Chính trị
Chính trị có một mặt cực đẹp : phải dựa vào hoài băo làm người của quần chúng mới có sức nắm chính quyền.
Chính trị có một mặt cực đểu : muốn giữ chính quyền phải phục vụ quyền lực đích thực quyết định đời sống hàng ngày của bàn dân, quyền lực kinh tế. Học thuyết mácxít đó.
Ở Pháp, Mitterrand là một minh họa tuyệt vời. Ông lên nắm chính quyền nhờ những ngọn sóng cuối cùng trong thế kỷ 20 của khao khát làm người tự do, b́nh đẳng, có nhân cách : lư tưởng xă hội chủ nghĩa của người Pháp h́nh thành trong thế kỷ 19. Nắm chính quyền rồi, ông đă thử cải tổ kinh tế và thất bại. Để tiếp tục nắm quyền, ông, và những người theo ông trong Đảng xă hội, đă làm tất cả những ǵ giai cấp tư bản đ̣i hỏi, kể cả những điều chính trị gia tư bản không dám làm v́ sợ mất phiếu ! Và được media tặng huân chương Homme d'État, Người có tầm vóc Nhà nuớc, đại khái : đặt ích lợi của Nhà nước, dân tộc, trên lợi ích của đảng phái.
Nhà nước ông coi trọng là Nhà nước tư bản. Nó là nền tảng cho phép ông giữ quyền lực. Thế thôi.
Có lẽ ít ai đă minh hoạ như ông ư này của Marx : hạ tầng kinh tế – xă hội quyết định thượng từng ư thức hệ. Có lẽ điều quư nhất của 14 năm cầm quyền của Mitterrand chỉ có thế thôi.
Có lẽ, sau này, khi người ta nh́n lại lịch sử PhuLăngXa trong thế kỷ 20, Pompidou, Giscard d'Estaing, Chirac, Sarkozy, e tutti quanti, chẳng là ǵ cả. Chỉ c̣n lại De Gaulle và Mitterrand. Và bản thân Mitterrand cũng chỉ có giá trị như người chống lại De Gaulle, chiến thắng và… bất lực.
Một lúc nào đó, chữ nghĩa có thể thay đổi thời cuộc.
Lâu dài, thời cuộc có thể chửi cha chữ nghĩa.
"Biện chứng duy vật" chỉ thế thôi.
Vậy, khi hạ bút, ta nên vừa quyết liệt, vừa đa nghi chính ḿnh, và sợ hăi !
Hè hè…
2011-06-22