MatTroi

Mắt Trời

Thành phố trong cơn mưa trắng đục co quắp lên cơn sốt rét. Dăm khách bộ hành ẩn vào hàng hiên, đứng lóng ngóng, mắt chong lên nhìn trời. Chớp lóe sáng, rạch từ trên xuống đỉnh những tòa nhà cao tầng một vạch xanh lè dọa nạt. Sấm ầm ầm nổi theo, rồi tiếng sét nổ vỡ toang, gây cảm giác một trận đánh bom người xứ này vẫn thỉnh thoảng còn chập chờn mộng mị. Tạo ngẩng đầu, hăm he «... cứ đổ nước xuống nữa thử coi. Cả tuần lễ nay rồi ! » Mưa quất xuống mặt Tạo như câu trả lời. Cúi đầu, Tạo chúi vào vai ông xe ôm, một tay kéo sát vào mình tấm áo mưa bằng ni lông màu xám, tay kia vuốt mặt. Một chiếc xe hơi chạy ngang, hắt nước bắn tóe. Ông xe ôm chửi toáng «... xe hơi chơi ép xe gắn máy hỉ ? Tổ cha tụi bay !» Lại ngẩng nhìn lên, Tạo phụ họa «... như trời ép đất, heng ! ». Mưa lại quất xuống, quất vào mặt như đánh roi. Gầm gừ, Tạo thách thức «... cứ vầy nữa coi được bao lâu hè ! ». Ông xe ôm, không nghe thấy gì, đáp một cách máy móc «... Còn chút xíu nữa là tới ! ».

Chiếc xe ôm cua, quẹo trái, rồi ngừng lại. Tạo trả tiền. « Cho thêm đi chú, mưa quá mà ! ». Tạo lại móc túi. Xách túi tay, Tạo đẩy cửa bước vào. Bà già đứng ở quầy chắn trước cửa cười : «... Cha mẹ ơi, ướt quá hỉ ? ... a, chú làm dưới chỗ chú Bẩy hả ? Dưới có kêu điện thoại đặt phòng rồi ». Bà tiếp tục «... khách sạn này nhỏ, có bốn phòng trên lầu, mini mà chú. Gia đình tui ở lầu hai. Còn dưới này, cạnh là phòng ăn, có bán giải khát, cà phê, nước ngọt. Chú ở đây như người trong gia đình nghen chú ! ». Bà đưa chìa khóa « ... chú mang đồ lên. Mưa quá ! Trời lên cơn đây... Mỗi năm một lần, nhưng năm nay thì coi bộ cơn này là cơn điên... Mưa, mưa hoài. Ðài báo tối nay gió lên cấp bảy đó, chú à ! ... ». Không đáp, Tạo nhẩy hai bước một lên lầu.

Lau người cho khô, Tạo thay quần áo rồi vén bức mành cửa sổ nhìn ra ngoài. Mưa, trời tiếp tục mưa. Mới chừng ba giờ trưa mà như sắp tối. Ở chân trời, thỉnh thoảng lại lóe lên những chớp sáng. Mái nhà bên cạnh là mái tôn, mưa đập vào thành một trận cười ran. Lấy sổ tay ra, Tạo ghi lên một mảnh giấy những con số điện thoại mình phải liên lạc. Chàng mở đài, áp tai vào chiếc radio xách tay. Ở trong Sài Gòn đang thi hoa hạâu. Trước câu hỏi « ... Cô có nghe tin bão ở miền Trung không ? Và cô nghĩ gì ? », một thí sinh trả lời gọn lỏn «... Thưa ban giám khảo, em chẳng biết nghĩ gì cả. Gió mưa là chuyện của trời ! » . Bực bội, Tạo xoay nút tắt đài rồi mở cửa ra ngoài. Xuống cầu thang, Tạo vào phòng ăn. Nó khoảng hai mươi thước vuông, phía ngoài có cửa sổ trông ra đường, bốn góc đặt bốn chiếc bàn nhỏ chung quanh xếp những cái ghế gập bằng sắt. Giữa phòng, hai chiếc bàn nhỏ kê liền lại, trên bàn để khay nhựa xếp những lọ muối, lọ tiêu, chai nước mắm, bát đựng ớt và một ống tăm xỉa răng. Người đàn bà ló mặt ra: « Anh dùng chi ? » rồi khựng lại ngỡ ngàng. Tạo nhìn vào quầy, thoáng thấy bóng dáng ai đó như quen quen. Ngần ngừ, Tạo thở ra rồi gọi một ly cà phê và hỏi điện thoại.

Khi người đàn bà mang ra bàn ly cà phê thì Tạo lúng túng nhìn xuống. Lúc đó, thằng Vĩnh Anh lết đến chân Tạo, mồm kêu be be :« ...chú, chú ! ». Vĩnh Anh lên bẩy tuổi, nhỏ hơn cỡ cùng lứa, đầu phình ra như một trái banh méo mó vì xì hơi, hai mắt bé tí, trán thấp đến gần như không có. Chân nó khẳng khiu, lại cong vòng, nên thay vì đi nó chỉ lết. Một cánh tay nó bình thường, nhưng cánh kia nhỏ hẳn, bàn tay đâm ra những ngón chưa kịp định hình, cụp lại, khum vào, cứ thỉnh thoảng lại co giựt theo phản xạ. Mẹ nó gọi nó là bé. Bà nội nó gọi nó là thằng quỉ. Còn cha nó thì không bao giờ dám nhìn nó, không bao giờ gọi nó, và vì thế, tiếng dùng để gọi cha vẫn chưa có trong mớ từ ngữ giới hạn của Vĩnh Anh. « Thằng quỉ, vô bếp liền cho tau...», bà nội ở đâu xồ ra, giọng tru tréo. Bà xáp lại, tay giơ lên cao «...mi không vô ngay, tau đánh mi chết nè !». Từ phía bếp, có tiếng chân rồi người đàn bà ló đầu ra, miệng kêu «... Bé nghe lời bà nội, vô đây bé ! ». «...Thiệt cực, nói hoài mà thằng quỉ đó không biết nghe lời, chú à. Tui nói là có khách, má nó phải trông chừng cấm nó ra phòng ăn...». Quay nhìn Tạo, bà tiếp, « ...chú đừng cười với nó, nó làm tới đó » rồi lại lên lầu.

Tạo ra quầy quay số điện thoại. Bên ngoài, vẫn mưa. Áp tai vào máy nghe ngóng, Tạo đợi một lát rồi thất vọng, thở dài châm thuốc lá. Tiếng mưa rào rào lúc một lớn. Bước ra đứng cạnh cửa sổ, Tạo nhìn chăm chăm vào màn nước trắng xóa chập chờ. Gió bỗng lên, thổi phành phạch như tay quạt kẻ nhập đồng, khiến nước mưa ào ào hắt vào. Khép cửa sổ, Tạo lẳng lặng vào kéo ghế ngồi xuống. Người đàn bà khập khiễng bước ra thu dọn. Thằng bé lèo khoèo lết đến sau mẹ, nhìn Tạo, lại cười cười. Tạo mở cặp, tay lấy một tờ giấy trắng, miệng hỏi «... Cháu bịnh gì ? ». Người đàn bà đáp «... Cháu bị độc tố da cam. Mấy ông bác sĩ nói vậy. Bữa nọ, cán bộ y tế bắt nó ra chụp hình... Mấy ổng nói đòi bọn Mỹ phải bồi thường... ». Tạo làm vẻ thờ ơ «…chân…chị sao vậy ? » . Giọng rưng rưng, người đàn bà nói nhanh «…bị miểng bom hồi mới ra bưng, chuyện xưa rồi ! ». Im lặng, Tạo rít thuốc ngửng nhìn chờ đợi. Lát sau, người đàn bà lấy lại bình tĩnh, nhỏ nhẹ «…má tui bị bắt tối trước thì đêm sau ba tui về đón đi. Không kịp …chào hỏi… ai, anh à ! ».

Chuyện xưa rồi, Tạo nhủ mình, quên đi như chưa từng có là xong. Chớp mắt là hai mươi năm qua. Thêm một chớp chắc hai mươi năm tới. Bây chừ một thân một mình, hề chi. Nay đâu còn cái tuổi hoa bướm, cắc cớ gì mà thương lẫn nhớ hỉ ? Rút bút bi từ túi áo, Tạo tập trung rồi nghiêng đầu cắm cúi viết tiếp một bức thư dở. Mạ chàng cứ giục chàng lấy vợ đẻ con như người ta. Tội cho mạ, năm nay quá bẩy mươi rồi, đau ốm dài dài và thư nào cũng nhắc chỉ lo cho chàng nữa là có về với ông bà mới an lòng. Chàng cong lưng gò từng chữ «... mấy bữa rày, trời khá đẹp, trưa nóng nực như thường lệ nên con có thì giờ, rủ Minh đi ra bờ sông Hàn, nơi họp chợ. Nhắc cho mạ nhớ, thư trước con có thưa với má về Minh, hiện là giáo viên cấp một, dạy học ở Ðà Nẵng. Thư này con xin phép mạ cho con xây dựng gia đình với Minh.... Nói để mạ mừng, chợ bây giờ đủ mặt hàng chứ không như ngày má ở đây. Tụi con tính sắm sửa chút đỉnh, chớ đợi phút chót chắc là rắm rối nhiều thứ...».

Tạo ngừng viết, cắn bút, nhìn lên trần. Ngoài cửa, bỗng vang tiếng người «...Ðây, ngừng đây». Một người đàn ông bước xuống, mở cái bạt xe xích lô, tay đỡ một người đàn bà. Họ vào, quần áo ướt nhàu. Người đàn bà nhìn quanh, mắt sợ sệt. Người đàn ông tay đẩy, miệng nói nhỏ « Vô, vô đi ! ». Bà nội trên lầu bước xuống. Bà tới gần, kêu « Con Hằng hỉ ? », tay vỗ vỗ lên bụng người đàn bà mang bầu, bụng chửa vượt mặt. Bà nắm khuỷu tay Hằng, vừa kéo, vừa nói « Lên, lên lầu ». Người đàn ông xách chiếc vali đi đằng sau, dáng tần ngần. Thằng bé trong bếp lại lết ra. Nó nói vọng vào « Má, má ! Có khách du lịch ! ». Người đàn bà bước ra, nhìn theo, sửng sốt.

Một lát sau, tiếng cãi vã trên lầu lúc một lớn. Tiếng người đàn bà la, rồi khóc. Tiếng bà nội ré lên « Con tau, tau muốn lấy cho nó mấy vợ thì tau lấy... ». Tiếng người đàn ông lầu bầu, nghe không rõ. « Tôi không dọn đi đâu hết. Nhà này là nhà của tôi.» Tiếng bà nội «... Mẹ cha mi, ở đây tau nói, mi phải nghe. Thằng Lưu, mi cho nó một bạt tai...». Rồi tiếng xô xát. Tiếng thằng bé khóc thét lên. Tiếng Lưu quát « Thằng quỉ, xuống lầu ! » Tiếng người đàn bà kêu « Bé, bé xuống đi... ».

Tạo nhìn về phía cầu thang. Thằng Vĩnh Anh đang lết xuống, mặt nó méo mó, nước mắt nước mũi ướt nhèm, miệng rên hừ hự. Người đàn bà đi sau, tay giữ cho nó khỏi ngã, miệng kêu « Trời ơi! Trời có mắt không ? ». Ðến chỗ Tạo ngồi, nàng đẩy tay thằng bé vào tay Tạo, nói vội « Nhờ anh giữ giùm, tôi đi báo cho cha tôi hay ! » rồi quay ngoắt vào bếp. Khi đi ra, nàng choàng áo mưa bằng nhựa màu tím ngắt lên mình, vừa khóc vừa mở cửa. Mưa lúc đó nặng hạt hơn, đập xuống mặt đường những chiếc bong bóng vỡ lạch tạch.

Tạo mở chiếc radio cầm tay. Giọng rè rè của người xướng ngôn vang lên «... gió cấp bẩy tiếp tục thổi về hướng Tây Bắc, từ Khách Hòa cho tới Ðồng Hới. Thiệt hại đáng kể ở những tỉnh ven biển, nhất là với vùng Quảng Nam - Ðà Nẵng. Viện khí tượng cho biết dự đoán cuối cùng : miền Trung, mưa tiếp tục cả ngày mai nhưng gió hạ xuống cấp ba, giữ vận tốc 70 cây số giờ. Từ Phú Yên đến Quảng Ngãi, tình trạng lũ lụt mỗi lúc một trầm trọng... Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh đã quyết định chi viện cho...». Tạo bực tức, tắt radio, mồm lẩm bẩm «... cây rừng chặt như thế, dưới này chết chìm là phải ! ». Với lấy chiếc chăn, Tạo đắp lên người thằng Vĩnh Anh, nay nằm trên hai chiếc ghế kê lại, ngủ mê man.

Bà nội từ trong bếp đi ra phòng ăn, tay xách ấm nước trà. Ðặt trước mặt Tạo, bà mếu máo nói :« Uống, uống chút nước trà cho ấm bụng đi chú ! » Tạo rót nước. Bà nội kéo ghế ngồi. Bà cất lời «... chú nẫy giờ thấy đó, tui cực quá đi chú à ! ». Tạo im lặng, nghe tiếng mũi khụt khịt «... chú biết, cứ nhìn thằng nhỏ này - Bà nội chỉ tay Vĩnh Anh - thì biết đấy. Tui có được thằng Lưu là con trai độc nhứt, mà đẻ ra nối giòng nối giống như vầy, răng mà ưng cho đặng ? Mẹ nó xưa ở trên rừng, nhiễm chất độc da cam rồi... cho nên di truyền mới sanh ra nó. Thiệt là dị dạng. Chú à ! Bất hiếu hữu tam, vô hậu vi đại. Làm chi thì cũng đúng lời ông bà nói, mong có đứa cháu nối giõi tông đường cho chồng tui... Ổng chết rồi, bị bom năm bảy lăm...». Mũi khụt khịt, Bà nội ngưng nói, uống một ngụm nước. «... May mà ổng lo cho thằng Lưu, nó công tác thông tin văn hóa, không phải ra chiến trường. Vậy là cha chết, con còn. Thằng Lưu an toàn, về đưa tui bức thư của ổng. Ổng biểu có người bạn thân, cha con Tuyết Anh đó, sau này có chi thì cứ nghe lời ổng... Mấy năm sau, cha con Tuyết Anh tới thăm tui, nói: «... Chị Năm à, ngày anh Năm hy sinh, tôi có hứa với ảnh là lo cho cháu và chị. Tôi thấy không có gì bằng hai gia đình ta kết thông gia với nhau. Cháu Lưu tới tuổi lấy vợ, còn Tuyết Anh nhà tôi đến tuổi lấy chồng rồi ...». Tui ưng. Con nhỏ năm đó hai mươi, mới tốt nghiệp kỹ thuật canh nông. Nhưng...». Bà nội bật khóc thút thít, nghẹn ngào « ... nhưng ông Trời ông ấy ác ! Con nhỏ xẩy thai hai lần. Lần thứ ba thì - đó, cháu nội tui đó... ». Ngoài trời, sấm động như tiếng bom nổ trong tiếng gió ù ù và tiếng mưa lộp độp. Tạo quay xuống nhìn thằng Vĩnh Anh. Nó đang trễ miệng cười méo mó trong một giấc mơ. Ngước lên, Tạo nhìn bà nội. Bà thở dài : « ... con nhỏ mới về sắp đập bầu, sống dưới miệt quê nên tui kêu thằng Lưu đưa nó về đây đợi ngày sanh đẻ... Nào ngờ, mẹ thằng quỉ làm dữ quá đa ! Chú thấy không, nó chửi mẹ con tui, rồi rầm rầm bỏ đi... » Nhìn Tạo, bà thở than «... trai anh hùng năm thê bảy thiếp, có sao ? Nó mất dạy, chửi mẹ chồng như vậy, chú thấy có được không ? Còn tui, tui chỉ biết Trời biết Phật, có ngọn đèn - tay bà chỉ - chứng cho, tui làm là làm cho con cho cháu... ».

Tạo đứng dậy, ra đứng cửa, chẳng nói một câu. Bà nội không thấy Tạo nói gì, thất vọng ôm bình trà lẹt quẹt vào bếp. Chớp bỗng ngang dọc xé bầu trời thành từng mảnh. Tạo quay vào ngẫm nghĩ, moi óc tìm xem cái anh Lưu - cán bộ công tác ở ty Thông tin Văn hóa thuộc Thành ủy - anh hùng ở khía cạnh nào để mà năm thê bẩy thiếp.

Mưa nhẹ hột, nhưng gió vẫn ù ù từng cơn. Về khuya, thỉnh thoảng mới có tiếng bánh xe lăn trên con lộ ướt nhèm. Nước trong những lỗ hố lõm chõm trên mặt đường rào rào bắn tung tóe, gây cảm giác lơ lửng bấp bênh của kẻ ngồi thuyền qua sông. Tuyết Anh đã về được một chặp nhưng không vào nhà. Nàng ngồi bệt xuống chân tường nơi hàng hiên, thẫn thờ nhìn vào khoảng tối mù trước mặt, thỉnh thoảng lại rấm rứt khóc. Tạo mở cửa. Dưới ánh sáng vàng vọt của ngọn đèn đường chếch vào, Tuyết Anh gục đầu, tay bụm mặt. Tạo lẳng lặng vào lấy chiếc áo blu-giông ra, tay chìa cho Tuyết Anh. Nàng nắm chiếc áo, ngơ ngẩn, nhưng không khoác lên vai. Trời vẫn một màu trắng đục như lòng trắng mắt người lòa xà xuống đe dọa. Tuyết Anh rên nho nhỏ « Tôi phải làm gì đây ? », rồi lại thút thít. Tạo hỏi « ... chị có gặp được bác không ? » Tuyết Anh không trả lời, lắc đầu quầy quậy. Ðột nhiên, Tuyết Anh rít lên « ... Tổ cha mi. Mi tàn hại đời ta. Mi rải thuốc khai quang vào rừng, làm cho con ta mắc di tính nhiễm độc da cam mà tật nguyền...» . Tuyết Anh lại im lặng, hai vai rung lên bần bật, miệng kìm tiếng nấc.

Tạo nhắm mắt. Hình ảnh cô bé láng giềng năm xưa bỗng chốc chập chờ đâu đó. Thuở ấy, nàng chắc chỉ mười lăm mười sáu. Bức thư tỏ tình lần đầu trong đời Tạo viết là cho nàng, nhưng chừng tuần sau đó đột nhiên nàng biến mất hệt như chuyện Liêu Trai. Tiếng Tuyết Anh chợt cất lên : « ... còn anh, nếu có ở rừng anh cũng phải lo thân anh đó ». Tạo đáp « Tui không ở rừng. Thời đó tui là lính ngụy, đóng ngay ở Ðà Nẵng này... ». Tuyết Anh im lặng. Lát sau, nàng thở dài «... xưa tui phải bỏ thành phô vô rừng. Ðời đưa đẩy đến chuyện chồng con. Ðẻ ra cháu, ban đầu tôi kinh hoàng, suốt ba tháng liền không nhắm mắt ngủ nổi. Sau, quen đi. Rồi thương nó. Nó tội tình chi, nay sống tật nguyền là thua sút hết người ta. Còn đợi bồi thường - nàng cười nhạt - nếu có thì rồi cũng chia năm xẻ bảy, được bao nhiêu mà lo đủ cho được cả một cuộc đời dị tật... » Bỗng giọng đanh lại, nàng nghiến răng : « ... nhưng tối nay, thì thật là Trời không mắt ! Ðã vậy, mẹ con ảnh nay bảo tôi ra ngoài mà ở, ảnh đã có vợ mới rồi, và sắp có con... ». Tuyết Anh ngưng nói, thở hổn hển. Lấy lại bình tĩnh, nàng tiếp : « ... nhà này, cha tôi cho tôi. Xây lên làm khách sạn mini, ảnh bắt tôi ký kết chi đó, bây giờ ảnh nói nhà tên ảnh ấy rồi, tôi chỉ có hộ khẩu. Bà già la, nếu không đi, bà đuổi. Bà sẽ gọi công an tống cổ mẹ con tôi ra... ». Tạo nhẹ nhàng an ủi « ... Chị về nói với bác, thu xếp được mà ! ». Tuyết Anh nhìn Tạo, khe khẽ lắc đầu « ... Ba tôi về hưu bốn năm nay rồi. Từ hồi đó, ổng không được bình thường... ». Không để Tạo ngắt lời, Tuyết Anh tiếp « ... nói thiệt, chuyện vợ chồng với anh Lưu từ ngày đẻ cháu là không còn gì ! Tôi cũng đâu còn ở cái tuổi yêu thương lãng mạn chi. Nhưng ra khỏi đây, mẹ con tôi ở đâu, lấy chi mà sống ! Anh coi, ở thì là ở địa ngục... » Tuyết Anh lại bật khóc. Nàng khóc mỗi lúc một lớn. Tạo nói «... thôi chị, bình tĩnh... ». Tiếng nói tựa dầu bắt vào lửa. Nó lan ra. Lửa bùng lên. « Trời ơi ! Trời không có mắt ». Tuyết Anh gào lên trong tiếng gió mưa. Nàng đứng phắt dậy, lao đầu vào bức tường gạch. Tạo la hoảng «... chị, đừng ... » Tuyết Anh ngã bệt xuống, lại thoắt đứng dậy, lại lao đầu vào bức tường gạch, lại ngã xuống... Máu tươi ở đâu bắn lên, dăm giọt dính vào mép Tạo, vị mằn mặn. Tạo la hoảng, chồm lại ôm lấy Tuyết Anh. Trong nhà, nơi phòng ăn của khách sạn, thằng bé tỉnh dậy. Nó kêu « mẹ, mẹ ! ». Có tiếng chân lịch kịch trên lầu. Tiếng người xuống thang. Bà nội bước ra cửa. Rồi tiếng bà tru tréo « Thằng Lưu, ra coi con vợ mày đang ôm trai nè, con đĩ ngựa... ».

Người bê bết máu, Tạo bồng Tuyết Anh nay lả đi như một con sâu nước. Nét mặt nàng trong cơn đau nhắc nhở một điều chi đó Tạo chưa kịp nắm bắt đã vuột đi biến lẫn vào với mưa gió. Chàng nhìn lên bầu trời trắng đục, tự nhủ là nếu Trời có mắt, phải chăng đó là con mắt lòa trên kia đang cúi gầm xuống, nhưng chắc chắn chẳng phải đểõ nhìn thấy gì dưới thế gian này.

Sáng hôm sau, Tạo đang uống dở ly cà phê thì một người đàn ông trên dưới thất tuần bước vào. Ông ta đeo huân chương tùm lum trên ngực, tay cầm gậy, vai khoác ba-lô, miệng réo « ... Bớ con Tuyết Anh đâu ? ». Lưu trên lầu chạy xuống, kêu «... dạ, dạ... ». Ông quát lớn «... Tau nghe nói mày cưới vợ, tính đuổi con cháu tau khỏi nhà này, phải không ? ». Lưu lúng búng «... dà, dà... ». Bà nội la «... anh Hai, anh Hai... không phải chỉ có vậy. Con Tuyết Anh nó mang trai về tận đây ôm ấp trước mắt tui !» Ông già dằn chiếc gậy xuống bàn « Nó mà vậy, rồi chị coi, chính tay tôi, tôi sẽ giết nó. Cái đời cương thường đảo lộn bẩn thỉu này, phải dẹp đi cho sạch. Nó đâu ? Bớ Tuyết Anh ! ». Thằng « quỉ » ở đâu ùa ra, kêu bí be « Ông ngoại, ông ngoại... » Ông ôm lấy nó, vẫn la lên « Bớ Tuyết Anh ! ». Bà nội nhìn Lưu, giục « Mi nói đi ! Tụi nó đánh ghen với nhau ! ». Lưu hoảng hốt, lại nói « Dà, dà... ». Bà nội chỉ Tạo, thét « ... thằng làm vỡ gia đình con tui là thằng này ! ». Ông già không nói không rằng, dang tay quật chiếc gậy vào đầu Tạo.

Tạo tránh được nhát gậy, than thầm « Quả ông già không bình thường ». Lẳng lặng lùi ra sau, Tạo nghe ông tiếp tục quát « Con Tuyết Anh đâu ? » Thằng bé níu tay ông kêu « Ông ngoại, ông ngoại ... », miệng nếu máo, « ... má vô nhà thương... ». Ông già sững người, hỏi Lưu « Sao ? Sao mà con Tuyết Anh phải vô nhà thương ? » Lưu lại xoa tay, miệng « ...dà, dà, không có chi hết... ». Ông già ngồi bệt xuống ghế, mắt trừng trừng nhìn Lưu, nhìn Tạo. Một lát sau, mắt ông dịu dần. Bình tĩnh trở lại, ông vẫy «... cho miếng nước ». Lưu mang ly nước tới. Thình lình, ông nắm lấy tay Lưu, giọng trầm trọng « ... con Tuyết Anh mà ngoại tình, tao sẽ mang nó về dậy. Nhưng hôm qua nó nhắn, kể là mi mang một con có bầu về rồi đuổi nó đi. Chuyện thực hư ra sao ? ». Bỗng có tiếng chân ngoài cửa, rồi Bà nội đi vào, theo sau là hai công an phường. Thì ra Bà nội lẩn đi lúc nào không ai hay. Mặt tái mét, bà nhìn ông Hai, rồi quay sang níu tay một anh công an, miệng nói « ... ông lại nổi cơn điên. Mấy chú lo giùm ».

Trưa hôm đó, công an vào nhà thương chở Tuyết Anh lên quận. Ðầu quấn băng, Tuyết Anh chỉ còn choáng váng. Vết vỡ phía trên ót cần bốn mũi khâu. Y sĩ bệnh viện sợ là sương sọ bị nứt, nhưng phải chiếu điện mới biết chính xác. Bước vào phòng điều tra, Tuyết Anh ngạc nhiện thấy Tạo cũng ngồi đó. Ông Hai trừng mắt hỏi liền «... thằng này là thằng nào với mày... », tay trỏ vào Tạo. Ba mặt một lời nên vu tội không dễ. Lưu không biết nói gì hơn là «... dà, dà... ». Bà nội kêu «... Tui thấy anh này ôm dâu tui trong lòng». Công an hỏi «... thế lúc đó, chị đây có bể đầu máu me tùm lum không ? » Bà nội đáp «... tối quá, không thấy ! ». Công an phạt bà tám trăm ngàn về tội cáo gian, nhìn nhau nháy mắt. Về phần Tạo, sau khi xuất trình chứng minh nhân dân, công an buộc tội vi cảnh, đi công tác mà không có giấy công tác, rồi lên thành phố mà không ra báo cho công an hay. Tạo than «... mưa bão vậy, đồng chí thông cảm. » Công an phạt bốn trăm ngàn. Tạo đề nghị điện về cơ quan, phân xưởng cá Cửa Ðại. Công an thấy rắc rối, đòi khách sạn mini nộp phạt. Lưu lại xoa tay «... dà, dà ».

Nhưng vấn đề phức tạp ở chỗ khác. Không biết từ bao lâu nay, Bà nội đã khai cô vợ bé mang bầu của Lưu là cháu, và Lưu xin cho cô ta nhập hộ khẩu đàng hoàng. Công an nói « Không có cớ gì đuổi người có hộ khẩu khỏi địa chỉ hộ khẩu ! ». Ông Hai kêu «... mấy chú không thấy là tụi nó gạt con gạt cháu tôi. Xã hội chủ nghĩa gì mà cho phép vợ lớn vợ bé vậy ». Công an thưa «... bác Hai, bác xưa là cán bộ. Bác biết là tụi con phải theo luật mà làm. Bây giờ, nhà nước là nhà nước pháp trị...». Ông Hai cắt ngang «... Pháp trị cái khỉ mốc. Bay làm như tau mù. Thế cái nhà đó tên là tên con tau. Hỏi coi nó có xin hộ khẩu cho ai không ? ». Công an lại nhỏ nhẹ « Bác Hai à, giấy của sở nhà đất có lưu đây. Hồi ba năm trước, khi đăng ký xây khách sạn mini là tên anh Lưu. Rồi chị Tuyết Anh ký giấy để ảnh có quyền sang nhượng, quản lý. Ðây bác coi... ». Ông Hai cầm tờ giấy đóng đầy dấu, nhìn Tuyết Anh, rồi trả lại. Ông thở dài «... vậy là chúng nó cướp căn hộ rồi, phải không ? ». Ông nhìn Lưu. Luống cuống, Lưu xoa tay, miệng lại «... dà, dà ». Thình lình, ông nhổ vào mặt Lưu, miệng quát «... Tao vì cha mày mà lôi mày về làm rể, nào ngờ... Mày là một thằng hèn ! ». Nước mắt trào ra, ông tức tửi « Anh Năm ơi, anh hy sinh cho cách mạng, nhưng thành công rồi thì đẻ ra rặt một bọn ăn cướp ăn cắp... Anh coi thằng con anh nè ! ». Mấy anh công an nghe, thấy nhột, kêu «... Bác Hai, bác về đi. Kêu khóc nơi nào chứ đây là trụ sở cơ quan, không được... ». Ông vùng lên, tay khua gậy, gầm gừ «... Bây giờ bay đuổi tao hỉ ? ». Hai công an lực lưỡng đến cạnh ông Hai, xách ông lên như một con gà ốm, lẳng lặng mang vứt ra ngoài đường lộ. Ông vùng vẫy, những tấm huân chương cài trên ngực áo rơi xuống đất, nào là Huân Chương Kháng Chiến, Huân Chương Ðộc Lập...Chúng trơ trẽn nằm ngay trên lối đi, nhưng không một ai buồn nhặt.

Gió lặng dần và trời đã thôi mưa. Cơn bão giờ thản nhiên đi ra biển. Ðài lại báo «... thiệt hại rất nặng nề ở vùng duyên hải. Quốc lộ một không xử dụng được từ Tuy Hòa ra Quảng Ngãi. Ðường xe lửa Thống nhất vùng Quảng Nam - Ðà Nẵng hoàn toàn bị hư hỏng... Khoảng năm ngàn gia đình không nơi ăn chốn ở... Thiệt hại nhân mạng tính đến nay là 112 người, và số mất tích lên đến 360 người... Hội Ðồng Bộ Trưởng ra chỉ thị xúc tiến... ». Tắt đài, Tạo nghe lao xao, nhìn ra ngoài. Lại tiếng khóc. Tiếng cười ằng ặc. Tiếng kêu « Thôi ba, ba về đi ! ». Tạo bước ra hàng hiên. Ông Hai tay gậy, tay cầm miếng giẻ rách, vung lên. Tuyết Anh lại kêu «... thôi ba, ba về đi ! ». Ông trợn mắt «... về đâu ? », rồi ông phất mớ giẻ, reo « Dưới lá cờ bách chiến bách thắng... ». Tuyết Anh lại kêu « Thôi mà ba, ba về đi ! ». Ông quay nhìn Tạo, miệng lại hỏi « Về đâu ? ». Tuyết Anh kêu « Về nhà ! ». Ông nhảy quẫng lên, cất tiếng hát ồm ồm «... Nhà ta ta cứ xây, ruộng ta ta cứ cầy, đợi ngày... Diệt xong quân cướp kia, ngày mai ta ấm no, cùng nhau ta hát vang... tự do ». Một đám con nít bu lại quanh ông, chỉ chỉ trỏ trỏ, cười nói rôm lên. Ông giơ gậy, nhìn chúng, thụp người xuống, hô « Các đồng chí, xung phong... », rồi quay lại ra lệnh « Hát lên, nào... nước nhà còn chờ, trận cuối là trận này. Tiến về đồng bằng, giải phóng thành đô... ».

Một chiếc xe jeep trờ tới, rồi bốn anh công an nhảy xuống. Một anh la « ... thôi dẹp, dẹp ». Ông Hai giơ gậy lên, quát « Các đồng chí, vì nhân dân, tiến lên... ». Anh công an khác lầu bầu « Ông nội ơi, tiến đi đâu ? ». Ông Hai lại hát « Ðoàn ta là giải phóng quân, là con em của nhân dân... ». Tuyết Anh thét lên « Ba ơi, thôi ba ơi ! » rồi chạy ra ôm ông. Một anh công an chặn Tuyết Anh lại, ba anh kia bế bổng ông lên xe jeep. Ông quay nhìn đám con nít, hô « Vì cách mạng, vì nhân dân, các đồng chí... Tiến ! ». Chiếc xe rồ máy. Con nít vỗ tay reo hò. Ông Hai tiếp tục hát. Lần này ông hát quốc ca « ... Dắt giống nòi... qua nơi lầm than ». Bọn con nít hát theo. Công an nạt « Im, im. Giải tán... ». Chiếc xe vù đi như trốn chạy, để lại một vệt khói đặc mùi xăng khó thở.

Khi Tạo ra đỡ, Tuyết Anh gần xỉu, nước mắt chan hòa. Thằng Vĩnh Anh lúc lắc cái đầu méo mó lết ra hiên. Nó cười ngây ngô, trọ trẹ hát theo « ... cờ tô máu chiến thắng say hồn nước... » rồi ngưng lại, lấy cánh tay tật nguyền khều khều mẹ nó, mồm hỏi « ... ông ngoại đi đâu, mẹ ? ».

Châm lửa đốt thuốc, Tạo thỉnh thoảng rít vào, đốm thuốc chốc chốc lại đỏ lòe sáng lên. Vào lúc đêm xuống, gió lại lên, vi vu đùa giỡn. Tuyết Anh ngồi dựa tường nơi hàng hiên, vòng băng trắng buộc vết thương nơi ót trông như chiếc khăn tang có thấm chút máu khô đỏ sạm. Không nhìn Tạo, Tuyết Anh than một mình « Trời ơi, Trời có mắt không ? », tiếng than lẫn vào tiếng dế kêu từ bờ cỏ vẳng lại. Tạo quay nhìn Tuyết Anh. Nàng bỗng nghẹn ngào « ...mai anh về cửa Ðại hỉ ? ». Gật đầu, Tạo lại lẳng lặng châm thuốc. Thằng bé trong nhà lết ra. Nó lấy cánh tay tật nguyền khều khều Tạo, trọ trẹ « chú, chú...». Tuyết Anh thở dài « ... Tôi lên công an quận, hỏi họ đưa ông già tôi đi đâu ? Họ cười, nói mấy ông " truyền thống kháng chiến " như ổng có tiêu chuẩn cao, được đi an dưỡng... ». Tuyết Anh cười nhạt « ... đi học tập cải tạo còn đỡ, chớ đi an dưỡng là đi vào nhà thương điên... Rồi tôi cũng vậy, tâm thần mà... Lần này nhà thương ghi bệnh lý tôi là tâm thần... ».

Tạo bỗng chùng lòng lại xót xa. Tuyết Anh nói như phân bua « Khi đập đầu vào tường, tôi không hiểu mình muốn chi, nhưng biết giá mà đau đớn thân xác thì may ra tôi giải tỏa được nỗi cấu xé tinh thần. Tôi thề với anh rằng là chỉ có thế, tâm thần chi đâu ... ». Quay lại nhìn vào mắt Tuyết Anh, Tạo nói, giọng nhẹ nhàng « ... chị còn cháu, đừng nghĩ đến sự tự hủy hoại... ». Bất ngờ, Lưu ở trong nhà xô ra, lẳng lặng nhảy lên Honda phóng đi. Lát sau, hắn chở một người đàn bà tuổi trung niên về. Trên lầu, có tiếng la đau đớn. Tiếng thở hổn hển. Rồi tiếng oe oe của đứa bé vừa chào đời. Ðêm đó nó khóc một chặp rồi im bặt.

Tờ mờ sáng hôm sau, Tạo xách túi tay tìm xe về Cửa Ðại. Lưu từ trên lầu xuống tính tiền, mặt ngượng ngùng, mắt không dám nhìn thẳng, nói câu nào là đệm ngay vào «... dà, dà », miệng cười nhạt thếch. Không thấy Tuyết Anh và thằng bé, Tạo ngần ngừ, rồi bước ra khỏi khách sạn. Không khí ẩm lạnh nhưng thơ thới. Thiên nhiên bỗng xanh trẻ, cây cối bừng bừng đâm chồi tựa như thách thức cơn bão vừa qua. Ðường phố còn vắng lặng, thỉnh thoảng mới có người đạp xe đạp đi ngang. Tạo vẫy xe ôm. Ðến bến xe, chàng mua vé. Ðường ra tỉnh ly Hội An vẫn còn ngập đến đầu gối. Sợ đường lở, xe hàng chưa chạy. Tạo đành lên xe lôi. Thôi, cứ về. Ði được đến đâu hay đến đó.

Lúc mặt trời lên xế đầu, xe lôi chở Tạo đến chân chùa Non Nước. Anh lái xe nói « Vô nữa, nước ngập máy chết. Từ đây, phải chống thuyền hay đi bộ ». Tạo nhìn ra trước mặt. Trong làn nước ngập, nhà cửa cây cối mọc chồi trên mặt sông. Dân địa phương chống thuyền, chở đồ đạc mùng mền, mặt mũi nhớn nhác nhìn trời nhìn nước. Tạo vẫy. Người ra lắc đầu. Tạo cởi quần dài cuộn lại, tháo giầy, rồi để tất cả vào túi tay. Buộc túi lên vai, Tạo đi chân đất về phía hai hàng cây, cây còn, cây đổ nhưng đủ làm mốc cho con lộ ngập đến nửa thước nước. Lên hết dốc, Tạo sửng sốt. Tuyết Anh và thằng bé đứng đó, như đã chờ chàng từ lâu.

Chưa biết nói gì, Tạo nghe Tuyết Anh hỏi «... Bây giờ anh mới tới ? ». Câu hỏi thừa thãi, hỏi khi người ta không biết nói gì với nhau. Tạo gật đầu, nhướng mắt « Chị đi mô mà ra đây ? ». Tuyết Anh cười, giọng cười ngượng nghịu. Lúc đó, Tạo mới thực sự nhìn thấy Tuyết Anh. Chiếc băng trắng cuốn quanh đầu đã cởi ra, tóc Tuyết Anh dài tới ngang vai đang bay tung lên trong gió sớm. Nàng mặc một chiếc áo sơ mi màu ngà óng ánh vân, tay cầm nón trắng, hai mắt mở to, xanh biếc, ướt át dưới viền mi cong dài. Ðôi môi nàng cong lên tinh nghịch, nàng tiếp tục cười, hàm răng trắng lộ ra đều đặn như đắp bằng hạt trai. Nàng hỏi « Anh có biết đêm qua chuyện gì xảy ra không ? ». Tạo lắc đầu. Tuyết Anh tiếp « ... thằng nhỏ hôm qua đẻ ra, nó cũng hệt như Vĩnh Anh... », giọng nàng bỗng buồn đi, than vãn «... cũng tật nguyền, chắc tại chất độc da cam! ». Tạo sững sờ. Trong đầu chàng, tiếng kêu « Trời ơi, Trời có mắt không ? » văng vẳng ở đâu đưa lại, tuyệt vọng đến mức độ xô ngã cả thế giới này vào một vực thẳm không ai dò ra được đáy. Tuyết Anh vuốt tóc thằng Vĩnh Anh, giọng nhỏ như đôi cánh phập phồng của con chuồn kim đập trên rặng cây : « ... Bà nội nó đã bóp cho nó tắt thở... Ðêm qua, hai mẹ con mang xác đứa hài nhi đi ra sông Hàn... ».

Tạo bỗng ứa nước mắt. Chàng ngồi sụp xuống, nhìn ra mặt đất mênh mông nước, trí tuệ tê cóng, nhưng cảm giác ngậm ngùi tràn ngập như mùa lũ ùa xuống từ những cánh rừng trên kia đã trụi cây. Tạo ôm mặt, tai lơ mơ nghe Tuyết Anh gọi tên mình. Khi mở mắt ra, Tạo thấy Tuyết Anh ngồi nhìn mình, vẻ mặt lo lắng. Nắng lên gần đỉnh đầu, hắt cơn nóng xuống cái mặt đất nồng ẩm đang nung nấu trần gian. Quệt mồ hôi, Tạo cố mỉm cười. Chàng nhẹ nhàng «... Thôi, tui phải đi đây ! » rồi đứng lên. Tuyết Anh ngước nhìn Tạo, giọng dịu dàng « Anh còn bỏ quên cái này ! ».

Thò tay vào túi, Tuyết Anh lôi ra, đưa cho Tạo bức thư viết dở. « Anh bỏ trên bàn, rồi quên... », Tuyết Anh nói nhỏ. Tạo lại mỉm cười. Bất chợt Tuyết Anh giật lại bức thư, cao giọng « ... tôi không hiểu anh. Tôi biết, chẳng có cô giáo Minh nào. Chẳng có ai ra chợ sông Hàn với anh để mua sắm gì... Anh ở Ðà Nẵng ba bữa, có người yêu thì hẳn anh không tìm, người yêu anh cũng đi tìm anh. Ðằng này... không có ai, không có gì... » Tuyết Anh nói tiếp, giọng rành rọt «... và anh nói dối mạ anh, rằng anh sắp lấy vợ, để bà đừng thúc anh đi đoàn tụ gia đình. Cái đó, thật Tuyết Anh - nàng xưng tên - không thể hiểu nổi. Ai cũng mong đi. Nhưng anh, mẹ già anh đợi, anh chị em anh mong, anh chỉ thân một mình ở đây thì anh lại không chịu đi... Anh ở lại đây làm gì ? Anh có điên không ? ». Tuyết Anh trở giọng, nói một hơi : « Anh đi đi. Ði cho xong. Anh nói một câu anh đi Mỹ, Tuyết Anh sẽ từ biệt anh ngay, về Ðà Nẵng rồi sau muốn sao cũng được ». Tuyết Anh lại chìa vào tay Tạo một bọc mù-xoa, giục Tạo mở ra. Ðó là bức thư tỏ tình của một chàng thiếu niên cách đây gần hai mươi năm. Tạo ngẩn ngơ nhìn những giòng chữ mình nhẩy múa lượn lờ, tai văng vẳng lời Tuyết Anh «...Anh đi đi. Nhưng nếu anh ở lại, thì khác... thì khác hẳn. Thằng nhỏ đêm qua nhiễm độc là vì cha nó, chứ Tuyết Anh này có sao đâu. Vì thế sẽ theo anh. Anh có đánh đập, cũng theo. Anh có giết chết, cũng theo. Theo vô điều kiện. Tuyết Anh xin đóng vai cô giáo Minh, suốt đời theo anh, đẻ cho anh những đứa con lành lặn... ». Và không chịu nổi sức căng của những câu nói hình như vượt hẳn sự ý thức bình thường, Tuyết Anh nấc lên, rồi òa khóc. Như người bị trúng gió, Tạo sững người ra như phỗng đá. Chàng ngẫm nghĩ một lúc, miệng buồn bã thốt «... chuyện xưa rồi, Tuyết Anh ơi ! » Nói xong, chàng lẳng lặng xuống dốc, chân lội bì bõm giữa hai rặng cây đâm chòi trên mặt nước lũ.

Tạo vòng theo mé sau phân xưởng đi thẳng ra bãi Cửa Ðại. Dọc bờ cát, những cây dừa đổ nằm ngả nghiêng, đầu vắt lên nhau, rễ đâm râu ria chòi lên mặt đất. Bãi biển im ắng người. Chỉ có tiếng sóng rạt rào, và thỉnh thoảng tiếng gió hú. Cát trắng óng ánh sáng dưới chân, chạy dài hình vòng cung, mất hút cuối bãi. Ở nơi xưa là hàng quán, nay chơ vơ vài cái mái chưa bị bay bốc lên trời trong cơn bão, thấp thoáng dăm bóng người.

Khi Tạo đến gần, ba đứa con gái con anh chị Sáu mặc áo sô trắng, đầu chít khăn tang, đang quì trước một chiếc bàn gỗ kê tạm, mặt hướng ra phía biển. Trên bàn, ba nén hương cắm trong bát gạo tỏa những sợi khói mỏng đang bay lên rồi loãng ra vô sắc trong không trung. Một nắm cơm trắng, quả trứng luộc đã bóc vỏ, và chiếc dây chuyền chị Sáu xưa hay đeo nằm chơ vơ, lạnh lẽo. Anh Sáu ngồi, lưng quay lại phía Tạo, khấn vái rầm rì, thỉnh thoảng lại hắng giọng. Gần anh là chiếc thuyền thúng, chiếc thuyền chắc đã quay cuồng để mặc sóng biển hớp lấy chị Sáu. Chị chìm. Nhưng chiếc thuyền thì không, nó tiếp tục quay, quay mãi, quay như con cù, cho tới khi cặp vào bãi.

Tạo lẳng lặng ngồi sau anh Sáu. Anh quay lại, mắt sưng vù, mọng đỏ. Ba đứa con gái cũng quay lại, im lặng. Một đàn hải âu bay ngang, cánh trắng lấp lánh trong bóng tà dương, không kêu, không gọi. Chỉ có biển rì rào một mình, ngu xuẩn thả những con sóng trắng vào bờ, rồi lại kéo nước rút ra như nghịch ngợm. Nhìn anh Sáu và ba đứa con đang quì trước biển, Tạo mường tượng ra chị Sáu. Suốt một đời chị khổ cực, tiếc bầy cá chết nổi trên biển đến độ lên thuyền thúng đi vớt, bất kể cấp gió và những lời đe dọa cảnh giác phát ra từ chiếc radio để bàn. Nay chị ở đâu ? Có ai vớt được xác chị không ? Sấp nhỏ này, khi anh Sáu đi làm trên thành phố, ai sẽ coi sóc tụi nó, hở chị Sáu ? Còn ông Trời, nghĩ sao mà ông hành hạ đám người khốn khổ dưới này hở ông ? Nỗi bất lực ấn Tạo xuống mặt cát. Chàng thụp người, ngồi xuống, khẽ khấn «... Nè, chị Sáu, ở đâu đi đâu, tránh đầu ngọn sóng kiếp sau ... ».

Không ai để ý đến mẹ con Tuyết Anh đang từ sau lết trên mặt cát trắng như loài bò sát. Mặt nhợt nhạt, tóc bết mồ hôi, miệng Tuyết Anh nhếch một nụ cười. Thằng Vĩnh Anh bò về phía Tạo, miệng kêu « ... chú, chú », toét miệng nhe hàm răng mọc lỏng chỏng. Tuyết Anh lấy tay vén lại tóc. Nàng cũng cười, cười thật tươi. Từ lâu lắm nàng không cười được như vậy. Tạo nhắm mắt lại. Ðúng lúc nhắm mắt, Tạo thấy màu đen của vũ trụ bỗng đổi thành muôn sắc muôn màu, và chàng ngửi thấy một mùi hương ở đâu bay về với gió biển. Cái quá khứ kia, với tình yêu đầu, bỗng trở thành hiện thực như một phép mầu. Sóng biển vẫn rì rào, rồi từng chập đánh sầm vào nhau, sau nước lại ào ạt rút ra bỏ trên bãi cát những con dã tràng lăng quăng chạy như từ đời đời kiếp kiếp. Và con người thì khác chi những con dã tràng kia ? Chúng có hỏi Trời có mắt không hả Trời ? Câu hỏi, đúng hơn là một lời than, không cần phải trả lời. Thằng bé đã lết đến cạnh Tạo. Nó lại lấy cánh tay tật nguyền khều khều, miệng vẫn kêu «... chú, chú ».

Tiếp tục nhắm mắt, hình như Tạo đã quay lại ôm nó và xiết vào lòng mình.

Nam Dao

25-06-99

15-05-01