Đặt câu hỏi

Theo truyền thuyết, người được vinh danh là tổ sư của tư duy triết ở Tây U, Socrate, nổi tiếng là người giả điên giả khùng, lang thang trong thành-quốc Athène, gặp ai cũng níu ao ngơ ngác đặt những câu hỏi tầm thường mà ai cũng quá biết và đã trả lời. Nhưng, từ câu hỏi này qua câu hỏi khác, chàng buộc tha-nhân… phải suy nghĩ. Ý nghĩa nguyên thủy của từ dialego là thế : trong nhân giới, sự thật hình thành qua thảo luận giữa người với người.

Sau này, có một số rất ít triết gia đã đặt những câu hỏi đáng đặt, khiến anh hùng hảo hớn đích thực trong giới triết Tây U phải quan tâm… dài dài. Nhưng giải đáp của họ thì… hỡi ơi. Về mặt kiến thức, đã đành : hậu sinh khả uý và tàn nhẫn. Về mặt phương pháp suy luận, biết nói gì đây ? Thuận không đáng, vứt không đành. Hè hè.

Trần Đức Thảo thuộc loại triết gia đó. Ta biết chàng từ thuở 20. Chàng, Sartre và Marx ám ảnh ta tới tuổi 50-55, không sao phân định được.

Cảm ơn các "bạn" đã gieo ở ta những câu hỏi đáng đặt.

Tuy khốn khổ thấy mẹ. Hè hè.

2015-03-24