Hoàng Khoa Khôi
Hoàng Khoa Khôi chết rồi.
Chàng là một người trung thực hiếm hoi mà tôi may mắn được gặp. Hết sức chung thủy với chính ḿnh, đồng chí (Đệ tứ) và bạn. Kiên định, nhưng cởi mở, hiếu khách và tử tế với mọi người bất kể từ chân trời chính trị nào ghé tới nhà chàng.
Chàng đi vào đời từ hoàn cảnh cực khó khăn : thông ngôn cho lính thợ, rồi đào ngũ để tranh đấu cho tổ quốc và lư tưởng của ḿnh, mọi tri thức đều phải tự học, với bạn, đồng chí, sách vở và người đời. Thế mà chàng hiểu biết Marx hơn mấy quan lại CS ở Ziao Chỉ Quận và Paris rất nhiều. Chí ít, chàng đă sống và chết như một người CS có niềm tin, tri thức và đạo đức, biết tôn trọng người suy nghĩ khác ḿnh.
Một mẫu người càng ngày càng hiếm.
Tôi không nghĩ như chàng về thời cuộc đă qua cũng như trong phương pháp suy luận. Nhưng có lúc tôi "ghen" chàng : trong cuộc bể dâu hỗn loạn, chàng đă sống được một kiếp sống đẹp[1]. Thế th́, ở tôi, bạn c̣n rất trẻ, chưa thể ra đi hoàn toàn, vĩnh viễn. Vậy, tôi, kẻ hậu sinh, không từ biệt bạn nhé.
2009-04-10
[1] "...la conscience dans son appel à soi-même pose l'exigence du bien dans l'action, du vrai dans la connaissance, et du beau dans l'achèvement des processus vécus. Par là, la conscience fait du monde naturel un monde humain, valable pour l'homme."
Một ư tưởng của Trần Đức Thảo, một đối thủ xưa của Hoàng Khoa Khôi.