Người văn hoá

 

Người văn hoá không là kẻ uyên bác, có tri thức sâu rộng, biết lư luận thuyết phục hay sành quyến rũ.

Người văn hoá là người, chí ít, dám và biết tiếp cận đời trong thế nh́n của người khác.

Trong đời sống hàng ngày với nhau, hiếm.

Nhưng cũng có đầy người biết và làm được.

Ngày nay, trong những khoá đào tạo cán bộ lănh đạo doanh nghiệp, người ta cũng dạy điều ấy, theo nhân sinh quan của người ta. Và thành công không nhỏ : tôi hiểu anh th́ tôi thống trị, điều khiển được anh. Tôi làm được điều ấy v́ anh có một điều khá dễ hiểu : anh lệ thuộc văn hoá chung của chúng ḿnh. C̣n tôi, trong tư cách người lănh đạo anh, tôi chẳng lệ thuộc ǵ hết, ngoài đồng lương cuối năm của tôi. Đạo đức tư bản ngày nay chỉ có thế thôi. Cứ đọc báo hàng ngày th́ thấy.

Từ khả năng hiểu tha nhân ấy, hiểu tính lệ thuộc của con người, ta ứng xử với người đời như thế nào, để làm ǵ và đi đâu ? Sống văn hoá, làm người văn hoá hay sống tuỳ thời cơ ?

Phải có văn hoá và phải biết sống văn hoá, may ra, mới có thể trở thành một con người văn hoá. Khó lắm, bạn đời ơi, v́ văn hoá là sản phẩm chung của người đời ở một thời đại, trong một bối cảnh không do ai tạo ra, trong không-thời gian của người đă chết tái sinh trong người đang sống.

Ta muốn tái sinh ở ta và ở đời những ǵ của người đời xưa và ta muốn tạo sinh những ǵ ở ta và ở người đời sau ? Ư nghĩa đời ta chỉ có thế thôi. C̣n t́nh, xin miễn bàn. Kinh lắm lắm.

2008-10-24