THỊNH ĐƯỜNG ( 713-766)
... là thời THƠ CỰC THỊNH với những nhà thơ như Vương Duy, Lư Bạch, Đỗ Phủ....thái b́nh an lạc.
...nhà thơ biên tái, phản đối cuộc chiến phi nghĩa của triều đ́nh Đường
|
Lương Châu từ
Bồ đào mỹ tửu dạ quang bôi Dục ẩm tỳ bà mă thượng thôi Túy ngọa sa trường quân mạc tiếu Cổ lai chinh chiến kỷ nhân hồi
|
Lời ở Lương Châu
Đàn tấu giục người lên lưng ngựa & Rượu đào chén ngọc mới môi kề Sa trường say tít khoan cười nhé Xưa nay chinh chiến mấy ai về
|
Rượu đào chén ngọc mới kề môi Đàn kêu giục uống, ngựa lên thôi Sa trường say tít khoan cười nhé Chinh chiến về cho được mấy người
|
bạn Vương Duy thuở thiếu thời, đỗ Tiến Sĩ, sau đi vào hoạn lộ, không biết ra sao.
|
Chung Nam vọng dư tuyết
Chung Nam âm lĩnh tú Tích tuyết phủ vân đoan Lâm biểu minh tê sắc Thành trung tăng mộ hà
|
Ngắm tuyết đọng núi Chung Nam
Thẳm chiều núi lóng lánh Tuyết đọng ngỡ mây bay Ven rừng c̣n hửng nắng Trong thành lạnh gây gây
|
...trước 40, ở ẩn, làm thơ. Sau đi mưu cầu công danh, nhưng không toại nguyện, lại lui về t́m thú nước non. Nổi tiếng thơ Ngũ Ngôn.
|
Xuân Hiểu
Xuân miên bất giác hiểu Xứ xứ văn đề điểu Dạ lai phong vũ thanh Hoa lạc tri đa thiểu
|
Sáng Xuân
Ngủ say sáng chẳng biết Nơi nơi chim ríu rít Đêm qua nghe gió mưa Hoa rụng nhiều hay ít
|
Sáng rồi ai ngủ giấc xuân * Líu lo chim lúc gọi gần gọi xa Đêm nghe gió dập mưa sa Bao nhiêu là những đóa hoa ĺa cành
|
|
Xuân T́nh Thanh lâu hiểu nhật châu liêm ánh Hồng phấn xuân trang bảo kính thôi Dĩ yến giao hoan lân chẩm tịch Tương tương du hí liễu tŕ đài Tọa thời y đới doanh tiêm thảo Hành tức quần cư tảo lạc mai Cánh dạo minh triêu bất đương tác Tư yêu cộng dấu quản huyền mai
|
T́nh xuân Lầu xanh rèm hé mời nắng sớm Phấn hồng tô sắc tấm gương soi Xác thịt ngát nồng chăn gối tiếc Bờ ao thanh thản bước châm lơi Lúc ngồi, giải áo vương cỏ mịn Khi đi, gấu quét cánh mai rơi Sớm mai dẫu sáng xin đừng dậy Vẫy mời đàn sáo đến cùng chơi
|
|
Túc Kiến Đức giang
Di chu bạc yên chử Nhật mộ khách sầu tân Dă khoáng thiên đê thụ Giang thanh nguyệt cận nhân
|
Băi sông
Khói băi sông, thuyền ghé Chiều tà, ḷng chạnh buồn Mênh mang trời sông nước Bên người ánh trăng buông |
... thơ biên tái, nhưng thất lạc rất nhiều.
|
Xuất tái
Hoàng hà viễn thượng bạch vân gian NHất phiến cô thành vạn nhận san Khương dịch hà tu oán dương liễu Xuân phong bất độ Ngọc môn quan
|
Qua quán rượu
Sông Hoàng chảy tắp lên mây trắng Một mảnh thành trơ vót đỉnh ngàn Tiếng sáo oán chi hàng dương liễu Gió xuân chẳng ghé Ngọc môn quan
|
|
Xuân oán
Đả khởi hoàng oanh nhi Mạc giao chi thượng đề Đề thời kinh thiếp mộng Bất đắc đáo Liêu Tây
|
Oán xuân
Đuổi hộ con hoàng oanh Trên đầu cành nó hót Làm thiếp đành tỉnh mộng Không đến được Liêu Tây |
Toàn bộ thơ ông hơn 40 bài, có thơ biên tái, thơ khuê t́nh. Bài Hoàng Hạc lâu nổi tiếng hay, khi Lư Bạch thấy, không đề thơ mà chỉ viết ‘’ nhăn tiền hữu cảnh đạo bất trắc. Thôi Hiệu đề thi tại thượng đầu’’
|
Hoàng Hạc Lâu
Tích nhân dĩ thừa hoàng hạc khứ Thử địa không dư Hoàng Hạc lâu Hoàng hạc nhất khứ bất phục phản Bạch vân thiên tải không du du Tịnh xuyên lịch lịch Hán Dương thụ Phương thảo thê thê Anh Vũ châu Nhật mộ hương quan hà xứ thị Yên ba giang thượng xử nhân sầu |
Lầu Hoàng Hạc
Ai xưa cưỡi hạc vàng bay mất Trơ lại chốn này Hoàng Hạc lâu Hạc vàng một đi không trở lại Mây trắng ngàn năm giạt đến đâu Hán Dương sông tạnh cây ngời nắng Anh Vũ bờ xoai cỏ một mầu Chiều xuống hỏi đâu quê quán nhỉ Đầu sông khói sóng giục ai sầu |
Biến tấu
Bóng hạc vàng xa vút, bóng người Lầu vàng cửa ngỏ gió chơi vơi Hạc bay, bay măi, không trở lại Mây trắng ngh́n thu giạt góc trời Sông hửng nắng lên cây đổ bóng Bờ xanh xanh cỏ ủ thơm hơi Quê nhà xa lắc mù sương khói Đừng giạt buồn về nữa sóng ơi |
|
Biệt Đổng Đại
Thập lư hoàng vân bạch nhật luân Bắc phong suy nhạn tuyết phân phân Mạc sầu tiền lộ vô tri kỷ Thiên hạ hà nhân bất thức quân
|
Chia tay Đổng Đại
Mây vàng mười dặm vạt nắng phai Tuyết rơi gió bắc đuổi nhạn bay Sợ chi không gặp người tri kỷ Lẽ ǵ thiên hạ chẳng ai hay
|
... hoạn nạn quan lộ nhiều, cuối cùng bị bức hại đến chết. Thơ hay, chan chứa t́nh, rất đặc biệt.
|
Tái hạ khúc
Ảm mă độ thu thủy Thủy hàn phong tự dao B́nh sa nhật vị một Ảm ảm kiến Lâm Thao Tích nhật Trường thành chiến Hàm ngôn ư khí cao Hoàng trần túc thiên cổ Bạch cốt loạn bồng cao
|
Hát dưới ải
Ngựa uống bên sông thu Nước lạnh như dao cắt Đất Lâm xa âm u & Băi dài chiều nắng tắt Trận Trường thành thuở nọ Người reo : chí khí cao Nay bụi vàng thiên cổ Sương trắng cỏ bồng cao
|
|
Khuê oán
Khuê trung thiếu phụ bất tri sầu Xuân nhật ngưng trang thướng thúy lâu Hốt kiến mạch đầu dương liễu sắc Hối giao phu tế mịch phong hầu
|
Oán pḥng khuê
Pḥng khuê thiếu phụ biết buồn đâu Ngày xuân son phấn bước lên lầu Chợt hối khi nh́n mầu dương liễu Chót giục chàng theo bả công hầu
|
|
Vạn Tuế Lâu
Giang thượng nguy nguy Vạn Tuế lâu Bất tri kinh lịch kỷ thiên thu Niên niên hỷ kiến sơn thường tại Nhật nhật bi khan thủy độc lưu Viên dứu hà tằng ly mộ lĩnh Lô tư không tự phiếm hàn châu Thùy khan đăng vọng vân yên lư Hướng vản mang mang phát lữ sầu
|
Lầu Vạn Tuế
Ngất ngất đầu sông lầu Vạn Tuế Gió mưa dầu dăi vạn thu rồi Năm năm mừng gặp non c̣n đó Ngày ngày buồn ngó nước sông trôi Chiều tà bầy vượn đâu bỏ núi Băi cồn bói cá vẫn đang bơi Ai lên mà ngắm trên mây khói Chiều buồn lữ thứ bước chơi vơi
|
Thơ biên tái, ca tụng những người lính biên pḥng, rất hùng tráng và bi thiết ở những vùng quan ài
|
Phùng nhập kinh sứ Cố viên đông vọng lộ man man Song tụ long chung lệ bất can Mă thượng tương phùng vô chỉ bút Bằng quân truyền ngữ báo b́nh an
|
Gặp sứ về kinh
Đường xa xa hút đường về nước Áo chùi tay quệt lệ vẫn tràn Gặp trên lưng ngựa đâu giấy bút Thôi người cứ nhắn hộ b́nh an
|
|
Tẩu Mă Xuyên...
Quân bất kiến Tẩu mă xuyên Tuyết hải biên B́nh sa măng măng hoàng nhập thiên Luân Đài cửu nguyệt phong dạ hống Nhất xuyên toái thạch đại như đẩu Tùy phong măn địa thạch loạn tẩu Hung nô thảo hoàng mă chính ph́ Kim ssơn tây kiến yên trần phi Hán gia đại tướng tây xuất sỳ Tướng quân kim giáp dạ bất thoát Bán dạ quân hành qua tương bát Phong đầu như đao diện như cát Mă mao đới tuyết hăn khí chưng Ngũ hoa liên tiền tuyền tác băng Mạc trung thảo hịch nghiễn thủy ngưng Lỗ kỵ văn chi ưng đảm nhiếp Liệu chi đoản binh bất cảm tiếp Xa-Sư tây môn trữ hiến tiệp
|
Sông Tẩu Mă...
Người chẳng thấy Sông Tẩu Mă ven Tuyết Hải Cát lẫn với trời vàng bát ngát Tháng chín gió đêm măi thét gào Ḷng sông trơ đá to như đấu Đá bau cát chạy loạn triền cao Cỏ đất Hung vàng nuôi béo ngựa Núi Kim khói bụi măi xôn xao Tướng Hán dẫn quân đi Tây tiến Giáp vàng chẳng cởi dưới đêm sao Quân đi giáo chạm nghe chan chát Mặt phơi gió lạng sắc như dao Mồ hôi ngựa bốc lưng phủ tuyết Vẫn đóng yên cứng lạnh như băng Hịch thảo mực nghiên chừ đông đặc Nghe tin giặc hoảng đến rụng rời Dao ngắn kiếm cùn nào dám chống Tiệp báo tin quân thắng đến nơi.
|