Phan Huy Đường giới thiệu
Một đóng góp quư giá của Bùi Văn Nam Sơn
Dịch triết Tây Âu qua tiếng Việt không khó ở dịch ngôn từ. Đă có từ điển, đặc biệt từ điển của Đào Duy Anh. Khi kẹt, dịch giả cứ thoải mái bịa ra ngôn từ mới, ai cũng thông cảm. Tuy chưa chắc ǵ hiểu.
Khó ở "dịch" khái niệm : làm sao cho độc giả Việt Nam hiểu ư của tác giả ? Ư đó h́nh thành trong một nền văn hoá qua những ngôn từ và một phương pháp suy luận xa lạ với văn hoá, ngôn từ và nếp suy luận quen thuộc của ta. Lại ở một thời điểm lịch sử tư duy nào đó của họ ! Có những khái niệm không thể "dịch" được. Đành phải "chú thích", tức là "xô đẩy" tiếng Việt, khiến nó có thêm khả năng tiếp cận văn hoá, tư duy của người đời trong nền tảng và lịch sử tư duy của họ. Không phải ai cũng làm được, cũng bỏ công ra làm, nhất là đối với triết lư của Hegel.
Mời bạn đọc những "chú giải" của Bùi Văn Nam Sơn về một tác phẩm lừng danh của Hegel, cả thế giới đều biết, nhưng người Việt đến hôm nay mới có dịp đọc qua bản dịch của Bùi Văn Nam Sơn.
PHĐ, 2010-03-15