Áo đời Phùng Quán

 

Mấy hôm nay, người ta tổ trức tang lễ quốc gia cho Aimé Césaire, nhà thơ xuất thân từ thuộc địa Martinique của Pháp, một mảnh đời thanh niên của tôi. Có thể có ngày người ta sẽ rinh hài cốt của chàng vào Panthéon, điện đài lưu lại nhục thể của một số vĩ nhân Pháp. Ông rất xứng đáng.

Đám tang Phùng Quán đơn sơ, thấm thía, "huy hoàng" hơn.

Suốt một đời, chàng gánh vác sự đày đoạ, khủng bố tàn nhẫn nhất đối với người cầm bút : bị thắt họng, không được quyền biến tâm tư, suy nghĩ của ḿnh thành lời với chính người ḿnh.

Đời nhược tiểu chẳng đủ sức mang lời chàng vào nhân gian rộng răi. Đời nghèo túng chẳng có ǵ để tặng nhau trong phút biệt ly. Vài bông hoa, đôi hàng lệ. Thế thôi. Chỉ một chút t́nh. T́nh bạn. T́nh văn.

Chàng khoác áo đời vải thô chằng chịt chữ kư của bạn, ung dung lững thững trở về cơi vô ngôn. Chưa ai được bước vào cơi chết một cách thanh thản, sang trọng, nhân t́nh đến thế.

Thế mới thấy, quyền lực và danh vọng nhất thời mà làm chi, khi lúc chia ly đành phải rũ áo gấm ra đi trong sự im lặng khinh khỉnh của người đời.

Bị sống và được chết như Phùng Quán, thật đáng kiếp một đời hành-văn.

2008-04-22

Phan Huy Đường