Roland Barthes, một nhận định thú vị

Buồn người, đọc sách, tiếng nói ở đời của con người, khi có khả năng ở đời.

Sách mới, hậu hiện đại, dù cố gắng, ta nuốt không trôi.

Cứ như phải gặm lại xương cũ nhắm mắm tôm muôn thuở. Có lẽ ta quá già, lỗi thời, mất khả năng bước ra khỏi thế giới người tầm thường.

Cũng có thể, xưa nay, ta chỉ biết sống và tư duy trong và đối với thời đại của ta thôi.

Đành vậy. Đọc lại sách cũ, đốt thời gian khốn nạn này.

Bỗng gặp mẩu văn sau :

Roland Barthes, Le degré zéro de l'écriture, nxb Seuil, 1953, và 1972, trang 76-77 :

"la vision de La Rochefoucauld n'est pas dialectique, et c'est en cela qu'elle est désespérée; mais elle est ration­nelle, et c'est en cela, comme toute philosophie de la clarté, qu'elle est progressive; copiant La Rochefoucauld lui­-même, on pourrait dire sous la forme restrictive qui lui était chère : le pessimisme de La Rochefoucauld n'est qu'un rationalisme incomplet."

 

"cách nh́n của La Rochefoucauld phi biện chứng, và chính v́ thế nó tuyệt vọng ;  nhưng nó duy lư, và v́ vậy, như trong mọi triết lư đề cao sự sáng sủa, nó tiến bộ.[1] ; nhại chính La Rochefoucauld, ta có thể nói bằng h́nh thái [hành văn] giới hạn mà ông thích : sự bi quan của La Rochefoucauld chỉ là một kiểu tư duy duy lư thiếu hụt.

Barthes đang b́nh luận tư tưởng của La Rochefoucauld ? Không. Ông b́nh luận văn phong của La Rochefoucauld, đỉnh cao của văn chương PhuLăngXa trong thể loại châm ngôn. Ở đây, ông b́nh luận cụm từ "chỉ là" trong châm ngôn của La Rochefoucauld.

Ư của Barthes (theo tôi cảm nhận) : đối với một câu văn, nội dung và h́nh thức, ta có thể phân tích, t́m hiểu (chính Barthes, trong những trang trước đó, đă phân tích cặn kẽ, rất hay, vài h́nh thái cấu trúc câu văn trong những châm ngôn lừng danh của La Rochefoucauld), nhưng không chỉ thế thôi : văn phong của một con người thể hiện bản thân nó ở đời, kể cả phương pháp suy luận. Đối với La Rochefoucauld, theo Barthes, th́… như trên.

Quả vậy.

2014-01-26