Phải học làm người cái đă

Phải học làm người cái đă, mới có thể học làm công dân.

Một con người vốn tồi, chẳng mấy khi đột ngột biến thành một công dân tốt. Bất kể dưới thể chế nào.

Chủ nghĩa "cộng sản" kiểu thế kỷ 20 đă phá sản ở đó. Nó biết dạy người ta làm công dân (xă hội chủ nghĩa), không biết dạy người ta làm người b́nh thường, nhân bản. Ở nó, làm công dân là biết căm thù (giai cấp, theo học thuyết macxít kiểu Staline, Mao, Ziao Chỉ Quận, toàn là chuyện hăo), biết tiêu diệt, để làm ǵ ? Chẳng để làm ǵ cả hoặc làm điều chưa có cơ sở vật chất và trí tuệ để thực hiện. Vậy th́ chỉ có thể để phục vụ thèm khát chiếm hữu của những cá nhân nắm quyền lực thôi.

Chủ nghĩa tư bản toàn cầu hoá, y hệt, tuy ít thô bạo trắng trợn hơn, mặc dù tàn bạo cũng chẳng thua ai.

 

Phải hiểu cái đă, mới nên phát ngôn và hành động. Nhưng điều này lệ thuộc thông tin ta có khả năng có và tŕnh độ tư duy độc lập của riêng ta. Khả năng có thông tin tùy thuộc tha nhân, những kẻ làm chủ thông tin chính trị – xă hội – kinh tế. Hiện nay, những kẻ ấy có thể đếm trên ngón của một bàn tay (Reuters, AP, AFP, e tutti quanti). Khả năng tư duy độc lập của một con người ? Biết nói ǵ đây khi con người tư duy bằng ngôn ngữ do tha nhân tạo ra, định nghĩa và xuyên tạc ? 

 

Một con người zốt có thể nói hay, quyến rũ và nhờ quyền lực hay/và sự ngu xuẩn của ta, muốn nói ǵ th́ nói, muốn làm ǵ th́ làm, ta vẫn được tin cậy. Hậu quả luôn luôn là tai ương cho người đời. Cũng có thể, lâu dài, là tai ương cho chính nó và con cháu của nó, không đáng bàn, nhưng đáng buồn.

Phải biết yêu người cái đă mới nên hạ bút đặt vấn đề này.

Triết lư, văn chương, nghệ thuật cần thiết ở đó.

2016-07-14