Xưng hô

Chào bạn X,

Cách xưng hô truyền thống của người Việt thể hiện tình cảm, thái độ của con người trong những quan hệ xã hội của những nền văn minh bộ lạc, bộ tộc, làng mạc…

Cực quý : phải có hàng chục hay hàng trăm thế kỷ sống chung ôn hoà với nhau mới hình thành được. Đó là gốc rễ ở đời của chúng ta, người Việt. Vì thế mà khó bỏ.

Nhưng chúng ta đang sống và sẽ chết trong một nền văn minh khác đang hình thành.

Nên giữ gìn cách xưng hô ấy khi nó còn thích hợp với thời đại này : quan hệ gia đình, họ hàng, làng xóm, bạn bè, người thân…

Hay trong một số quan hệ xã hội không thể nhập nhằng được. Thí dụ : Bạn gọi một người xích lô bằng Bác, Chú, Ông, Anh hay Em, và tự xưng Cháu, Em, Chị, Anh đều được hết, và đều thể hiện chút tình người với nhau. Không thể hiện bất cứ một quan hệ trên-dưới nào cả.

Nhưng với quý vị Chủ tịch, Thủ Tướng, Bộ Trưởng, Tổng Giám Đốc…, mọi loại quan chức quyền lực trong mọi lĩnh vực sinh hoạt xã hội, thì không được. Trừ phi mình đích thực có thiện cảm với một cá nhân nào. Mấy vi ấy, bất kể tuổi tác, danh vị, có họ hàng gì với mình đâu ? Chỉ có thể là : ông, bà, anh, chị và tôi thôi. Hoàn toàn bình đẳng, lịch sự, và không "mất dạy".

Bản thân tôi chưa bao giờ nêu danh Karl Marx với từ Cụ. Trong lòng tôi, chàng rất trẻ, có thể vì ở tuổi 24-25 trong thế kỷ 19, chàng đã có nhận định này : muốn biết một nền văn minh đã phát triển nhân bản đến mức nào, chỉ cần xem xét vị trí của người đàn bà trong nền văn minh ấy. Chỉ hưởng ứng một ý tưởng ấy thôi đã biến tôi thành một thằng đàn ông sợ vợ gần bằng sợ chính mình. Hè hè.

Một cách giải quyết tạm thời mà bạn của tôi, đủ lứa tuổi, thấy khó dùng từ Tôi : tự xưng bằng Tên Mình. Và gọi tôi bằng Anh hay bằng Đường.

Thí dụ :

>> Chào anh, X sẽ tới Paris ngày N. Chúng ta đi uống càfé và tán gẫu nhe, X mời.

** OK. Tuyệt vời. Tôi sẽ y hẹn. Và mời X nhậu một bữa nhe.

e tutti quanti

Cuối cùng Bạn cũng vẫn phải làm quen với chuyện xưng Tôi trong đại bộ phận quan hệ xã hội của Bạn ở đời nay. Càng sớm càng tốt.

Dù sao đi nữa, thay đổi ngôn ngữ sống của người đời, trong mọi hình thái, là nội dung cơ bản nhất của sáng tác nghệ thuật. Chỉ là quan điểm của tôi thôi.

Chúc Bạn mạnh khỏe, vui vẻ, tràn trề hứng sáng tác.

2019-04-28