Có những lúc, một lời nói, một cử chỉ, hơn một tràng lư luận. V́ lời nói có chất thơ, v́ cử chỉ đậm nhân cách.
Trong đời ḿnh, Dương Thu Hương đă nhiều lần bị lừa, bị lạm dụng. Có người cho rằng chị khờ. Trong ba tiểu thuyết nổi tiếng của chị, đều có chuyện lừa gạt, lạm dụng : t́nh yêu, t́nh cốt nhục, ḷng yêu nước. Mỗi lần thua thiệt, Dương Thu Hương rút một bài học cho ḿnh, v́ người. Khả năng ấy, có lẽ chị có được v́ chị giữ trọn vẹn trái tim đă từng thôi thúc chị lao vào những trận địa nguy hiểm nhất nơi chiến trường, và khả năng suy nghĩ độc lập. Chị đă dám bước vào những cấm địa của cuộc sống, của tư duy. Với lá thư ngỏ gửi Thụy Khuê, chị bước vào một cấm địa mới, một cấm địa trong làng văn. Có lẽ chị là nhà văn Việt Nam đầu tiên có đủ bản lĩnh để khẳng khái, công khai, xin lỗi một người khác, v́ chị đă hiểu nhầm người ấy trong một vụ việc không do chị gây ra. Chị không hề dựa vào hoàn cảnh éo le đă khiến Tiểu thuyết vô đề ra đời ngoài ư muốn của chị, và một người chị không quen viết đề tựa cho tiểu thuyết ấy, để biện minh cho ḿnh. Chị không tự ái vặt, không biết khôn vặt. Ta hiểu nhầm người khác th́, trước tiên, ta xin lỗi. Thế thôi. Phải là người ăn ở có t́nh mới biết xử sự như vậy. T́nh là gốc của mọi vẻ đẹp trên đời. Điều đó đúng với mọi nền văn hoá. Nhưng có lẽ chỉ có người Việt mới có lối nói : ăn ở với nhau cho có t́nh.
Trần Đạo
5-1992