Một nền văn hoá không biết xin lỗi
Văn hoá Ziao Chỉ có một giá trị nổi tiếng : sĩ diện.
Mặt tốt của nó : không cho ai phép xúc phạm ḿnh, khinh ḿnh.
Mặt tồi của nó : khi lỡ xúc phạm người khác, không biết nhận lỗi, xin lỗi.
Đó là cách ứng xử của vua quan thời xưa với bàn dân, cấp dưới. Có thể tru di tam tộc người ta, khi nhận ra lỗi lầm, chỉ biết chuộc tội bằng ít nén vàng, chút chức tước, bổng lộc, thế thôi.
Một h́nh thái hiện đại của căn bệnh này là cách nhà nước Việt Nam ứng xử đối với nhà văn, trí thức, thí dụ như đối với những người trong Nhân-Văn – Giai-Phẩm. Hại cả một đời người ta, luôn cả đời vợ con, thân quyến, bạn bè người ta, lúc ư thức được lỗi lầm, không hề biết xin lỗi. Chỉ phục hồi "hội tính" hăo trong Hội nhà văn, ban bố tí tiền, huân chương, giải thưởng, "cho" được xuất bản. Chán thật. Chỉ công khai buông một lời xin lỗi, sửa đổi chính sách cho phù hợp, là có thể giải quyết tận gốc biết bao nhiêu vấn đề ! V́ không làm nổi điều ấy, kéo dài biết bao nhiêu bệnh tật từ trong trí năo đến tận đường lối, chính sách !
Phải công nhận, căn bệnh này phổ cập mọi nơi. Cứ nh́n lịch sử của nhân loại suốt thế kỷ 20 và ngay cả ngày nay th́ thấy. Mới đây, một vị thứ trưởng của tổng thống Pháp Sarkozy, sau khi tuyên bố bậy bạ đă lên tiếng xin lỗi quần chúng. Ông Sarkozy nổi giận b́nh luận : đă là chính khách, đừng bao giờ buông lời xin lỗi ai. Cho thấy đời sống chính trị Pháp đang tha hoá đến mức nào…
Một nền văn hoá không biết xin lỗi là một nền văn hoá không có hoặc đă đánh mất một giá trị cơ bản để cùng nhau làm người. Nó tải nọc độc ở ḿnh phun vào tương lai của chính ḿnh.
2008-07-16