẻ Việt Nam trên con đường phát triển tri thức…  Nay, tôi mừng, cảm động  chảy nước mắt. Th́ ra vẫn c̣n những người mà ‘’ uy vũ bất năng khuất, phú quí bất năng di, bần tiện bất năng dâm’’. Và tôi liên tưởng đến những nhân vật lịch sử. Chu Văn An, Nguyễn Trăi, Nguyễn Du…Nhất là  Nguyễn Du, anh có biết v́ sao không?

V́ anh nói đến cái đẹp của tri thức khoa học như cái đẹp cảm nhận từ  nghệ thuật, và mang người  làm thơ t́m được  cách diễn đạt mới ra ví von so sánh với nhà làm toán chứng minh được một định lư,  một bổ đề. Vâng, quả thế. Chân và Mỹ là một. Nhưng c̣n Thiện? Cách anh cư xử  khi cám ơn vị đại gia nói trên xuất phát từ cơ sở Thiện. ‘’Chữ Tâm kia mới bằng ba chữ Tài’’. Chân Thiện Mỹ rút cục là một. Xin chia sẻ với anh, chỉ có những con cừu mới men theo lề, chứ con người tự do th́ không. Làm người, duy nhất có một con đường đáng đi,  con đường của Chân-Thiện-Mỹ.

Nay thêm một lời, nếu thừa  xin anh thứ lỗi bỏ qua. Quỹ khuyến học gọi là quỹ Ngô Bảo Châu th́, theo thiển ư, không hay lắm. Ngô Bảo Châu vinh quang thế, cần ǵ cái quỹ để xưng danh ḿnh. Cố GS Nguyễn Mạnh Tường 2 bằng Tiến Sĩ,  hay GS  Trần Đức Thảo cũng xuất thân ENS,  là những  tấm gương trí thức sáng ngời, phải không anh?

Xin lại reo, vui thay, mừng thay!

Kính mến

Nam Dao Nguyễn Mạnh Hùng