Một con vịt giời đáng yêu

 

Xưa kia, trước khi lao đầu vào những hành động nghiêm chỉnh, với ngôn ngữ tương ứng, tôi thích đọc tuần báo PhuLăngXa Le canard enchaîné, Con vịt bị xiềng xích.

Con vịt biểu tượng đủ thứ chuyện trong văn hoá PhuLăngXa. Là một món ăn nổi tiếng của Đầu bếp Bocuse ở Lyon, của nhà ăn Tour d'Argent bên bờ sông Seine, cả thế giới biết. Ngon thật.

Trong tiếng lóng PhuLăngXa, nó cũng có nghĩa là một tờ báo không nghiêm chỉnh, lá cải. Đúng vậy. Le canard enchaîné xác định mình là một tờ báo hài hước, trào phúng, hí lộng. Nôm na : ziễu zở, zậy mà hổng zậy. Thế mà nó tồn tại độc lập, lại có lời, mấy chục năm liền và chính khách PhuLăngXa rất e ngại nó ! Hiện nay, ai muốn mua nó là mơ hão.

Xưa tôi thích Le canard enchaîné vì nó hé mở cho tôi một ngõ nhìn vào hậu trường của chính giới PhuLăngXa. Và vì tôi thích cười. Dấn thân hành động nghiêm chỉnh, tôi bớt thích cười, thêm mù quáng, không đọc Le canard enchaîné nữa. Ít lâu nay, con tôi lôi chuyện Le canard enchaîné lộng hí ra bàn. Tôi giật mình : ai giới thiệu cho nó "lá cải" này ?

Và tôi mua đọc. Tôi không mua dài hạn, rất tiện và ít tốn kém hơn, thời giờ cũng như tiền bạc. Tôi buộc mình ra sạp báo mua từng số : chấm dứt bất cứ lúc nào cũng được, ngay khi tôi không muốn thấy mặt nó nữa, dù đắt hơn một tí.

Mấy tháng rồi, tuần nào tôi cũng đọc. Đúng là tờ báo "hỗn", chẳng nghiêm chỉnh tí nào. Nhưng nội dung đáng tin, nhiều hơn ít. Hình thức thì ô hô ai tai, nhưng cực kì văn hoá, chơi chữ PhuLăngXa, có kiến thức và văn học, không ai bằng. Và đây là điều khiến tôi, hôm nay, sau khi đã nghiệm sinh kha khá điều ở PhuLăngXa và ở Ziao Chỉ Quận, quý trọng nó : ngày ngày nó cảnh báo độc giả : chữ nghĩa là phương tiện cơ bản để lừa gạt nhau ở đời. Nội chuyện ấy thôi, nó đáng tồn tại mãi mãi.

Biết đến bao giờ ở Ziao Chỉ Quận của ta mới có một tờ báo như thế ?

2010-11-24