Làm người hạnh phúc

Năm mới, xin chúc nhau : hạnh phúc.

Sau thế chiến 2, Albert Camus nêu một ư : con người có nhiệm vụ sống hạnh phúc.

Chàng muốn nói : chính v́ thân phận người phi lư và tàn nhẫn, bất kể thế nào, chúng ta phải sống hạnh phúc, phải khẳng định rằng những giá trị nhân bản và nhân cách của ta ở trên mọi định mệnh.

Về mặt triết lư, điều phi lư và tàn nhẫn là : v́ sao ta vừa phải chết vừa phải ư thức sự tiêu vong bất khả kháng của chính ta ? Rất trừu tượng và ít nhiều hăo : trừ một vài hoàn cảnh đặc biệt thường không lâu, chẳng mấy ai bị cái chết ám ảnh dài dài.[1]

Về mặt lịch sử, ḷ sát sinh khổng lồ của chiến tranh và chính sách diệt chủng của Hitler đă khiến người ta tỉnh ngủ : Ác Tuyệt Đối có thực, ở ngay con người. Rất đúng. Vẫn đang có cơ tái lập.

Về đời sống hàng ngày, Camus chẳng có ư ǵ đáng kể.

Tiếc thay, đó mới là môi trường sống đích thực của con người. Nó đầy phi lư và tàn nhẫn. Cơ bản đều do người khác và chính ta tạo ra bằng quyền lực tôn giáo, kinh tế, chính trị, đạo đức, tập quán, e tutti quanti…

Sống và chết hạnh phúc trong hoàn cảnh ấy mới thật khó. Nhưng, ở chừng mực nào đó, làm được.

2012-01-20