Chu Hảo ở tôi

Chu Hảo, hơn tôi 5 tuổi, vốn là "đồng nghiệp", ngành tin học, nên đă gặp nhau mấy lần khi anh có dịp ghé Paris.

Lần đầu, ở quán Monge, cực zui : chỉ có Chu Hảo mới có thể bàn về "khái niệm" Dump một cách đậm đà nhục cảm như vậy : Đâm…

Khi anh "đổi nghề", chủ trương đăng ở Việt Nam, trong tiếng Việt, 500 tác phẩm tinh hoa của nhân loại, tôi không tin có thể làm được : t́m đâu ra đủ số dịch giả thích đáng, ai cho phép xuất bản ở Việt Nam, tiền đâu ra mà làm ?

Thế mà anh làm được. Nxb Tri Thức ra đời, lần lượt đăng một số tác phẩm trác tuyệt của nhân loại. Trong số dịch giả có không ít bạn tôi ! Có lẽ, như tôi, họ chưa hề nghĩ rằng có ngày họ sẽ công bố ở Việt Nam một tác phẩm lớn do họ dịch, đóng góp một tí ǵ cho tổ quốc !

Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ, hè hè, tôi phục Chu Hảo không chỉ có tâm c̣n có tài. Tài hành động.

Có lẽ Chu Hảo đă từng đưa lưng ăn đ̣n v́ tôi. Chuyện Thế này.

Quyển Tư Duy Tự Do (triết) của tôi không ngờ được nxb Đà Nẵng thời Nguyễn Đức Hùng (Đà Linh) công bố ở Việt Nam năm 2006. Sau tôi hỏi thăm mới biết : chính ông Nguyễn Khoa Điềm, lúc đó làm Trưởng ban  Ban Tư tưởng - Văn hoá Trung ương (1989-2007) [hiện nay, 2018, gọi là Ban Tuyên giáo Trung ương] cho phép. Ông ấy c̣n nói với Đà Linh : chính tôi cũng chưa hiểu hết, nhưng nên đăng.

Có thể quyển sách đă được đăng ở Việt Nam v́ ở phân 2, phần triết thuần tuư, tôi khẳng định :

– tôi thừa hưởng triết lư và các học thuyết của Marx, quư trọng chúng.

Điều này, ai cũng biết, tôi chưa hề phủ nhận, ngay cả khi tôi qua Mỹ 6 tháng, t́m gặp những nhà văn, học giả Ziao Chỉ "phía bên kia".

– Marx đă tạo ra nhân sinh quan mới cần thiết để hiểu thời đại này.

[Điều ấy cũng có nghĩa, đối với tôi : Marx đă tạo ra một thế giới quan mới trong những lĩnh vực kiến thức khác nhau, v́ thế giới quan luôn là thế giới quan của một con người. Thế thôi… Những kiểu cắt lẻ, sắp xếp kiến thức có thể tạm thời cần thiết, bổ ích, để t́m hiểu chi li một khia cạnh nào đó của hiện thực ở một thời điểm nào đó trong một bối cảnh lịch sử nào đó, chúng không thể mang lại kiến thức tổng hợp, kiến thức "khoa học" mà người đời khao khát. Thôi, stop, chuyện này, muốn bàn tới nới tới chốn, đ̣i hỏi nhiều năm tháng, giấy mực.]

Thế th́ một nước XăHộiChủNghĩa, một người cộng sản chân chính, cấm sao đành ? Hè hè.

Thực tế, hầu hết các quan nắm quyền lực trong thể chế XăHộiChủNghĩa Ziao Chỉ không cần hiểu, chỉ cần sai thôi. Như ở thời Đông Châu Liệt Quốc hay thời Tam Quốc ấy mà…Và trí thức chân chính đời nay, chính là bọn khó sai bảo nhất !

Trưởng thành ở PhuLăngXa, tôi nhiễm bệnh đó. Chính Marx c̣n nhiễm bệnh đó nặng hơn ai hết khi ông tuyên bố : tôi không mắcxít ! Riêng đối với tác phẩm này của tôi, tôi trân trọng thái độ của ông Nguyễn Khoa Điềm : ai đă từng cầm bút và mong có độc gia quan tâm t́m hiểu trước tác của ḿnh hiểu liền.

Cuối cùng, tác phẩm ấy xuất hiện ở Việt Nam. 6 tháng, bán cạn. Tôi mong thông tin ấy đúng, vậy thôi : Đảng và Nhà Nước không công khai tịch thu nhưng thừa sức mua rồi thủ tiêu kiểu này kiểu nọ, có khó ǵ ? Giấy phép cho xuất bản 700 bản !

Rồi bỗng nhiên nxb Tri Thức muốn tái bản quyển TDTD. Tôi mừng quá : tôi đă thấy nxb Tri Thức công bố những sách nào. Thật vinh dự cho tôi. Làm việc với "cô bé" phụ trách biên tập văn bản TDTD, tội sững sờ : trong giới "biên tập" viên ở Ziao Chỉ Quận tôi chưa hề gặp người có tŕnh độ của cô. Mới khoảng 25 tuổi mà rất chuyên nghiệp : biết tôn trọng tác giả, biết t́m hiểu ư của tác giả, nhưng cũng biết góp ư giúp tác giả thực hiện tốt hơn ư của ḿnh. Công việc biên tập xong nhanh chớp nhoáng. Tôi tưởng thế là xong. Tôi chưa hiểu biết ǵ cả về ngành xuât bản ở Ziao Chỉ Quận : tái bản một tác phẩm cũng phải xin phép, phải nộp luu chiểu. Nộp rồi, có khi không được phép tái bản. Cô biên tập viên cười cười bảo tôi : chờ chú Chu Hảo đi đàm phán về là xong. Chú Chu Hảo đă đi đàm phán và thế là xong : tác phẩm của tôi sẽ không bao giờ có mặt trong Tri Thức.

Một kỷ niệm đẹp. Trong quan hệ người với người, người với đồng…

Có thể TDTD sẽ không bao giờ được tái bản ở Việt Nam. V́ đủ thứ lư do, trong đó có lư do này, tôi chấp nhận trước : không đáng nữa.

Dù sao, nó đă cho tôi điều quư báu này : ở đời, luôn luôn có rất nhiều người đáng quư, đáng yêu. Ḿnh hạ bút v́ đời, v́ chính ḿnh, v́ xa đời th́ ḿnh chẳng là ǵ cả. Nhưng đă dám chân t́nh hạ bút, ḿnh sẽ không bao giờ cô đơn.

Chu Hảo, tất nhiên, phải cô đơn gánh vác tất cả những tác phẩm ḿnh đă đăng đối mặt quyền lực toàn trị Ziao Chỉ. Hiện nay, chẳng ai gánh vác thay được.

Nhưng, ở đời, Chu Hảo không cô đơn.

2018-10-30