Cá tính và văn hoá

Ta vốn ít quan hệ với đàn bà.

Lư do dễ hiểu. Ta vốn e thẹn. Ta rất ít quan hệ xă hội. Nhưng ta chưa hề muốn sống bên lề hay ngoài xă hội, ngoài nhân giới. Khi cần thiết, ta xă giao. Đă xă giao đương nhiên có quan hệ với đàn bà trong xă hội. Trong quan hệ ấy, ta chưa hề "xă giao" :

1/ Ta chưa hề có nhu cầu quyến rũ ai. Những thái độ, cử chỉ, lời nói, phong cách, e tutti quanti, có thể quyến rũ đàn bà, dù ta biết tới, ta chưa hề dùng để chinh phục một ai. Đùa cợt tán tỉnh theo kiểu PhuLăngXa hay Ziao Chỉ, b́nh dân hay trí thức, cho zui zui, th́ có. Nhưng để thu hút sự chú ư của ai ai th́ chưa bao giờ.

2/ Ngược lại, những thái độ, cử chỉ, lời nói, phong cách, e tutti quanti, có thể quyến rũ đàn ông, chưa hề khiến ta động ḷng. Không phải v́ ta vô cảm. Người đàn bà đẹp, hấp dẫn, ta cảm được, khao khát được. Nhưng hành vi của người ấy để thu hút sự chú ư của người khác, ta lănh đạm : ta nh́n thấy. Bạn nữ ở đời ta thường là những người đà bà hồn nhiên, chí ít có lúc thật với ta, trong lĩnh vực này hay lĩnh vực khác, dù vô thức.

Ta từng tin : đó là cá tính của con người, một thứ bẩm sinh do tạo hoá, các triết gia đă tán nát nước. Chán ngắt ! Niềm tin ấy có căn cứ : trong đời người không ai giống ai. Ở cả ba kích thước cấu tạo từng người : vật-thể, sinh-thể, văn-hoá, trong nghĩa biện-chứng.

Hôm nay, ta nghi ngờ niềm tin trên. Có thể con người, kể cả ta, không có cá tính !

Ta đang đọc một truyện chưởng Tàu, hè hè. Đầy quan hệ nam-nữ với những thái độ, cử chỉ, lời nói, phong cách, như trên. Ta đột nhớ tiểu thuyết của Alexandre Dumas. Thuở ấy, ta chưa hề có quan hệ hay nhu cầu quan hệ với nữ giới. Nhưng ta đă say mê tiếp cận những quan hệ nam-nữ trong tiểu thuyết của Dumas. Sau này, trong tác phẩm của nhiều tác giả khác, Tây, Đông. Cuối cùng, qua nghiệm sinh của ta.

Những kiến thức kia, những nghiệm sinh nọ, lúc đầu mơ hồ, qua năm tháng ở đời, cuối cùng khiến ta ư thức : có thực nhưng không thật.

Có thực : người đời, từ lâu, bất kể nội tâm riêng, chân t́nh sống, yêu, hận thù, ứng xử với nhau như vậy. Và đau khổ đến chết. Một h́nh thái t́nh người quư báu, dù bệnh hoạn, không thể coi thường.

Không thật : cái ta gọi là nội tâm không thể h́nh thành ngoài môi trường văn hoá đă nhào nặn ra ta, với ngôn ngữ, tập quán và những cách ứng xử của nó.

Có thể cá tính của ta chỉ là cách ta phủ định chính ḿnh, mở đường cho khả năng hiện thực một điều ǵ ta không biết.

Hoặc nó chỉ tái sinh mỗi khi ta ngừng suy nghĩ ? Chẳng thể nào : tất cả sẽ ch́m vào cơi vô ngôn, thế giới không người.

2014-04-27