Chi phối và tri phối

Bạn bảo ta :

Trong bài của ông về cụ Trần Văn Giàu trong số báo Tết, thấy có mấy chữ : để tri phối.

Không rõ ông cố ý dùng như vậy, theo một nghĩa đặc biệt, hay ông muốn nói : "chi phối".

Xin xem lại nếu thấy cần.

 

Cảm ơn bạn. Thú thực, về chữ nghĩa, ta phải viết "chi" phối. Đó là ý ta muốn viết về mặt lôgíc hình thức và, đã lý luận, đời nay, chẳng có kiểu lý luận nào khác khiến người khác hiểu mình. Nhưng con người đôi khi bị phần bất tri của mình "tri" phối và, qua đó, bị chi phối. Do đó, một cách "vô tri", có thể vì ta zốt tiếng Việt, ta đã viết "tri phối". Điều ấy không khớp với ngôn ngữ Việt. Nhưng, lạ thật, nó khớp với nội dung bài ta viết : Trần Văn Giàu đã muốn chi phối thời cuộc bằng lý trí của mình. Chàng đã tri phối thời cuộc ! Xuyên qua con người vốn có tri thức…

Đó là ước mơ không hão của nhiều trí thức Tây U và khắp thế giới trong thế kỷ 20.

Đó cũng là ước mơ chắc chẵn hão của chính ta, ở mức độ nhỏ nhoi của ta.

Thân

2011-02-03