Nghe và đọc

Nhân nghe và đọc một mẩu đối thoại trong một phim Mỹ, bản tiếng Pháp.

 

1/ A mon retour, nous en reparlerons.

2/ Nous en parlerons à mon retour.

3/ Nous en reparlerons, à mon retour.

 

Ư nghĩa, y hệt nhau. "Nội dung" nghệ thuật th́... không.

 

1/ là lời nói đời thương, hiện thực, hồn nhiên nhất. Nghe rất được. Dấu phẩy ở đây không có thực, chỉ thể hiện giọng nói và khoảnh khác ngừng của diễn viên khi phát ngôn. Những điều sẽ biến mất trong một văn bản ! Phải thêm dấu phảy mới thể hiện được nội dung của lời nói : thời gian đi trước, hành động theo sau.

2/ Văn phong thường t́nh. Nhạt và chán.

3/ Văn chương đích thực. Đầy nhục cảm. Điều chính đối với nhân vật được bộc lộ mănh liệt ngay : nous en reparlerons. Nhưng thời gian chung của con người lại là môi trường duy nhất để thực hiện điều ấy. Lúc này, không thể thực hiện nó được. Vậy, em hăy đợi ngày anh trở về. Ở đời, có mấy ai biết đợi ai ? có mấy ai biết cho ai thời giờ của… ḿnh ? Hè hè…

Nhiều người "phiên dịch" phim thường không hiểu điều trên. Nhiều người "dịch" phụ đề phim càng không hiểu, lại thích hành văn hăo…

 

Có ư thức nhưng không tính toán, viết tới cùng một điều thiết thân với ta bằng một vài ngh́n câu văn loại 3/ th́ tạo ra một văn phong cá biệt, một tác phẩm văn chương. Đa số độc giả sẽ thấy văn phong chẳng có ǵ đặc biệt cả. Nhưng nhiều người đọc không thấy chán và đọc lại vẫn thấy hấp dẫn. Một vài người sẽ bị ám ảnh. Trong đó có ta. Hè hè...

 

2010-01-26